Ảo giác thính giác xảy ra khi bạn nghe thấy giọng nói, tiếng kêu, tiếng động, tiếng nhạc... Những âm thanh bạn nghe có vẻ như thật nhưng không phải vậy. Hai loại ảo giác thính giác chính là nghe thấy giọng nói và nghe thấy âm thanh hoặc tiếng động. Nếu bạn gặp ảo giác thính giác ngay khi đang ngủ hoặc thức dậy có thể không đáng lo ngại. Theo thông tin của Bệnh viện Cleveland Clinic (Mỹ), khoảng 70% người trải qua những loại ảo giác này ít nhất một lần. Trường hợp bạn gặp phải ảo giác thính giác khi tỉnh táo có thể là triệu chứng của tình trạng sức khỏe tâm thần hoặc thần kinh.
Các nhà khoa học vẫn chưa biết cơ chế chính xác nguyên nhân gây ra ảo giác thính giác nhưng có một số giả thuyết như kích hoạt tự phát của mạng lưới thính giác trong não; sự mất cân bằng của dopamine, serotonin - những chất dẫn truyền thần kinh.
Nhiều người bị tâm thần phân liệt trải qua ảo giác thính giác thường là nghe thấy giọng nói. Tâm thần phân liệt gồm một tình trạng đơn lẻ hoặc một loạt các tình trạng thuộc loại rối loạn tâm thần. Bệnh tâm thần phân liệt được đặc trưng bởi rối loạn tâm thần, gặp ảo giác, ảo tưởng...
Ảo giác thính giác xảy ra khi bạn nghe thấy âm thanh nhưng không thật. Ảnh: Freepik
Những người có tình trạng sức khỏe tâm thần khác có thể gặp ảo giác thính giác như rối loạn lưỡng cực, rối loạn căng thẳng sau chấn thương tâm lý, người mắc chứng rối loạn lo âu, người bị trầm cảm nặng... Rối loạn nhân cách phân liệt có thể liên quan đến ảo tưởng hoặc nhận thức bất thường, cũng có thể bao gồm ảo tưởng thính giác.
Có những tình trạng thần kinh có thể gây ra ảo giác thính giác bao gồm khối u não, sự phát triển của các tế bào không điển hình trong phần não của não; động kinh - một tình trạng liên quan đến co giật; ù tai, mê sảng, chấn thương sọ não, viêm não do virus...
Chứng mất trí nhớ dần dần làm tổn thương não, bao gồm các vùng liên quan đến quá trình xử lý cảm giác. Những người ở giai đoạn giữa đến giai đoạn cuối sa sút trí tuệ có thể gặp ảo giác thính giác và thị giác. Ảo giác của họ có thể đáng sợ và có thể gây ra cảm giác hoang tưởng và hoảng sợ khiến họ khó tin tưởng vào người chăm sóc. Thuốc có thể giúp giảm bớt các triệu chứng này.
Ảo giác thính giác xảy ra còn xảy ra ở người lớn bị suy giảm thính lực, có thể có hai dạng là ảo giác đơn giản (ù tai ) và ảo giác phức tạp (nói và âm nhạc). Theo các nghiên cứu, tình trạng suy giảm thính lực càng nặng thì khả năng bị ảo giác thính giác càng cao.
Điều trị ảo giác thính giác phụ thuộc vào nguyên nhân. Ảo giác gây ra bởi các tình trạng tạm thời chẳng hạn như đói quá mức hoặc thiếu ngủ sẽ hết khi các nguyên nhân được giải quyết. Nếu bạn chỉ gặp phải ảo giác thính giác khi đang ngủ thì có thể giảm tần suất nếu bạn ngủ đủ giấc, tuân theo một lịch trình ngủ đều đặn, tránh rượu và một số loại thuốc. Trường hợp bạn gặp ảo giác thính giác bằng lời nói (nghe thấy giọng nói) do tình trạng sức khỏe tâm thần hoặc thần kinh thì nên thăm khám bác sĩ.
Các bác sĩ điều trị nguyên nhân tâm thần phân liệt bằng thuốc chống loạn thần, nguyên nhân thiếu dinh dưỡng bằng can thiệp chế độ ăn uống và nguyên nhân mất thính lực bằng máy trợ thính. Ngoài thuốc và liệu pháp trò chuyện, các kỹ thuật khác cũng có thể giúp bạn kiểm soát và đối phó với chúng. Ảo giác có thể khiến bạn cảm thấy lo lắng, hoang tưởng và sợ hãi, điều quan trọng là người bên nên trò chuyện với người mà họ có thể tin tưởng.
Kim Uyên
(Theo Clevelandclinic, Medical News Today)