Bà Nguyễn Thị Hoa (62 tuổi, quận 3) không có triệu chứng khó thở hay nuốt nghẹn, không ho, không sốt. Khi đi khám sức khỏe định kỳ, bà bất ngờ vì phát hiện khối u trung thất (trong lồng ngực) kích thước 2,6x6 cm.
TS.BS Nguyễn Anh Dũng (Trưởng khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM) cho biết, khối u trung thất của người bệnh tuy không lớn nhưng nằm sâu bên trong với nhiều cơ quan phức tạp bao quanh. Phía trước là các mạch máu lớn của thân, tay, đầu; phía sau và cạnh bên là thực quản, khí quản. Nếu bóc tách không khéo làm tổn thương những cơ quan này, để lại biến chứng nặng nề sau phẫu thuật.
Hình ảnh khối u trung thất trên phim chụp CT. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh
Khối u đẩy lệch khí quản và thực quản sang phải. Tuy nhiên, bệnh nhân chưa có biểu hiện khó thở, ăn uống khó nhưng nếu không can thiệp sớm, u sẽ tiếp tục phát triển chèn ép xung quanh, thậm chí làm tổn thương dây thần kinh gây khàn tiếng. Vì u ở ngay trung tâm của trung thất nên bác sĩ không thể mổ nội soi từ hai bên lồng ngực, mà phải mổ mở.
Trong 3 giờ, ê kíp bóc tách trọn vẹn khối u mà không tổn thương thực quản, khí quản và mạch máu. Vài giờ sau ca mổ, bà Hoa tỉnh táo, thở êm, ăn uống, nói chuyện bình thường. Bà tập phục hồi chức năng và xuất viện sau 3 ngày.
TS.BS Nguyễn Anh Dũng (đứng thứ 2, bên trái) và ê kíp phẫu thuật cắt khối u cho bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh
Trung thất là khu vực giữa ngực, nằm giữa xương ức và cột sống. Khu vực này chứa các cơ quan quan trọng, bao gồm tim, thực quản và khí quản. Bác sĩ Dũng cho biết, khối u trung thất nhỏ thường không biểu hiện triệu chứng. Phần lớn bệnh nhân tình cờ phát hiện khi chụp X-quang ngực, khám tổng quát hoặc khám bệnh lý khác. Khi xuất hiện các triệu chứng như ho, hụt hơi, đau ngực, sốt hoặc ớn lạnh, đổ mồ hôi đêm, giảm cân không chủ đích, tắc nghẽn đường hô hấp, khàn tiếng... có thể khối u đã phát triển lớn, chèn ép các cơ quan xung quanh. Ngoài ra, một số bệnh nhân còn kèm theo biểu hiện nhược cơ. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng nặng dần, gây suy hô hấp nặng dẫn đến tử vong.
Khối u trung thất có thể được loại bỏ bằng phẫu thuật, nguy cơ tái phát rất thấp. Nếu u nằm ở vị trí dễ tiếp cận, không dính nhiều đến các cơ quan lân cận, bác sĩ sẽ ưu tiên mổ nội soi (phẫu thuật ít xâm lấn). Ngược lại, u chìm sâu bên trong cần mổ mở để giảm thiểu biến chứng.
Nếu kết quả giải phẫu u ác tính, bệnh nhân sẽ được điều trị chuyên khoa ung bướu. Trường hợp u lành tính, bệnh nhân không cần điều trị thêm nhưng vẫn phải tái khám định kỳ để phát hiện sớm bất thường nếu có.
Thu Hà
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.