Chị Mỹ Phương (36 tuổi, TP HCM) mang thai con đầu lòng ở tuần 35 nhưng bé chưa quay đầu. Lo lắng, chị tìm cách giúp con đổi ngôi để tránh "dao mổ". Tuy nhiên, sau 2 tuần kiên trì thực hiện đủ phương pháp như gập người, chườm nóng - lạnh trên bụng bầu, nằm nghiêng, bé vẫn không đổi tư thế. Người mẹ tiếp tục thực hiện động tác nằm nghiêng, giơ một chân cao theo hướng dẫn trên mạng thì bị chuột rút. Người nhà phải xoa bóp liên hồi, kéo dài 30 phút, chân chị Phương mới có thể co duỗi lại.

Trường hợp khác, chị Minh Anh, mang thai 36 tuần, nghe lời mách bảo, đi bộ nhiều thai sẽ quay đầu. Chị Anh mang bụng bầu đi vòng quanh khu chung cư, đi được 3 km, thì bất ngờ vỡ ối, phải vào bệnh viện cấp cứu. Chị Anh được bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Tâm Anh TP HCM, mổ lấy thai, may mắn 2 mẹ con vượt cạn an toàn.

BS.CKII Phan Thế Thi, Trung tâm Sản Phụ khoa BVĐK Tâm Anh TP HCM, cho biết thai nhi thường sẽ quay đầu vào tam cá nguyệt cuối, thai càng lớn sẽ càng khó xoay trở và thường sẽ cố định vị trí khi vào tam cá nguyệt cuối. Có 3-4% sản phụ mang thai ngôi mông, là hiện tượng chân hoặc mông thai nằm ở đoạn dưới tử cung, thay vì phần đầu.

Thai ngôi mông không thuận cho việc sinh thường, gây ra một số biến chứng trong quá trình sinh nở như em bé bị kẹt đầu, chấn thương phần mềm... có thể gây tử vong.

Theo bác sĩ Thế Thi, các mẹo truyền miệng dân gian giúp thai nhi quay đầu chưa được chứng minh hiệu quả, có thể tiềm ẩn nguy cơ té ngã, sinh non. Mẹ bầu khám thai, siêu âm phát hiện mang thai ngôi mông cần được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa, nhằm đảm bảo sinh nở an toàn.

Trước đây, để giúp sản phụ mang thai ngôi mông có thể xoay thành ngôi đầu, bác sĩ thường can thiệp phương pháp ngoại xoay thai. Thai phụ sẽ được tiêm một loại thuốc để làm mềm cơ bụng, sau đó bác sĩ dùng tay xoay ngoài cơ bụng để giúp em bé quay đầu. Tuy nhiên, phương pháp này ít được sử dụng và y học hiện đại hầu như không còn nhắc tới vì có thể gây vỡ ối, sinh non, nhau bong non. Cách này cũng không áp dụng cho các mẹ bầu đa thai, nhau tiền đạo, mẹ bầu nguy cơ sinh non hoặc có ra huyết âm đạo.

"Để đảm bảo an toàn cho mẹ và thai, hầu hết thai ngôi mông phải được thăm khám thường xuyên, đánh giá sự thuận lợi trong việc sinh thường được hay không. Đối với thai ngôi mông, sinh thường có nhiều tai biến hơn", bác sĩ Thế Thi lý giải.

Nguyên nhân thai nhi không quay đầu đến nay chưa xác định được nhưng có một số yếu tố liên quan: tử cung hình dạng bất thường, đa thai, sinh non, nhau tiền đạo, nhau bám bất thường, bất thường dây rốn...

Hiện chưa có cách phòng ngừa hiện tượng thai ngôi mông. Ngoài tuân thủ khám thai định kỳ, để bác sĩ theo dõi, tư vấn phù hợp. Ngoài ra, có thể vận động nhẹ nhàng như bơi lội, đi bộ, cho thai nhi nghe nhạc.

Tuệ Diễm