Dậy thì sớm là tình trạng cơ thể xuất hiện đặc tính sinh dục sớm hơn bình thường, trước 8 tuổi ở trẻ gái và trước 9 tuổi ở trẻ trai. Trẻ dậy thì sớm thường có chiều cao thấp hơn so với trẻ dậy thì đúng tuổi. Các bé có thể tự ti, lo âu, tăng nguy cơ trầm cảm, dễ bị lạm dụng tình dục. Dưới đây là một số cách hỗ trợ phòng ngừa tình trạng này.

Tránh thừa cân, béo phì

Lượng mỡ dư thừa có thể làm tăng hormone estrogen, insulin thúc đẩy dậy thì diễn ra nhanh hơn bình thường. Những bé gái thừa cân, béo phì, thường có nồng độ leptin cao dễ dậy thì sớm hơn. Leptin là loại hormone được sản xuất bởi các tế bào mỡ.

Cách tốt nhất phòng tránh béo phì là khuyến khích trẻ tập thể dục, có thể thực hiện ít nhất ba lần một tuần, mỗi lần khoảng 30-45 phút. Tập thể dục giúp đốt cháy calo, ngăn mỡ tích tụ, quá trình trao đổi chất trong cơ thể tốt hơn.

Bé nên ngủ đủ giấc, ăn đủ chất dinh dưỡng từ thực phẩm lành mạnh... Trẻ hạn chế tiếp xúc với ánh sáng xanh, phụ huynh kể chuyện cho con nghe, tạo không khí phòng ngủ yên tĩnh, dễ chịu để dễ đi vào giấc ngủ.

Kiểm soát thời gian xem tivi, thiết bị điện tử

Trẻ tiếp xúc quá nhiều với nội dung dành riêng cho người lớn ảnh hưởng đến não bộ, tuyến yên - tuyến chính của hệ thống nội tiết. Tuyến yên sử dụng thông tin nhận được từ não để truyền tải thông tin đến các tuyến khác trong cơ thể. Chúng tạo ra hormone tăng trưởng, prolactin, quản lý estrogen ở nữ giới và testosterone ở nam giới. Phụ huynh có thể khuyến khích trẻ đọc sách, vận động nhiều hơn bằng cách giúp bé biết lợi ích của tập thể dục, cùng ra ngoài chơi.

Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn

Đồ ăn vặt, thức ăn chế biến sẵn nhiều đường, giàu chất béo có hại, ít vitamin và khoáng chất... là một trong những nguyên nhân chính gây béo phì ở trẻ. Lượng mỡ động vật cao làm tăng insulin dẫn đến dậy thì sớm.

Trẻ nên ăn thực phẩm giàu chất béo lành mạnh kích thích trí não, canxi góp phần tăng trưởng xương. Thức ăn giàu vitamin và khoáng chất, chất chống oxy hóa giúp cơ thể phát triển khỏe mạnh. Một quả trứng gà chứa khoảng 6 g protein cùng vitamin D, B12, chất sắt. Omega-3 trong trứng hỗ trợ tăng cường trí não cho trẻ.

Rau lá xanh nhiều vitamin K, rau củ màu cam và đỏ giàu vitamin A, C thúc đẩy tăng trưởng, phát triển trí tuệ tối ưu. Ăn nhiều protein từ động vật có nguy cơ dậy thì sớm hơn. Bé nên ăn cân bằng cả protein thực vật có trong đậu, hạt, ngũ cốc nguyên hạt, các loại rau củ.

Cha mẹ tránh cho con tiếp xúc với các sản phẩm có chứa hormone tăng trưởng, estrogen và testosterone. Một số kem dưỡng da, mỹ phẩm có các chất kích thích hormone tăng trưởng dễ khiến trẻ dậy thì sớm.

Lê Nguyễn (Theo WebMD, Hindustan Times)