Trả lời:

Bánh chưng, bánh tét có thành phần chính là gạo nếp. Đây loại tinh bột có chỉ số đường huyết (GI) cao khoảng 70-90, tùy thuộc vào cách chế biến, đồng nghĩa ăn gạo nếp có thể làm tăng nhanh mức đường huyết. Gạo nếp được nấu chín kỹ như trong bánh chưng, bánh tét có GI cao hơn vì cấu trúc tinh bột dễ phân giải thành glucose, tăng tốc độ hấp thụ và chuyển thành đường đi vào máu.

Người bệnh ăn nhiều bánh chưng, bánh tét dễ khiến đường huyết tăng vọt, lâu dần biến chứng nguy hiểm. Người tiểu đường mắc bệnh nền như cao huyết áp, béo phì, biến chứng thận, tim mạch... càng cần hạn chế bánh chưng, bánh tét. Món ăn ngày Tết này còn chứa thịt mỡ, nhiều chất béo bão hòa, không tốt cho người bệnh tiểu đường vì có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Phần nhân đậu xanh chứa chất xơ giúp giảm tốc độ hấp thụ đường vào máu. Đây là thành phần tương đối tốt hơn so với gạo nếp.

Để đường huyết không tăng vọt, bạn chỉ ăn mỗi bữa một miếng nhỏ (khoảng 1/8 chiếc bánh chưng) và không ăn thường xuyên. Bạn ăn kèm nhiều rau xanh hoặc các thực phẩm giàu chất xơ để làm chậm quá trình hấp thụ đường. Tránh ăn bánh chưng rán hoặc chế biến thêm dầu mỡ.

Chế độ ăn của người bệnh tiểu đường cũng cần kiểm soát lượng chất bột đường. Khi nạp chất bột đường vào, cơ thể tăng đường nhiều hơn so với chất đạm và chất béo. Chất bột đường được chia ra hai loại là hấp thu nhanh và hấp thu chậm. Thực phẩm thuộc nhóm hấp thu chậm thường có chỉ số GI thấp (dưới 55) như gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, yến mạch, các loại khoai (khoai lang, khoai mỡ) khi chế biến vừa phải, rau củ giàu chất xơ, đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ khi chưa kết hợp với nhiều tinh bột khác.

Để biết có tăng đường huyết sau khi ăn hay không, bạn cần đo đường huyết trước và sau khi ăn hai giờ. Trường hợp tăng nhiều, bạn cắt giảm lượng chất bột đường hoặc bánh chưng trong lần kế tiếp.

Vào dịp Tết, ngoài bánh chưng, bánh tét, người bệnh còn có thể thèm ăn nhiều món ngon khác (thịt kho, mứt, kẹo...), bị xáo trộn nhiều về chế độ ăn uống, vận động, giờ giấc sinh hoạt hoặc kiêng quá mức, tâm lý căng thẳng gây rối loạn đường huyết nghiêm trọng. Để tránh tăng đường huyết đột ngột và biến chứng nguy hiểm, người bệnh dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ, ăn uống và luyện tập điều độ, giữ đường huyết ổn định để đón Tết trọn niềm vui bên gia đình.

ThS.BS Hoàng Thị Hồng Linh
Khoa Nội tiết - Đái tháo đường
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM