ThS.BS Kiều Lệ Biên, Trung tâm Sản Phụ khoa BVĐK Tâm Anh TP HCM, thời gian gần đây, có nhiều phụ nữ từ 25-55 tuổi đến khám, tầm soát ung thư cổ tử cung. Đa số tầm soát theo diện khám sức khỏe tổng quát hoặc nhu cầu cá nhân. Do lượng người tầm soát nhiều, bệnh viện phát hiện nhiều trường hợp tiền ung thư, ung thư cổ tử cung. Từ ngày 20-25/6, các bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa đã thực hiện thủ thuật khoét chóp cổ tử cung cho 6 bệnh nhân xác định có tổn thương tiền ung thư, ung thư tại chỗ cổ tử cung. Các ca này tập trung độ tuổi 35-55. Trong đó, có một trường hợp người bệnh 35 tuổi, hiếm muộn, chưa kịp sinh con, số còn lại chưa sinh đủ 2 con hoặc mãn kinh. Khoét chóp cổ tử cung là thủ thuật cắt bỏ một phần hình nón ở cổ tử cung để loại bỏ vùng mô bị tổn thương, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm.

Theo các nghiên cứu, sau khoét chóp cổ tử cung, tỷ lệ mang thai của bệnh nhân gần như tương đương với phụ nữ bình thường. Một số trường hợp ít gặp bị chít hẹp lỗ cổ tử cung, có thể ảnh hưởng khả năng mang thai tự nhiên, cần hỗ trợ sinh sản; có sự gia tăng nhẹ nguy cơ sẩy thai, sinh non do chiều dài cổ tử cung ngắn nếu người bệnh mang thai sớm sau khoét chóp. Do đó, các nghiên cứu khuyến cáo rằng, sau khoét chóp cổ tử cung nếu kết quả tốt, ít nhất 6 tháng sau người bệnh mới lên kế hoạch mang thai tự nhiên, hoặc tiếp tục điều trị hỗ trợ sinh sản.

BS Biên cho biết thêm, người bệnh được phát hiện và điều trị sớm tiền ung thư cổ tử cung sẽ có khả năng chữa khỏi gần như hoàn toàn. Sau đó, họ vẫn có thể tiếp tục mang thai, làm mẹ. Tuy nhiên, nhiều trường hợp đáng tiếc phát hiện ung thư cổ tử cung giai đoạn muộn, phải phẫu thuật cắt tử cung, xạ trị... sẽ ảnh hưởng khả năng sinh sản của người phụ nữ.

Theo bác sĩ Biên, các ca bệnh phát hiện tiền ung thư hoặc ung thư tại chỗ sẽ được tư vấn điều trị tùy thuộc vào tuổi, giai đoạn bệnh, tổng trạng, bệnh lý kèm theo, mong muốn của người bệnh về việc sinh thêm con. Đa phần các trường hợp tiền ung thư mức độ 2 hoặc 3 hoặc ung thư tại chỗ sẽ được khoét chóp cổ tử cung. Nếu kết quả tốt người bệnh vẫn có thể sinh thêm con. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ theo dõi, tái khám, tầm soát theo hẹn của bác sĩ chuyên khoa vì bệnh vẫn có nguy cơ tái phát. Theo khuyến cáo của Hiệp hội soi cổ tử cung và bệnh học cổ tử cung Mỹ thì việc theo dõi này lên đến 25 năm sau điều trị ban đầu.

Tiền ung thư cổ tử cung thường không có triệu chứng, diễn tiến âm thầm, kéo dài 10-15 năm để tiến triển thành ung thư cổ tử cung. Vì triệu chứng thường khá mờ nhạt nên người bệnh thường chủ quan và dễ nhầm lẫn với các bệnh phụ khoa khác. Nhiều trường hợp đi khám vì tiết dịch âm đạo bất thường, chảy máu bất thường hay khi quan hệ và phát hiện bệnh.

Bác sĩ Biên cho biết, để dự phòng hiệu quả ung thư cổ tử cung, phụ nữ nên tiêm vaccine phòng HPV sớm kết hợp tầm soát, khám phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng. Những phụ nữ có nguy cơ ung thư cổ tử cung có thể cần phải kiểm tra thường xuyên hơn như: người nhiễm HPV nguy cơ cao, suy giảm miễn dịch, mang thai nhiều lần, hút thuốc lá, quan hệ tình dục với nhiều nam giới, phụ nữ mắc bệnh lây lan qua đường tình dục...

Theo khuyến cáo, chị em nên thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung từ 21 tuổi trở lên nếu đã quan hệ tình dục. Các xét nghiệm tầm soát bao gồm: tế bào học nếu âm tính sẽ thực hiện mỗi 2 năm một lần; xét nghiệm HPV nếu âm tính có thể thực hiện 3 năm một lần hoặc bộ đôi tế bào học và HPV, nếu âm tính có thể lặp lại mỗi 5 năm một lần.

Tại BVĐK Tâm Anh TP HCM, đối với tất cả người bệnh tầm soát ung thư cổ tử cung có kết quả bất thường sẽ được tư vấn điều trị thích hợp. Các trường hợp có chỉ định soi cổ tử cung để chẩn đoán: dưới nguồn sáng, máy soi, hình ảnh cổ tử cung được phóng đại gấp nhiều lần, cộng thêm hỗ trợ thuốc giúp bác sĩ quan sát rõ vùng nghi ngờ tiền ung thư hoặc ung thư cổ tử cung. Bác sĩ sẽ sinh thiết vùng nghi ngờ gửi giải phẫu bệnh để chẩn đoán xác định sang thương ở mức độ nào, tư vấn phương pháp điều trị thích hợp. Bác sĩ có thể kết hợp với chẩn đoán hình ảnh hiện đại như MRI để đánh giá giai đoạn đối với các trường hợp ung thư xâm lấn. Khi phát hiện có tiền ung thư hoặc ung thư tại chỗ có chỉ định khoét chóp người bệnh sẽ được khoét chóp bằng dao lạnh hoặc vòng cắt đốt. Thủ thuật gọn, nhẹ, người bệnh có thể về trong ngày.

Theo bác sĩ Biên, tại Việt Nam ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến thứ 4 ở phụ nữ và thứ 2 ở phụ nữ độ tuổi sinh sản sau ung thư vú. Theo thống kê, năm 2020 có hơn 4.000 người mắc mới và 2.223 trường hợp tử vong vì căn bệnh ác tính này. Nguyên nhân ung thư cổ tử cung chủ yếu do virus HPV. Khoảng 80% phụ nữ bị nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên trong số này chỉ có khoảng 20% trường hợp nhiễm HPV nguy cơ cao dai dẳng mới gây nên các biến đổi tế bào ở cổ tử cung, 80% còn lại là bệnh thoái lui do cơ thể đào thải virus HPV. Quá trình một phụ nữ nhiễm HPV nguy cơ cao để tiến triển thành ung thư xâm lấn mất khoảng 10-15 năm. Trong một số ít trường hợp đôi khi nhiễm HPV nguy cơ cao tiến triển ung thư trong 1-2 năm.

Ung thư cổ tử cung ảnh hưởng đến thiên chức làm mẹ và tác động trực tiếp đến sức khỏe, tâm lý, tài chính, hạnh phúc gia đình. Chính vì thế, năm 2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phát động chiến lược đẩy lùi ung thư cổ tử cung trên toàn cầu, được sự nhất trí của 194 nước thành viên.

Việc phát hiện sớm bệnh tiền ung thư, ung thư cổ tử cung là một lợi thế của BVĐK Tâm Anh nhờ đội ngũ bác sĩ sản khoa giàu kinh nghiệm, hệ thống xét nghiệm, các thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại. Ngoài khả năng tầm soát hiệu quả, trung tâm còn đảm bảo chức năng sinh sản cho những phụ nữ mong muốn có con.

Tuệ Diễm