Nhiều người thường xuyên bị đau đầu và phần lớn lành tính, không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, trường hợp đau đầu dữ dội hoặc đau đầu kết hợp với các triệu chứng cụ thể (sốt cao, suy nhược thần kinh, co giật...) có thể cảnh báo nguy hiểm như nhiễm trùng não, đột quỵ.

Hầu hết các cơn đau đầu nguyên phát là loại đau đầu không tìm thấy bất thường về cấu trúc. Các loại đau đầu nguyên phát phổ biến như đau nửa đầu (Migraine), đau đầu do căng thẳng, đau đầu chuỗi.

Người bị đau nửa đầu (Migraine) sẽ có các cơn đau đầu dữ dội, đau nhói, thường kết hợp với buồn nôn, nôn mửa và nhạy cảm với ánh sáng, tiếng ồn có thể kéo dài đến 72 giờ. Người bị đau đầu do căng thẳng có cảm giác căng cứng hoặc đau âm ỉ ở cả hai bên đầu, có thể kéo dài từ 30 phút đến 7 ngày.

Còn đau đầu chuỗi (đau đầu cụm) gây ra cảm giác đau nhói hoặc đau dữ dội từng cơn xung quanh một bên mắt hoặc thái dương và kéo dài 15-180 phút. Các triệu chứng liên quan như đỏ mắt, chảy nước mắt, nghẹt mũi, đổ mồ hôi.

Hầu hết các cơn đau đầu nguyên phát phát sinh do sự tác động của nhiều yếu tố như di truyền, căng thẳng, thiếu ngủ, thay đổi thời tiết, uống rượu, kinh nguyệt...

Không giống như đau đầu nguyên phát, đau đầu thứ phát phát sinh từ một tình trạng hoặc bệnh lý có sẵn (ví dụ: bệnh tật, mang thai hoặc dùng thuốc). Hầu hết các cơn đau đầu thứ phát không nguy hiểm.

Các cơn đau đầu thứ phát ít nghiêm trọng như đau đầu do viêm xoang và thường kèm theo dịch mũi đặc có màu xanh hoặc vàng, đau đầu sau nhiễm trùng thường do virus như cảm lạnh thông thường, cúm hoặc Covid-19 gây ra. Ngoài ra còn có đau đầu do kích thích lạnh xảy ra sau khi ăn thức ăn lạnh hoặc không che chắn, bảo vệ đầu khi ở trong môi trường có nhiệt độ thấp; đau đầu do vấn đề về xương, khớp hoặc mô mềm ở cổ.

Dưới đây là một số nguyên nhân và triệu chứng nghiêm trọng của cơn đau đầu mà bạn nên lưu tâm.

Đột quỵ

Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là bệnh lý cấp tính, thường xảy ra đột ngột khi nguồn máu cung cấp cho não gặp gián đoạn hoặc suy giảm. Đột quỵ do thiếu máu não cục bộ và đột quỵ do xuất huyết đều có thể gây đau đầu.

Đau đầu do thiếu máu cục bộ phổ biến hơn ở những bệnh nhân trẻ tuổi, những người bị chứng đau nửa đầu và người từng bị đột quỵ. Cơn đau đầu giống như đau đầu do căng thẳng và kèm theo tình trạng thiếu hụt thần kinh ví dụ như yếu hoặc tê ở một bên của cơ thể, nói lắp.

Tình trạng phổ biến của đột quỵ do xuất huyết là xuất huyết dưới nhện (tình trạng máu bị rò rỉ chảy vào khoảng trống giữa não và màng bao quanh). Loại chảy máu não này gây ra cơn đau đầu bùng phát đột ngột và trở nên dữ dội như sấm sét trong vòng vài giây hoặc dưới một phút.

Bên cạnh xuất huyết dưới nhện, cơn đau đầu dữ dội như sấm sét cũng có thể xảy ra với các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khác như hội chứng co thắt mạch não hồi phục (mạch máu trong não đột ngột thu hẹp), bóc tách động mạch cổ (hình thành một vết rách trên thành của động mạch cảnh hoặc động mạch đốt sống ở cổ), chứng mơ tuyến yên (chảy máu vào mất nguồn cung cấp máu cho tuyến yên trong não).

Nhiễm trùng não

Sự kết hợp giữa đau đầu và sốt có thể cảnh báo dấu hiệu nhiễm trùng não như viêm màng não, các màng bảo vệ xung quanh não và tủy sống; viêm các mô não; áp xe não. Ngoài sốt và đau đầu, các triệu chứng khác có thể kèm theo như buồn nôn, cứng cổ, thay đổi ý thức hoặc mất ý thức, động kinh.

U não

Khối u não là tình trạng các tế bào bất thường phát triển trong não. Mặc dù đau đầu là một triệu chứng của khối u não nhưng hiếm khi xảy ra. Đau đầu do khối u não có thể giống như đau nửa đầu hoặc đau đầu kiểu căng thẳng và có xu hướng trầm trọng hơn khi ho hoặc cúi người xuống. Đau đầu do khối u não cũng có thể kèm theo buồn nôn và nôn. Điều này có xu hướng do tăng áp lực nội sọ hoặc não úng thủy - khi có quá nhiều dịch não tủy trong não.

Tổn thương não

Vài ngày sau chấn thương sọ não, một số người có thể gặp tình trạng đau đầu. Đau đầu sau chấn thương thường có cảm giác đau âm ỉ, đau nhức khắp người và có thể kèm theo chóng mặt, mệt mỏi, cáu kỉnh, các vấn đề về khả năng tập trung và trí nhớ.

Đau đầu sau chấn thương do chấn động nói chung không phải do nguyên nhân cấu trúc nhưng đôi khi do tụ máu bất thường trong hộp sọ đến từ nguyên nhân chấn thương đầu hoặc cổ.

Trường hợp cần thăm khám sớm

Nếu gặp phải những dấu hiệu đáng lo ngại cho thấy cơn đau đầu có thể xuất phát từ tình trạng nguy hiểm thì người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám sớm. Bao gồm:

Đau đầu dữ dội và bắt đầu đột ngột.

Đau đầu xuất hiện kèm theo sốt, cứng cổ, co giật, ngất xỉu, lú lẫn hoặc các triệu chứng thần kinh như yếu hoặc tê.

Đau đầu kèm theo đau mắt đỏ hoặc đau gần thái dương.

Kiểu đau đầu đang thay đổi, ví dụ như trở nên thường xuyên hơn hoặc cản trở các hoạt động hàng ngày.
Nhức đầu khi hắt hơi, ho hoặc tập thể dục.

Đau đầu xảy ra sau một cú đánh hoặc chấn thương ở đầu.

Phụ nữ gặp phải cơn đau đầu mới hoặc thay đổi cơn đau đầu khi mang thai hoặc ngay sau khi sinh.

Người bị đau đầu và có tiền sử ung thư hoặc suy giảm hệ thống miễn dịch (ví dụ HIV/AIDS).

Người từ 65 tuổi trở lên và đang gặp phải kiểu đau đầu mới.

Đau đầu đi kèm với việc lạm dụng thuốc giảm đau.

Kim Uyên (Theo Verywellhealth)