Phẫu thuật cắt túi mật là phương pháp phổ biến được sử dụng để điều trị sỏi túi mật, polyp túi mật lớn hơn hoặc bằng 10 mm và ung thư túi mật. Hầu hết người phẫu thuật cắt bỏ túi mật không gặp phải ảnh hưởng lâu dài. Tuy nhiên, do trước đây dịch mật thường được lưu trữ trong túi mật, bây giờ đi thẳng vào ruột non nên sau khi cắt bỏ túi mật cần phải thay đổi chế độ ăn uống.

Vai trò của mật là phân hủy chất béo để dễ hấp thu hơn. Thay đổi chế độ ăn uống nhằm giảm lượng chất béo vào cơ thể, hạn chế tác dụng nhuận tràng của mật chảy tự do, cho phép mật còn lại hoạt động tốt hơn trong ruột non.

Ngay sau khi phẫu thuật cắt túi mật: bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân chế độ ăn kiêng giúp ngăn ngừa buồn nôn và táo bón.

Vài ngày sau phẫu thuật: bệnh nhân nên ăn nhạt, các thực phẩm như bánh mì, cơm trắng, nước sốt táo, bánh mì nướng hoặc bánh quy soda. Chế độ ăn này duy trì đến khi bạn có thể đi ngoài phân bình thường.

Cơ thể ổn định sau phẫu thuật: là lúc chế độ ăn ít chất béo của bạn sẽ bắt đầu. Chế độ ăn này cần phải theo dõi trong ít nhất một vài tuần. Trong hầu hết các trường hợp, bạn cần tránh bất cứ thứ gì béo, nhiều dầu mỡ hoặc đồ chiên rán.

Bạn nên tránh thực phẩm đã qua chế biến và có đường vì chúng có thể dẫn đến tiêu chảy. Tuy nhiên, một số chất béo cần thiết để hỗ trợ tăng cường tế bào, xử lý chất dinh dưỡng, bảo vệ các cơ quan và sản xuất hormone nên cần cân đối khi chọn lọc.

Không có một chế độ ăn kiêng sau phẫu thuật cắt túi mật phù hợp với tất cả mọi người. Một số loại thực phẩm có lợi với cơ thể người này nhưng lại không tốt với người khác, cần lắng nghe cơ thể mỗi khi ăn bất cứ loại thực phẩm nào.

Dưới đây là một số lưu ý chọn thực phẩm cho người vừa phẫu thuật túi mật:

Trái cây và rau: chất xơ hòa tan trong khoai lang và bông cải xanh có thể giúp ngăn ngừa tiêu chảy. Nếu bạn thấy rằng trái cây có múi như cam và bưởi quá chua thì ăn táo, chuối, bơ và quả mọng. Các món súp rau củ rất bổ dưỡng và dễ tiêu hóa nhưng nên tránh súp kem trong thời gian ngắn hạn.

Các sản phẩm từ sữa: đầy đủ chất béo có thể quá khó để cơ thể bạn phân hủy, đặc biệt là khi đang hồi phục sau phẫu thuật. Sữa chua ít béo, sữa không chứa sữa và một số pho mát ít béo có thể dễ dung nạp hơn. Bạn có thể thử pho mát không sữa làm từ hạt điều hoặc đậu phụ.

Chất xơ từ ngũ cốc nguyên hạt: khi bạn bắt đầu quay trở lại chế độ ăn uống bình thường, có thể tập trung vào việc tăng lượng chất xơ từ ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt và lúa mạch. Bánh pizza, bánh nướng và các loại thực phẩm khác được làm bằng bột mì gây khó tiêu hóa.

Thực phẩm giàu protein: không có khả năng gây rắc rối cho cơ thể, trừ khi chúng cũng chứa nhiều chất béo. Người phẫu thuật cắt bỏ túi mật nên tránh những miếng thịt bò có nhiều gân và cắt bỏ phần mỡ thừa từ thịt gà, thịt lợn, thịt bò và các loại thịt khác. Quả hạch, hạt và bơ hạt là nguồn cung cấp protein thực vật tốt nhưng chúng lại rất giàu chất béo. Đậu, các loại đậu và các sản phẩm từ đậu nành là những lựa chọn lành mạnh.

Đồ uống: cần tránh nước ngọt và rượu sau khi cắt bỏ túi mật và cả nước uống có nhiều đường như nước trái cây có đường và thức uống cô đặc. Đồ uống từ cà phê sữa, chẳng hạn như latte pha sữa nguyên chất, có thể gây khó tiêu hóa. Các loại trà thảo mộc, bạc hà, có thể nhẹ nhàng cho đường tiêu hóa.

Các món tráng miệng: có nhiều đường và chất béo chuyển hóa đặc biệt khó tiêu hóa; chỉ nên ăn kem, bánh ngọt, bánh quy, bánh pudding và socola thỉnh thoảng và điều độ.

Trong vòng vài tuần sau khi cắt bỏ túi mật, bạn có thể tăng số lượng và phạm vi thực phẩm có thể ăn. Thử nghiệm với các nhóm thực phẩm khác nhau để xem cơ thể bạn phản ứng như thế nào và ghi nhật ký thực phẩm để theo dõi xem thực phẩm nào gây ra cho bạn nhiều vấn đề nhất và thực phẩm nào không.

Bên cạnh chọn thực phẩm, sau khi phẫu thuật cắt túi mật bạn nên thay đổi thời gian của các bữa ăn chính và đồ ăn nhẹ. Nếu không có túi mật để hỗ trợ tiêu hóa, bốn đến sáu bữa ăn nhỏ mỗi ngày tốt hơn ba bữa ăn lớn mà bạn có thể quen dùng. Sau bữa ăn, bạn nên cho bản thân thời gian để tiêu hóa thức ăn. Hoạt động gắng sức sau khi ăn sẽ làm tăng nguy cơ khó tiêu. Trường hợp ăn ngoài trời thì bạn tránh ngồi dưới trời nắng quá lâu. Cơ thể quá nóng có thể làm tăng nguy cơ bị tiêu chảy; tìm bóng râm và uống nhiều nước để giữ đủ nước.

Khi bắt đầu chế độ ăn ít chất béo, táo bón là một phản ứng phổ biến. Bạn thường có thể giúp giảm bớt các triệu chứng này bằng cách uống nhiều nước và bổ sung chất xơ nếu cần. Nếu tác dụng phụ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống thì bạn nên tìm gặp bác sĩ kiểm tra và có hướng điều chỉnh phù hợp.

Anh Chi (Theo Verywellhealth)