Dị dạng mạch máu não là tình trạng động, tĩnh mạch ở não có bất thường. Theo ThS.BS.CKII Chu Tấn Sĩ (Trưởng khoa Ngoại Thần kinh, Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM), dựa vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, có thể chia dị mạch máu não thành 5 nhóm cơ bản bao gồm: dị dạng động tĩnh mạch não, dị dạng mạch máu thể hang, u tĩnh mạch, giãn mao mạch và phình động mạch não.

Các dấu hiệu cảnh báo nguy cơ dị dạng mạch máu não gần như tương tự với đột quỵ vì có thể dẫn đến chảy máu não. Tuy nhiên, theo bác sĩ Tấn Sĩ, không phải người bệnh dị dạng mạch máu não nào cũng có triệu chứng cụ thể. Nhiều trường hợp được phát hiện tình cờ khi thăm khám các bệnh lý thần kinh khác hoặc khám tổng quát có thực hiện chụp CT hoặc MRI não.

Các triệu chứng phụ thuộc vào hình thức dị dạng mà người bệnh đang mắc phải. Những dấu hiệu phổ biến bao gồm:

Đau đầu, chóng mặt: Cơn đau đột ngột và dữ dội, không thuyên giảm sau khi sử dụng thuốc giảm đau. Cơn đau diễn ra ngay tại vị trí có mạch máu não dị dạng và lan tỏa khắp vùng đầu của người bệnh. Dị dạng mạch máu não cũng có thể gây nên tình trạng chóng mặt, choáng váng, khiến bạn mất thăng bằng, đứng không vững, bước đi loạng choạng.

Buồn nôn, nôn ói: Người bệnh cảm nhận được những cơn buồn nôn liên tục, có thể đi kèm với hiện tượng nôn ói.

Tê yếu tay chân: Người bệnh có thể có biểu hiện tê và yếu tay chân, ví dụ không thể nhấc cùng lúc hai tay cao khỏi đầu, gặp khó khăn khi cầm nắm... Các triệu chứng tê yếu tay chân thường diễn ra ở một bên cơ thể hoặc đôi khi là ở cả hai bên, biểu hiện này giúp gợi ý được vị trí của vùng tổn thương ở não bộ.

Rối loạn ngôn ngữ: Người bệnh có biểu hiện nói ngọng, nói đớ, không thể hiểu được những câu nói phức tạp, không thể nói được một câu hoàn chỉnh hay thậm chí cấm khẩu.

Suy giảm thị lực: Dị dạng mạch máu não gây nên vấn đề về thị lực, khiến mờ mắt, không thể nhìn rõ một phần hoặc mất toàn bộ tầm nhìn.

Mất ý thức: Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người bị dị dạng mạch máu não sẽ rơi vào trạng thái mất ý thức, mơ màng, hôn mê. Người bệnh cũng có thể cảm thấy đau lưng, mất trí nhớ, sa sút trí tuệ, lú lẫn, co giật...

Bác sĩ Tấn Sĩ cho biết thêm, dị dạng mạch máu não khi vỡ có thể dẫn đến nguy cơ tử vong rất cao. Ngoài duy trì lối sống lành mạnh, hạn chế sử dụng các chất kích thích, bổ sung thực phẩm tốt cho não, mỗi người nên lưu ý thăm khám sức khỏe định kỳ. Nếu nhận thấy các dấu hiệu bất thường như đau đầu kéo dài, chóng mặt, tê yếu tay chân..., người bệnh nên đến bệnh viện có chuyên khoa thần kinh để được thăm khám, chẩn đoán sớm.

Trong trường hợp phát hiện mạch máu não dị dạng, người bệnh sẽ được tư vấn phác đồ điều trị nhằm ngăn ngừa xuất huyết hay vỡ mạch máu não. Bác sĩ sẽ cân nhắc phương pháp điều trị dựa trên vị trí, kích thước mạch máu bị dị dạng cũng như tình trạng sức khỏe và độ tuổi của người bệnh. Các phương pháp điều trị thường được áp dụng gồm có phẫu thuật cắt bỏ mạch máu dị dạng, thuyên tắc nội mạch, kỹ thuật xạ phẫu não... Kết hợp dùng một số loại thuốc giảm đau, tăng cường sức khỏe giúp tăng hiệu quả điều trị.

Dung Nguyễn