Suy tuyến tụy ngoại tiết (EPI) là bệnh lý xảy ra khi tuyến tụy không thể sản xuất hoặc tiết đủ các enzym tiêu hóa để phân hủy thức ăn. Quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, tiêu hóa chất béo diễn ra khó khăn. Một số triệu chứng của bệnh bao gồm chướng bụng, đầy hơi, đau bụng và tiêu chảy. Suy tuyến tụy ngoại tiết nghiêm trọng có thể dẫn đến sụt cân, tiêu chảy và suy dinh dưỡng.
Uống rượu nặng và liên tục là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm tụy. Chế độ ăn nhiều chất béo và hút thuốc có thể làm tăng khả năng mắc bệnh. Những người bị viêm tụy do sử dụng nhiều rượu có xu hướng bị đau dạ dày nghiêm trọng và phát triển thành suy tụy ngoại tiết nhanh hơn.
Julie Stefanski, Học viện Dinh dưỡng và Ăn kiêng (Mỹ) chia sẻ trên tờ Everyday Health, người bệnh suy tuyến tụy ngoại tiết nên sử dụng các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, ít chất béo, chất xơ, đường lactose. Trường hợp bệnh ở giai đoạn nặng, chức năng tiêu hóa kém, các loại thực phẩm như sữa chua Hy Lạp, trái cây xít chất xơ, mì ống, thịt nạc... giúp bạn làm dịu tình trạng khó tiêu.
Thịt nạc: thịt đỏ giàu chất béo và thịt chế biến sẵn có thể làm gia tăng các triệu chứng của suy tuyến tụy ngoại tiết. Thay vào đó, bạn nên dùng thịt nạc như thịt gà, ức gà; cá luộc ít béo sẽ có lợi cho bệnh.
Trái cây ít chất xơ: người bệnh nên sử dụng những loại trái cây có hàm lượng chất xơ thấp, dung nạp tốt như chuối chín, dưa hấu, táo, đào, mơ hoặc nước ép trái cây. Một số loại rau củ như cà rốt, cần tây, cà tím, nấm, củ cải đường, măng tây, rau bina xay nhuyễn, bí, cà chua và rau diếp cũng giúp bạn cải thiện tình trạng tiêu hóa. Chế độ ăn hàng ngày nên hạn chế các loại quả mọng, mận và nước ép mận, nho khô và trái cây khô khác.
Gạo trắng và mì ống: những người bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, sử dụng các sản phẩm ngũ cốc tinh chế rất hạn chế. Tuy nhiên, theo tờ Everyday Health, với bệnh nhân suy tuyến tụy ngoại tiết, dùng gạo trắng và mì ống là lựa chọn tốt. Nguyên nhân là chất xơ trong ngũ cốc nguyên hạt ngăn chặn hoạt động của enzym tiêu hóa, khiến đi tiêu quá nhiều, gây đầy hơi, đau bụng. Bạn có thể sử dụng kết hợp mì với một chút dầu ô liu, kem ngũ cốc với sữa ít béo, ít lactose để thay đổi thực đơn hàng ngày.
Sữa chua Hy Lạp: các loại sữa chua thông thường được chế biến từ sữa bò chứa nhiều đường lactose không thích hợp cho người suy tuyến tụy ngoại tiết. Sữa chua Hy Lạp dễ tiêu hóa, chứa ít lactose nhờ vào phương pháp lên men và lọc trong quá trình sản xuất. Stefanski gợi ý có thể sử dụng kết hợp sữa chua Hy Lạp với trái cây tươi hoặc ướp lạnh để tăng hương vị.
Các sản phẩm thay thế trứng: lòng đỏ trứng cung cấp chất béo lành mạnh nhưng không phù hợp với người bệnh suy tuyến tụy ngoại tiết. Bạn nên dùng các thực phẩm thay thế được làm bằng lòng trắng trứng để dung nạp vào cơ thể. Mục đích của việc dùng sản phẩm thay thế này là để hạn chế chất béo trong trứng đưa vào hệ tiêu hóa. Trường hợp các triệu chứng đã được cải thiện, có thể dung nạp chất béo không bão hòa từ cá hồi hay bơ.
Huỳnh Long
(Theo Everyday Health)