Khi trẻ mới chào đời, hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện. Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thu Vân, khoa Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, khuyên cha mẹ chia nhỏ các cữ bú cho bé trong ngày. Mỗi trẻ có nhu cầu khác nhau về cữ bú, lượng sữa tùy theo cân nặng, ngày tuổi. Bé có xu hướng bú nhiều hơn khi đến giai đoạn tăng trưởng gồm 7-14 ngày tuổi, 3-6 tuần tuổi, 4 tháng tuổi, 6 tháng tuổi. Một số trường hợp trẻ mắc bệnh lý cần kiểm soát lượng sữa theo chỉ định của bác sĩ.

Trẻ bú mẹ

Trong 24 giờ đầu sau sinh, bé bú mẹ khoảng 8 lần, mỗi lần cách nhau 1-3 giờ, lượng sữa đạt 7-15 ml mỗi cữ. Giai đoạn 0-1 tháng tuổi, mỗi ngày trẻ có thể bú 8-12 cữ, cách nhau 2-3 giờ.

Từ hai tháng tuổi, thời gian bú rút ngắn, số cữ bú giảm xuống còn khoảng 6-8 cữ một ngày. Mỗi cữ bé có thể uống 118-148 ml sữa, cách nhau 2-3 giờ. Khi bé được 3 tháng tuổi, lượng sữa mỗi lần bú dao động khoảng 120-210 ml. Hầu hết các bé bú 5-6 cữ mỗi ngày, thời gian giữa mỗi cữ khoảng 3 giờ. Từ thời điểm này, ban đêm trẻ có thể ngủ liền mạch, không cần bú.

Khi được 6 tháng tuổi, trẻ bắt đầu ăn dặm, một số bé được bổ sung thêm sữa ngoài nên số cữ bú thường giảm xuống còn khoảng 5 cữ một ngày. Lượng sữa mỗi cữ lên đến 210 ml. Từ 7-12 tháng, số cữ bú trong ngày giảm còn 3-4 cữ, mỗi lần khoảng 240 ml, xen kẽ giữa 2-3 bữa ăn dặm.

Mẹ nên cho con bú hết sữa đầu và sữa cuối mới đổi bầu ngực để đảm bảo cung cấp đủ lượng dinh dưỡng cho bé.

Trẻ uống sữa công thức

Mỗi loại sữa công thức có hướng dẫn và liều lượng sử dụng riêng dành cho từng giai đoạn phát triển của trẻ. Mẹ cho bé uống sữa theo nhu cầu. Bé sinh đủ tháng, khỏe mạnh có thể bú đến 150 ml/kg/ngày sữa công thức đã pha chế. Từ 3-6 tháng, lượng sữa mỗi ngày có thể giảm còn khoảng 120 ml/kg. Từ 6-12 tháng, lượng sữa công thức mỗi ngày bé có thể bú 90-120 ml/kg.

Trẻ bú sữa mẹ và sữa công thức

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh. Các chuyên gia khuyến cáo sản phụ nên nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong suốt 6 tháng đầu. Nếu vì lý do sức khỏe, nguồn sữa mẹ không đảm bảo cho nhu cầu của bé, sản phụ có thể nuôi con bằng sữa mẹ kết hợp sữa công thức.

Sau mỗi lần bú mẹ, bé có thể bổ sung thêm một lượng sữa công thức nhất định phù hợp nhu cầu. Cách này giúp bé nhận đầy đủ dưỡng chất từ sữa mẹ, kích thích tuyến sữa mẹ hoạt động đều đặn, duy trì tạo sữa. Bé trên 6 tháng có thể luân phiên một cữ bú mẹ, một cữ uống sữa công thức xen kẽ bữa ăn dặm.

Theo bác sĩ Vân, mỗi trẻ có nhu cầu dinh dưỡng và mức độ phát triển riêng. Phụ huynh tránh so sánh, ép trẻ uống quá nhiều sữa vì có thể dẫn đến nôn ói, trào ngược dạ dày, mắc bệnh đường hô hấp.

Mẹ nên cho bé bú trước khi có dấu hiệu đói như khó chịu, quấy khóc. Trường hợp bé không tự thức dậy để bú trong những tuần tuổi đầu tiên hoặc một số trẻ có xu hướng lẫn lộn ngày đêm (trẻ ngủ nhiều ban ngày, thức và ăn nhiều hơn vào ban đêm), mẹ nên đánh thức trẻ, cho bú đúng giờ để tạo thói quen.

Trẻ thường ợ hơi sau khi bú sữa. Bé ăn đủ no sẽ chơi ngoan, ngủ ngon, một số bé có thể ngủ xuyên đêm, không thức dậy quấy khóc. Lượng nước tiểu tương đối, màu nước tiểu vàng nhạt, tã ướt trên 4 lần mỗi ngày. Trong những tuần đầu, bé có thể đi đại tiện hai lần mỗi ngày. Mức cân nặng, chiều cao của trẻ đạt trong mức tiêu chuẩn, làn da hồng hào, khỏe mạnh.

Trường hợp bé thường xuyên quấy khóc, nôn trớ, chậm tăng cân... phụ huynh nên đưa trẻ đi khám để bác sĩ tư vấn về chế độ dinh dưỡng, số lượng, liều lượng các cữ ăn phù hợp với thể trạng.

Trịnh Mai