Áp xe gan là khối chứa đầy mủ trong gan, hình thành do tổn thương ở gan hoặc các ổ nhiễm khuẩn từ nơi khác di chuyển đến gan. Cơ chế hình thành ổ áp xe gan do vi khuẩn thường gặp bao gồm vi khuẩn đường ruột xâm nhập gây bệnh ở gan qua đường tĩnh mạch cửa, vi khuẩn ở ruột di chuyển ngược dòng qua đường mật dẫn đến nhiễm trùng và các ổ áp xe dọc theo đường đi của các nhánh đường mật.

Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Khắc Khiêm, khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết nguyên nhân chủ yếu của áp xe gan là nhiễm khuẩn hoặc nhiễm trùng amip, một số ít có thể do nấm hoặc ký sinh trùng. Bệnh ít gặp, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, tỷ lệ tử vong cao. Dưới đây là các triệu chứng áp xe gan, nhưng thường dễ nhầm lẫn với các bệnh thông thường.

Sốt

Sốt là triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân áp xe gan, chiếm khoảng 90% trường hợp, theo bác sĩ Khiêm. Người bệnh có thể sốt nóng hoặc gai rét, thậm chí rét run từng cơn. Người có cơ địa đáp ứng miễn dịch kém như người già, người có bệnh lý gây suy giảm đáp ứng miễn dịch, các biểu hiện sốt có thể không rõ ràng hoặc không sốt.

Đau bụng

Đau bụng do áp xe gan là cảm giác đau tức vùng hạ sườn phải, có thể tăng lên khi ho hoặc hít thở sâu. Trường hợp ổ áp xe sát bao gan, triệu chứng đau rõ rệt hơn.

Gan to

Bác sĩ Khiêm cho biết khoảng 25% bệnh nhân áp xe gan có biểu hiện gan to, khi khám có dấu hiệu ấn đau vùng gan. Người bệnh có thể gặp một số dấu hiệu khác như vàng da, vàng mắt, nước tiểu vàng.

Nếu áp xe gan gây nhiễm trùng toàn thân mức độ nặng có thể xuất hiện triệu chứng vàng da, buồn nôn, nôn, mệt mỏi, sụt cân và nhợt nhạt. Người bệnh dễ suy kiệt nếu nhiễm trùng, nhiễm độc hoặc nhiễm khuẩn huyết, mắc bệnh lý ác tính.

Nếu áp xe gan vỡ vào khoang màng phổi, người bệnh có thể có các triệu chứng của viêm phổi - màng phổi như đau ngực, ho do kích thích màng phổi. Khi khám, bác sĩ có thể phát hiện dấu hiệu như tiếng rì rào phế nang giảm, gõ đục vùng đáy phổi.

Nếu không điều trị đúng cách, kịp thời, áp xe gan có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm dưới đây.

Nhiễm khuẩn huyết: Tình trạng nhiễm khuẩn do áp xe gan có thể lan rộng toàn thân dẫn đến nhiễm khuẩn huyết.

Tràn mủ màng phổi: Do vỡ áp xe vào khoang màng phổi, thường gặp ở bên màng phổi phải.

Tràn mủ màng tim hoặc có triệu chứng chèn ép tim cấp do ổ áp xe gan trái vỡ vào khoang màng ngoài tim.

Nhiễm trùng ổ bụng: Vỡ ổ áp xe vào ổ bụng có thể dễn đến viêm phúc mạc (viêm nhiễm lớp phúc mạc - màng treo và màng bụng bao bọc các tạng trong ổ bụng) toàn thể.

Vỡ vào ống tiêu hóa: Áp xe gan khi vỡ vào những phần của ống tiêu hóa (đại tràng, dạ dày...) làm xuất hiện triệu chứng như nôn ra mủ, đi tiêu ra máu.

Áp xe nếu vỡ vào cơ thành bụng có thể gây áp xe cơ thành bụng hay tạo thành lỗ rò chảy mủ. Viêm nội nhãn cầu ở một số trường hợp áp xe gan do vi khuẩn klebsiella pneumoniae ở bệnh nhân đái tháo đường.

Bác sĩ Khiêm khuyến nghị mọi người cần tránh thực phẩm chưa nấu chín như nem chua, nem chạo, gỏi, rau sống, tiết canh... Tuyệt đối không uống nước chưa đun sôi, không uống các thức uống không hợp vệ sinh. Thường xuyên rửa tay sạch với xà phòng sau khi đi vệ sinh và trước mỗi bữa ăn để phòng áp xe gan do nhiễm khuẩn.

Trường hợp cơ thể xuất hiện ổ nhiễm khuẩn, người bệnh nên nhanh chóng đi đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn điều trị phù hợp, tránh để vi khuẩn lây lan, nhất là lây theo đường máu gây nhiễm khuẩn huyết.

Lục Bảo