Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS.CKII Trần Hiếu Nhân, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

Nguyên nhân - Triệu chứng

Những cơn đau ruột thừa thường âm ỉ ở vùng bụng dưới bên phải do nhiều nguyên nhân.

Viêm ruột thừa xảy ra khi lòng ruột thừa bị tắc nghẽn, triệu chứng có thể xuất hiện đột ngột và tiến triển nhanh chóng. Nguyên nhân do sạn phân bít tắc gốc ruột thừa (vị trí chỗ nối giữa ruột thừa và ruột già), sưng, phì đại hạch bạch huyết vì nhiễm trùng gây chèn ép ruột thừa, sỏi ruột thừa làm tích tụ áp suất bên trong lòng ruột thừa.

Áp xe là tình trạng mủ hình thành trong bụng do viêm ruột thừa hoặc áp xe xuất phát từ cơ quan khác trong bụng gây viêm, đau ruột thừa cấp tính vùng bụng dưới bên phải. Triệu chứng bệnh gồm sốt, đau ngực hoặc đau vai (khi áp xe ở phần cao trong ổ bụng), chán ăn, buồn nôn, nôn, thay đổi nhu động ruột, trực tràng mềm hoặc cảm giác căng đầy (áp xe ở phần thấp trong ổ bụng).

Khối u ruột thừa hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra, gồm loại lành tính hoặc ác tính. Tình trạng này thường không gây ra triệu chứng cho đến khi khối u lớn, xâm lấn cơ quan lân cận hoặc có biến chứng.

Nhiều trường hợp đau ruột thừa cấp tính không rõ nguyên nhân. Thanh thiếu niên, người già thường gặp hơn, triệu chứng điển hình gồm đau vùng rốn và có thể di chuyển xuống 1/4 bụng dưới bên phải, cảm thấy đau nhói cục bộ và liên tục trong vài giờ. Cơn đau tăng lên khi cử động, hít thở sâu, hắt hơi, ho và đi lại hoặc chạm vào vùng bị ảnh hưởng, sốt nhẹ. Ngoài ra, những cơn đau này còn đi kèm với triệu chứng nhịp tim đập nhanh, buồn nôn, nôn.

Điều trị

Người có những dấu hiệu trên cần đến ngay cơ sở y tế để khám. Bác sĩ chẩn đoán và có phương pháp điều trị phù hợp, kịp thời. Tùy theo mức độ của bệnh, bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp như sử dụng thuốc kháng sinh, dẫn lưu áp xe, phẫu thuật bằng phương pháp mổ hở hoặc phẫu thuật nội soi.

Viêm ruột thừa cấp tính nếu không được điều trị có thể diễn tiến nặng hơn, vỡ ra và tràn phân vào khoang bụng dẫn đến viêm phúc mạc, nhiễm trùng lây lan, có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Khoảng 50% khối u ruột thừa là khối u carcinoid, phát triển rất chậm. Một số triệu chứng có thể gặp phải gồm đau ở vùng bụng, đầy hơi, cổ trướng. Khối u ruột thừa thường được phát hiện tình cờ trong quá trình phẫu thuật ruột thừa. Khả năng di căn của khối carcinoid thấp (chiếm 1,3-4,7%), có thể được điều trị bằng phẫu thuật cắt ruột thừa.

Phương pháp mổ được bác sĩ chỉ định dựa theo kích thước u. Với khối u dưới 2 cm, bác sĩ sẽ cắt bỏ ruột thừa, phẫu thuật cắt đại tràng phải khi khối u trên 2 cm. Khối u trong cuộc mổ thực tế hoặc những gợi ý của hình ảnh học trước mổ như chụp cắt lớp ổ bụng có thể giúp bác sĩ phẫu thuật đưa ra quyết định phù hợp để điều trị khối u ruột thừa.

Để kiểm soát, giảm nguy cơ viêm ruột thừa, chế độ ăn nên giàu chất xơ, tập luyện thể dục thể thao đều đặn, từ bỏ thuốc lá, duy trì cân nặng hợp lý.

Quyên Phan