Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS.CKI Trần Nguyễn Anh Thư, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

Corticoid thuộc nhóm kháng viêm có steroid. Trong làm đẹp, corticoid được biết đến dưới dạng kem bôi, thuốc mỡ, thuốc uống và thuốc tiêm. Công dụng chính là kháng viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch. Tuy có hiệu quả trong điều trị một số bệnh lý, corticoid có thể gây tác dụng phụ hoặc biến chứng nghiêm trọng.

Các trường hợp da nhiễm corticoid do lạm dụng hoặc tự ý dùng thuốc điều trị các bệnh ngoài da như vảy nến, tổ đỉa, viêm da dị ứng... Sử dụng mỹ phẩm không có nguồn gốc rõ ràng cũng là nguyên nhân.

Da nhiễm corticoid biểu hiện qua 5 cấp độ sau:

- Cấp độ một: Tổn thương nhẹ, sử dụng corticoid thời gian ngắn, nồng độ thấp. Bề mặt da nổi mẩn đỏ, bong tróc, ngứa râm ran.

- Cấp độ hai: Da bắt đầu nhiễm độc, hoại tử. Da nổi bóng nước như bỏng, tổn thương lan rộng. Bóng nước vỡ gây đau nhức, ngứa rát, mưng mủ. Nếu không điều trị kịp thời, da tổn thương kèm theo sần đỏ, thâm sạm sau khi các bóng nước đã khô.

- Cấp độ ba: Sử dụng corticoid nồng độ cao liên tục 6 tháng trở lên. Tổn thương thâm nhập vào hệ mao mạch bên dưới khiến da ửng đỏ, khô ráp, nóng ran. Da luôn căng tức, phù nề do trữ nước, cảm giác châm chích.

- Cấp độ 4: Ngưng dùng corticoid đột ngột khiến cơ thể mất cân bằng nội tiết, kích thích hoạt động của tuyến bã nhờn, tăng sản xuất dầu thừa, gây bít tắc lỗ chân lông, mụn sưng to lan ra toàn bộ mặt.

- Cấp độ 5: Giai đoạn nghiêm trọng nhất. Da đỏ, bỏng rát, giãn mao mạch diện rộng, đau nhức cả khi không chạm vào. Da khô, đóng vảy thành mảng, bong tróc. Mụn nước nhiều, kích thước lớn, chứa dịch màu vàng, mưng mủ.

Điều trị

- Cấp độ một, người bệnh cần dừng ngay các sản phẩm đang dùng, đến bác sĩ da liễu - thẩm mỹ khám.

- Ở cấp độ nặng hơn, người bệnh không tự ý ngưng thuốc hoặc mỹ phẩm chứa corticoid, tránh viêm nhiễm bùng phát nặng hơn. Nên đến bác sĩ để được hướng dẫn, giảm liều thuốc từ từ, không tự điều trị. Thời gian trị da nhiễm corticoid thường kéo dài, cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để sớm hồi phục. Ngoài dùng thuốc và sản phẩm hỗ trợ, chăm sóc da đúng cách rất quan trọng.

Sau điều trị nhiễm corticoid, tránh các yếu tố làm tăng kích ứng như nắng nóng, khói bụi. Che chắn cẩn thận khi ra ngoài, sử dụng kem chống nắng. Ăn uống khoa học, bổ sung rau xanh, trái cây hàng ngày. Hạn chế thực phẩm nhiều chất béo, thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, cay nóng... Uống đủ 1,5-2 lít nước mỗi ngày.

Chọn sản phẩm dưỡng da phù hợp, dịu nhẹ, không chứa hương liệu, paraben và các chất làm se khít lỗ chân lông. Hạn chế trang điểm để tránh bít tắc lỗ chân lông, khiến mụn viêm nghiêm trọng.

Sử dụng corticoid hoặc sản phẩm chứa thành phần này theo kê đơn của bác sĩ, không tự ý mua dùng. Khi gặp vấn đề về da, nên gặp bác sĩ da liễu - thẩm mỹ da để được chẩn đoán, điều trị đúng phương pháp.

Phương Nga

Độc giả có thắc mắc về bệnh da liễu, gửi câu hỏi tại đây để được bác sĩ giải đáp.