Bà Nguyễn Thị Hạng (81 tuổi, TP Thủ Đức) bị thoát vị hoành (một phần dạ dày chui lên lồng ngực) với lỗ thoát vị lớn khoảng 5 cm, được phẫu thuật vào ngày 18/1. Hai ngày sau, bà không còn cảm giác ói nhợn khi uống nước, ăn cháo loãng, được xuất viện trong niềm vui của gia đình.
Bà Hạng cùng con cháu sau ca phẫu thuật thành công. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Trước đó, vào khoảng giữa tháng 11/2022, bà được con gái đưa đến bệnh viện thăm khám do cơ thể suy kiệt, không ăn uống được, nuốt vào là ói ra kèm cả dịch tiết, có thêm triệu chứng đau bụng, đau ngực.
TS.BS Đỗ Minh Hùng (Giám đốc Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM) nhận thấy, bệnh nhân còn có thêm tình trạng thêm thiếu máu. Bác sĩ chẩn đoán bà bị thoát vị khe hoành thực quản type 4 (lỗ thoát vị lớn, ngoài dạ dày thì các tạng khác cũng có thể chui lên lồng ngực) và chỉ định mổ nội soi. Bệnh nhân được nội soi đánh giá tình trạng viêm loét dạ dày, đồng thời tháo xoắn tạm thời. Tuy nhiên, người bệnh cần phẫu thuật thoát vị hoành để đưa bao tử về đúng vị trí nhưng vì lo lắng bà lớn tuổi, lại gần Tết nên gia đình từ chối.
Ngày 13/1, bà xảy ra những biến chứng nghiêm trọng hơn, mức độ ói tăng lên, uống thuốc cũng ói nên nhập viện. Lúc này, bệnh nhân có tình trạng xoắn bao tử gây tắc nghẽn chỗ nối của thực quản và dạ dày, hẹp chỗ thoát lưu của phần dạ dày phía dưới. Tình trạng này khiến người bệnh nôn ói liên tục, làm thiếu máu nuôi, xuất huyết bao tử; thậm chí, gây chèn ép, hạn chế hô hấp. Bệnh nhân còn xuất hiện một lỗ thoát vị hoành lớn sát khe hoành thực quản có thể do chấn thương trước đó.
Sau 5 ngày nuôi ăn để phục hồi sức khỏe, người bệnh được chỉ định phẫu thuật. Bác sĩ mổ nội soi giải quyết bao tử bị thoát vị kẹt lên trên cơ hoành vào lồng ngực (do chui qua khe và lỗ thoát vị hoành), cắt túi thoát vị, dùng mesh (lưới hỗ trợ mô tổn thương) sửa chữa lỗ thoát vị hoành và khe hoành. Kế tiếp, bác sĩ tạo một van chống trào ngược để hạn chế trào ngược dịch của bao tử lên thực quản.
Chị Hạnh, con gái của bệnh nhân cho biết, sau 4 tiếng mổ, bà tỉnh táo, nhận ra mọi người trong gia đình. Một ngày sau, bà tươi tỉnh trở lại, có thể ăn uống nhẹ nên gia đình ai cũng vui.
Bác sĩ Hùng (thứ 2 từ trái qua) cùng êkip phẫu thuật cho bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Khi xuất viện, người bệnh được bác sĩ dặn dò ăn nhiều bữa và ăn ít thức ăn; tránh thức ăn gây trào ngược nặng hơn như đồ béo, đồ chiên, rượu, cà phê, chocolate, hành, tỏi; tránh nằm ngay sau khi ăn hoặc ăn muộn buổi tối; nâng cao đầu giường khi ngủ (khoảng 15 cm). Người bệnh cần khám ngay khi xuất hiện những dấu hiệu bất thường.
Bác sĩ Hùng chia sẻ, bình thường dạ dày nằm dưới cơ hoành - một cơ mỏng hình vòm ngăn cách giữa các cơ quan trong lồng ngực và ổ bụng. Thực quản là một ống chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày và ống này đi qua một lỗ trên cơ hoành xuống bụng. Khi có thoát vị khe hoành thì dạ dày chui qua lỗ đó lên ngực.
Những thoát vị nhỏ thường không gây ra triệu chứng. Trường hợp thoát vị to, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như nóng rát sau xương ức, trớ đồ ăn hay dịch lên miệng, đau bụng hoặc đau ngực, khó nuốt, ăn mau no, buồn nôn, khó thở, nôn ra máu hoặc đi cầu phân đen, ho không giải thích được.
Nguyên nhân gây thoát vị khe hoành không phải lúc nào cũng rõ ràng. Song một số yếu tố nguy cơ như những thay đổi của cơ hoành do tuổi tác; tổn thương ở vùng này do chấn thương hay phẫu thuật, bẩm sinh; tăng áp lực ổ bụng thường xuyên, kéo dài do ho, nôn, rặn nhiều khi đi tiêu, tập thể dục, nâng vật nặng.
Hoàng Trang