Tôi mang thai 28 tuần, đi khám thì được chẩn đoán khả năng nhau cài răng lược. Khi 30 tuần đi siêu âm lại thì bác sĩ nói 100% nhau cài răng lược, khả năng cao phải cắt hoàn toàn buồng tử cung và sau này không sinh con được nữa. Đến tuần 32 đi siêu âm, bác sĩ nói thai của tôi có mạch máu ăn bám theo bàng quang xuyên qua đầu của buồng tử cung, rất nguy hiểm. Trường hợp của tôi phải làm gì? (Minh Huyền, 28 tuổi).
Trả lời:
Nhau cài răng lược là một biến chứng của những thai phụ từng mổ lấy thai, đồng thời cũng là lý do khiến các bác sĩ sản khoa luôn khuyến khích sản phụ sinh tự nhiên.
Nhau cài răng lược là một bệnh lý nguy hiểm, khi một phần hay toàn bộ bánh nhau xâm lấn và không thể tách rời khỏi thành tử cung. Điều này gây ra các tình trạng băng huyết sau sinh, rối loạn đông cầm máu, nhiễm trùng, thủng hoặc vỡ tử cung có thể nguy hiểm tính mạng người mẹ.
Nhau cài răng lược cũng là một trong những chỉ định cắt tử cung thường gặp nhất. Ước tính có khoảng 2/3 ca chảy máu do nhau cài răng lược phải cắt tử cung chu sản cấp cứu và mang lại tương lai sản khoa xấu cho sản phụ. Cuộc mổ xử lý rau cài răng lược rất khó khăn và nguy hiểm, cần truyền máu nhiều, phẫu thuật viên phải có nhiều kinh nghiệm, phối hợp nhiều chuyên khoa: huyết học, gây mê hồi sức, niệu khoa, ung thư phụ khoa... Nguy cơ cắt tử cung với rau cài răng lược khá cao, tổn thương nhiều mô xung quanh và có thể khiến sản phụ tử vong.
Trước đây, những phụ nữ sống ở các khu vực có nền y tế chưa phát triển, khi bị nhau cài răng lược thường tử vong ở nhà hoặc trên đường đi cấp cứu do mất máu quá nhiều. Hiện nay, những tiến bộ của siêu âm giúp phát hiện nhau cài răng lược rất sớm, thậm chí ở ba tháng đầu cũng có dấu hiệu nhau cài răng lược.
Khi thai phát triển trong vùng sẹo mổ lấy thai, càng ngày thai càng xuyên vào lớp cơ tử cung. Đầu tiên là bám lên sẹo, trong quá trình phát triển sẽ đi sâu hơn vào sẹo, sau đó có thể đâm xuyên qua thành cơ tử cung đến những cơ quan khác, hay gặp nhất là bàng quang. Vì vậy, trường hợp của bạn, tôi khuyên không nên quá lo lắng vì em bé ở tuổi thai 32 có thể được nuôi sống dễ dàng.
Ngoài ra, bạn đã biết mình có nhau tiền đạo, nhau cài răng lược thì nên theo dõi tại các cơ sở y tế có phòng mổ, có gây mê hồi sức... Nếu là bệnh viện đa khoa càng tốt, vì đây là một ca mổ cần sự phối hợp của rất nhiều chuyên khoa trong đó có Sản Phụ khoa, Sơ sinh, Gây mê hồi sức, Tiết niệu, Ngoại tổng quát...
Thông thường, nhau cài răng lược không cần phải đợi đến 39 hay 40 tuần mới mổ, mà chúng ta sẽ có lịch mổ ở tuổi thai sớm hơn, khoảng 34-36 tuần tùy theo mức độ ăn lan của nhau, tình huống có xảy ra cấp cứu không. Nếu không có tình huống cấp cứu thì lịch mổ càng cố gắng gần ngày sinh càng tốt, như 36 tuần. Còn nếu có những tình huống cấp cứu đe dọa tính mạng của mẹ và bé thì có thể mổ bất cứ khi nào, có thể là 34 tuần. Do đó, bạn nên đến ngay cơ sở y tế để các bác sĩ chuyên khoa có thể xem lại tình huống này và lên kế hoạch mổ phối hợp nhiều chuyên khoa.
Về vấn đề có cắt tử cung hay không, hiện nay có một kỹ thuật mổ nhau cài răng lược có thể bảo tồn tử cung. Tuy nhiên, vấn đề này sẽ đánh giá lại tại thời điểm mổ lấy thai, xem xét tử cung, mức độ ăn lan của nhau cài răng lược, phần còn lại trên cổ tử cung và thân tử cung có đủ để bác sĩ chừa lại, may hoặc bảo tồn tử cung hay không.
Do đó, chúng ta cần phải chuẩn bị tinh thần vì nhau này xâm lấn quá xa, không còn đủ điều kiện để bảo tồn tử cung. Nếu có đủ điều kiện, các bác sĩ có thể bảo tồn tử cung. Do đó, bạn cần theo dõi kỹ lưỡng, khi nào ra huyết phải thông báo ngay cho bác sĩ theo dõi thai kỳ của mình và phải đến bệnh viện ngay lập tức.
BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi
Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM