Chứng sa sút trí tuệ vùng trán thái dương hay thoái hóa trán thái dương (FTD) là một loại sa sút trí tuệ do mất tế bào thần kinh ở thùy trán hoặc thùy thái dương của não. Khi những khu vực này của não bị ảnh hưởng có thể dẫn đến thay đổi hành vi hoặc gia tăng khó khăn trong giao tiếp hoặc khó diễn đạt ngôn ngữ.

Theo Hiệp hội Thoái hóa trán thái dương của Mỹ, mất trí nhớ vùng trán thái dương là một căn bệnh nguy hiểm mà nhiều người chưa từng nghe đến và có thể gặp ở bất kỳ ai. Đối với những người dưới 60 tuổi, FTD là dạng sa sút trí tuệ phổ biến nhất và việc chẩn đoán có thể mất nhiều năm. Chứng bệnh này cũng có thể liên quan đến hội chứng Parkinson hoặc Parkinson kèm chứng xơ cứng teo cơ một bên (ALS).

BS.CKII Thân Thị Minh Trung (Phó trưởng Khoa Nội Thần kinh, Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM) cho biết, giống như bệnh Alzheimer, chứng mất trí nhớ vùng trước trán hiện chưa có cách điều trị triệt để mà chỉ giảm bớt các triệu chứng để cải thiện chất lượng cuộc sống, ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn. Chứng mất trí vùng trán thái dương được chẩn đoán phổ biến nhất ở những người từ 45 đến 64 tuổi.

Hiện chưa thể xác định rõ nguyên nhân gây bệnh, mặc dù các biến thể di truyền đóng một vai trò trong một số trường hợp. Những người có tiền sử gia đình mắc chứng mất trí nhớ được xem là yếu tố rủi ro. Tuy nhiên, yếu tố môi trường sống cũng có nhiều khả năng tự phát triển chứng bệnh này.

Người bị mất trí nhớ vùng trán thái dương thường có những thay đổi trong hành vi và tính cách. Họ có thể nói hoặc làm những điều khác thường, mất hứng thú với các hoạt động hoặc gặp khó khăn trong việc quản lý các công việc hàng ngày. Một số gặp khó khăn khi nói, viết hoặc hiểu những gì người khác nói. Khi chứng rối loạn phát triển ở những người trẻ tuổi, nó có thể trông giống như trầm cảm hoặc rối loạn tâm thần khác. Ở người lớn tuổi, nó có thể bị nhầm với bệnh Alzheimer hoặc Parkinson.

Theo Hệ thống Y tế Đại học NorthShore (Mỹ), các triệu chứng của bệnh có thể tiến triển nhanh và khác nhau trong các giai đoạn từ 2 đến 20 năm. Hầu hết người bệnh sống từ 7 đến 13 năm sau khi các triệu chứng bắt đầu. Để chẩn đoán bệnh này, các bác sĩ chuyên khoa thần kinh sử dụng kết hợp hình ảnh, chẳng hạn như MRI, cùng với các triệu chứng và di truyền của bệnh nhân để chẩn đoán.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông tin, hơn 55 triệu người trên thế giới đang sống chung với chứng sa sút trí tuệ, một căn bệnh về rối loạn thần kinh khiến bệnh nhân bị suy giảm trí nhớ và mất trí nhớ.

Bác sĩ Minh Trung cho biết thêm, mọi người đều có thể bị ảnh hưởng bởi chứng mất trí nhớ. Số người mắc ngày càng gia tăng do nhiều nguyên nhân khác nhau như: công việc áp lực; giấc ngủ không được đảm bảo; trầm cảm do đối diện với nhiều áp lực trong công việc, cuộc sống hôn nhân, học hành, ô nhiễm môi trường...; các tế bào gốc tự do phá hủy tế bào của hệ thống thần kinh; thiếu chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn...

Để ngăn ngừa suy giảm trí nhớ, mỗi người nên xây dựng lối sống khoa học; thường xuyên vận động như đi bộ, bơi lội, 30 phút mỗi lần là 5 lần mỗi tuần. Duy trì ăn uống lành mạnh, ưu tiên các thực phẩm tốt cho tim mạch, não bộ như rau củ quả, chất béo từ cá, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo bão hòa, đường và/hoặc muối. Luyện tập cho trí nhớ bằng cách đọc sách, chơi những trò chơi, tương tác xã hội, giúp giảm nguy cơ phát triển chứng mất trí nhớ và trầm cảm.

Bình An