Khi nhiễm virus viêm gan B (HBV), chức năng gan dần suy giảm gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. WHO ước tính có khoảng 296 triệu người đang sống với bệnh viêm gan B mạn tính vào năm 2019, với 1,5 triệu ca nhiễm mới mỗi năm. Trong đó, Việt Nam là nước có tỷ lệ mắc viêm gan B khá cao.

Theo BS.TS Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa - Gan Mật - Tụy, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, viêm gan B là bệnh lý nguy hiểm vì diễn biến âm thầm. Virus viêm gan B sau khi xâm nhập vào cơ thể sẽ khiến chức năng gan suy giảm nghiêm trọng. Ở giai đoạn cấp tính, 95% người bệnh có thể tự khỏi nếu mắc bệnh ở tuổi trưởng thành. Nhưng khi chuyển sang giai đoạn mạn tính, người bệnh phải chấp nhận sống chung với virus viêm gan B suốt đời.

Nếu không được quản lý bệnh, can thiệp đúng lúc, đúng thời điểm, nhiều biến chứng như xơ gan, ung thư gan sẽ gây nguy hiểm cho người bệnh.

Xơ gan

Virus viêm gan B liên tục tấn công các tế bào gan khiến gan bị xơ hóa do các mô gan dần được thay thế bởi các sẹo, mô xơ làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa gây ra giãn tĩnh mạch tại thực quản, dạ dày khi vỡ biểu hiện là xuất huyết tiêu hóa. Chức năng gan cũng vì thế bị suy giảm.

Bác sĩ Khanh cho biết, đây là biến chứng nguy hiểm thường gặp của viêm gan B mạn tính. Khi bị xơ gan, người bệnh thường chán ăn, mệt mỏi, hệ miễn dịch suy giảm. Người bệnh nên lắng nghe cơ thể và đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường để tránh trường hợp đáng tiếc có thể xảy ra.

"Người bệnh chủ quan, không thăm khám và điều trị là nguyên nhân khiến bệnh bùng phát mạnh ở giai đoạn tiếp theo, khiến gan khó có khả năng hồi phục. Gan là một tạng có khả năng bù trừ rất tốt, khi chức năng chỉ còn dưới 25% mới biểu hiện ra ngoài. Vì vậy, bệnh gan thường âm thầm và khi có triệu chứng bệnh đã ở giai đoạn muộn", bác sĩ Khanh nói thêm.

Bệnh càng khó điều trị khi phát hiện ở giai đoạn cuối, có thể gây tử vong do biến chứng nguy hiểm như: xuất huyết tiêu hóa, nhiễm khuẩn dịch cổ trướng, hội chứng gan thận, bệnh não do gan và hôn mê gan.

Suy gan cấp

Một trong những biến chứng của viêm gan B là suy gan cấp. Người bệnh khi bị suy gan cấp thường có dấu hiệu buồn nôn, mệt mỏi, vàng da, chán ăn, rối loạn chức năng đông máu, bệnh lý não do gan... Bệnh tiến triển nặng thường gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy thận, suy đa tạng và có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.

Ung thư gan

Viêm gan virus B xâm nhập làm các tế bào có thể biến đổi và trở thành các tế bào ác tính. Ung thư gan giai đoạn đầu thường không có triệu chứng, khi có triệu chứng bệnh thường đã muộn, biểu hiện đau vùng gan chán ăn mệt mỏi, vàng da, gan to cứng và gầy sút.

Theo bác sĩ Khanh, ung thư gan phát hiện ở giai đoạn muộn thì kết quả điều trị rất khiêm tốn, ngược lại, nếu phát hiện sớm khi u gan dưới 3 cm có thể điều trị triệt để được. Vì thế, người bị nhiễm virus viêm gan B cần được quản lý và phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm.

Phòng ngừa biến chứng viêm gan B

Viêm gan virus B mạn tính thường tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ rệt gây khó khăn trong việc phát hiện và điều trị. Để tránh biến chứng, người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Bác sĩ Khanh khuyên người bệnh trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng thuốc điều trị viêm gan virus B cũng như bất cứ loại thuốc hoặc sản phẩm nào. Tuân thủ lịch tái khám giúp bác sĩ theo dõi, phát hiện sớm các biến chứng có thể xảy ra.

Người bệnh viêm gan virus B, khi có chỉ định dùng thuốc, thường uống thuốc kháng virus trong một thời gian dài. Vì thế, người bệnh cần uống thuốc đúng giờ, đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý ngừng sử dụng thuốc, không tùy tiện đổi thuốc vì có thể khiến virus viêm gan B quay trở lại, tàn phá gan nhanh hơn.

"Người đã được dùng thuốc điều trị kháng virus viêm gan B kể cả khi không phát hiện virus viêm gan trong máu vẫn phải khám định kỳ và tầm soát ung thư gan. Vì những người này vẫn có nguy cơ bị ung thư gan hơn người bình thường", bác sĩ Khanh cho biết.

Người bệnh nên có chế độ ăn uống lành mạnh, tránh các thực phẩm, đồ uống có thể là gánh nặng cho gan như thực phẩm nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn, rượu bia, các chất kích thích... Chế độ nghỉ ngơi, làm việc khoa học, hạn chế làm việc nặng nhọc để tránh gan bị quá tải. Tập thể dục tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng cho cơ thể cũng rất cần thiết. Giữ tinh thần lạc quan, hạn chế stress giúp tránh gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.

Ngọc An