Theo Hiệp hội Tiểu đường Mỹ, nhóm biến chứng này xảy ra khi người bệnh hạ đường huyết xuống dưới 70 mg/dl, ăn quá ít carbohydrate (nhưng không kịp điều chỉnh lượng insulin) và hoạt động thể chất không phù hợp thể trạng. Dưới đây là những yếu tố gây buồn nôn mà người bệnh nên nhận biết để cải thiện đường huyết.
Huyết áp thấp: Khi lượng đường trong máu giảm, người bệnh có thể bị huyết áp thấp do máu di chuyển qua mạch với áp suất thấp hơn bình thường. Người bệnh sẽ cảm thấy run, đổ mồ hôi, ngột ngạt, tim đập nhanh, cảm thấy lâng lâng, mờ mắt, nhức đầu, co giật.
Huyết áp cao: Trường hợp này xảy ra khi cơ thể có quá ít insulin hoặc chưa sử dụng insulin đúng cách. Bệnh nhân tiểu đường bị huyết áp cao khi mức đường trong máu đo được cao hơn 125 mg/dL khi đói và cao hơn 180 mg/dL hai giờ sau khi ăn. Ăn nhiều hơn kế hoạch, ít tập thể dục so với trước đây, thường xuyên căng thẳng và bị bệnh vặt thường là những nguyên nhân gây tăng đường huyết, gây buồn nôn.
Người bệnh tiểu đường bị huyết áp quá cao hay quá thấp, bên cạnh buồn nôn, còn gặp phải các triệu chứng như: đi tiểu thường xuyên, cơn khát tăng dần, mệt mỏi hoặc cảm giác mệt mỏi, mờ mắt, nhiễm trùng da và dạ dày...
Buồn nôn khởi phát ở bệnh nhân tiểu đường có thể báo hiệu nhiều biến chứng cần được điều trị. Ảnh: Freepik
Nhiễm toan ceton do tiểu đường: Đây là một tình trạng nghiêm trọng cần được cấp cứu, phòng nguy cơ tử vong. Biến chứng này có thể gây buồn nôn và nôn, kèm theo hụt hơi, khô miệng và hơi thở có mùi. Nhiễm toan ceton do đường huyết cao nhưng không được điều trị kịp thời.
Viêm tụy: Bệnh tiểu đường có thể dẫn viêm tụy. Chức năng của tuyến tụy là tạo ra insulin và men tiêu hóa, giúp tiêu hóa thức ăn. Viêm tụy gây đau ở bụng trên và có thể lan ra sau lưng, gây buồn nôn và nôn. Người viêm tụy thường khó sinh hoạt bình thường do cơ địa rất yếu, cần thăm khám với bác sĩ.
Liệt dạ dày: Tình trạng này gây buồn nôn, sụt cân không mong muốn; do mất nhiều thời gian để thức ăn di chuyển từ dạ dày xuống ruột non. Các triệu chứng khác kèm theo gồm: cảm thấy no ngay sau khi vừa mới bắt đầu ăn, mất cảm giác đói, đầy hơi, ợ hơi, kém ăn.
Người bệnh bị liệt dạ dày có thể hạn chế buồn nôn bằng cách chia nhỏ bữa ăn (chia 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày thay vì ba bữa lớn). Tránh uống rượu bia, đồ uống có gas, cố gắng không nằm trong hai tiếng sau ăn giúp giảm buồn nôn. Đối với trường hợp liệt dạ dày nghiêm trọng do tiểu đường, phẫu thuật để giảm áp lực trong dạ dày có thể được khuyến nghị trong phác đồ điều trị. Bữa ăn nên có những thực phẩm có lợi như dâu tây, khoai lang, sữa chua...
Buồn nôn do tác dụng phụ của thuốc điều trị tiểu đường: Một số loại thuốc theo toa có thể khiến người bệnh buồn nôn hoặc nôn. Triệu chứng dần khỏi khi cơ địa người bệnh quen dần với thuốc. Bệnh nhân nên kiểm tra lượng đường trong máu thường xuyên hơn nếu bị buồn nôn khi dùng thuốc và trao đổi với bác sĩ về các tác dụng phụ. Người bệnh không tự ý dừng uống thuốc nếu chưa có hướng dẫn từ y bác sĩ.
Hiệp hội Tiểu đường Mỹ cũng khuyến nghị giải pháp cho trường hợp đường huyết quá thấp là áp dụng quy tắc 15-15: nạp 15g carbohydrate (một muỗng canh đường hoặc 125 g nước trái cây), đợi 15 phút rồi kiểm tra lại mức đường huyết. Nếu lượng đường trong máu vẫn dưới 70 mg/dl, hãy ăn một khẩu phần khác và đợi thêm 15 phút nữa cho đến khi lượng đường trong máu từ 70 mg/dl trở lên.
Mai Chi
(Theo Very Well Health)