Anh Quang cao 1,5 m, thân hình nhỏ, gương mặt như trẻ em, không mọc râu và phát triển cơ bắp, kích thước tinh hoàn chỉ 3-4 ml (kích thước trung bình khoảng 12-15 ml), dương vật nhỏ, xét nghiệm các nội tiết sinh dục đều rất thấp.

Bác sĩ chẩn đoán anh không có tinh trùng, suy sinh dục thứ phát do tuyến yên hoặc vùng dưới đồi không sản xuất đủ lượng các hormone cần thiết để thúc đẩy tuyến sinh dục trưởng thành và duy trì hoạt động ổn định sau dậy thì. Sau 6 tháng điều trị bằng liệu pháp bổ sung gonadotropin (nhóm các hormone tuyến sinh dục), tình trạng không cải thiện.

Kết hôn 3 năm không có con, vợ chồng anh đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM). Bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ chỉ định khảo sát toàn diện chức năng nội tiết về tuyến giáp, hormone tăng trưởng chiều cao Growth (GH), kiểm tra cortisol (hormone ở vỏ thượng thận), kết quả mọi chỉ số rất thấp. Anh Quang được chẩn đoán suy toàn bộ tuyến yên.

Kết quả chụp MRI ghi nhận anh có khối u vùng sọ hầu khoảng 2 cm xâm lấn, ảnh hưởng lên toàn bộ tuyến yên. Theo bác sĩ Vỹ, đây là căn nguyên gây chèn ép mô, thiếu hụt tuyến yên, không thể sản xuất các hormone dẫn đến suy tuyến yên toàn bộ, thiếu hụt toàn bộ hormone gồm hormone tăng trưởng chiều cao và các hormone sinh dục...

Bác sĩ ba chuyên khoa phối hợp để điều trị toàn diện cho anh Quang. Bác sĩ khoa Ngoại Thần kinh, Trung tâm Thần kinh, phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn khối u, sinh thiết giải phẫu bệnh kết quả lành tính. Bác sĩ khoa Nội tiết điều trị bổ sung các hormone tuyến giáp và cortisol. Bác sĩ Vỹ điều trị lại liệu pháp bổ sung gonadotropin cho anh Quang.

Sau hai năm, bệnh nhân đáp ứng khá tốt với các liệu pháp, dần phát triển cơ bắp, có biểu hiện dậy thì, tinh hoàn tăng kích thước, phát triển lông vùng kín, cương sinh lý thường xuyên hơn.

Cuối tháng 4/2024, xét nghiệm tinh dịch đồ của bệnh nhân ghi nhận những tinh binh đầu tiên. Anh Quang đang duy trì điều trị, dự kiến vài tháng tới thu mẫu tinh trùng để thụ tinh ống nghiệm. "Chúng tôi tin chắc sẽ có con", anh Quang nắm tay vợ nói, thêm rằng sẽ kiên trì điều trị.

Tại IVF Tâm Anh, các bác sĩ từng điều trị thành công cho các trường hợp nam giới suy sinh dục thứ phát bằng liệu pháp bổ sung hormone gonadotropin. Anh Quang là trường hợp đầu tiên được phối hợp liên chuyên khoa để điều trị toàn diện từ phẫu thuật đến điều trị nội tiết và hormone tuyến sinh dục.

Bác sĩ Vỹ cho biết suy sinh dục thứ phát là bệnh lý ít gặp, chiếm khoảng 1-5% nguyên nhân gây vô sinh nam. Bệnh có thể do bẩm sinh, bất thường ở tuyến yên hoặc vùng dưới đồi dẫn đến không sản xuất đủ các hormone cần thiết.

Trong điều trị vô sinh nam, suy sinh dục thứ phát là tình trạng duy nhất có thể điều trị nội khoa (dùng thuốc) để có tinh trùng trở lại, tuy nhiên cần khám toàn diện, chẩn đoán đúng và điều trị từ căn nguyên. Nếu bệnh nhân có khối u tuyến yên hoặc khối u sọ hầu chèn ép, cần phẫu thuật và kết hợp các liệu pháp điều trị.

Bác sĩ Triệu Vỹ khuyến cáo nam giới khi có những bất thường trong quá trình dậy thì, không có biểu hiện dậy thì, bộ phận sinh dục nhỏ, rối loạn cương... nên đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản để được khám, chẩn đoán và điều trị sớm.

Hoài Thương

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi