Viêm loét đại tràng là tình trạng viêm mạn tính của ruột già; với triệu chứng như đau bụng, đi tiêu thường xuyên, tiêu ra máu hoặc có mủ... Người bệnh có thể bị sụt cân, kém ăn, buồn nôn, mệt mỏi, sốt và thiếu máu. Các triệu chứng thường xuyên xuất hiện, biến mất và giai đoạn bệnh không hoạt động là thuyên giảm bệnh.

Nếu không được điều trị, viêm loét đại tràng dẫn đến một số biến chứng như suy dinh dưỡng, loãng xương, bệnh gan, ung thư đại tràng... Để sức khỏe đường ruột được tốt, khi các triệu chứng xuất hiện, bạn nên thăm khám bác sĩ sớm. Theo bác sĩ Sunanda V. Kane (Khoa Tiêu hóa và Gan mật, Bệnh viện Mayo Clinic, Mỹ) vẫn có cách làm giảm các triệu chứng của viêm loét đại tràng và dưới đây là một số gợi ý.

Thuốc

Tuân thủ chế độ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát bệnh viêm loét đại tràng. Tùy từng triệu chứng, bác sĩ sẽ kê đơn phù hợp giúp giảm tình trạng viêm ruột, điều chỉnh hệ miễn dịch. Nếu bạn bỏ liều hoặc dùng không đúng thuốc, hiệu quả giảm và bệnh sẽ khó điều trị hơn.

Khi cảm thấy đau nhẹ, bác sĩ có thể khuyên dùng acetaminophen (thuộc nhóm thuốc giảm đau). Tuy nhiên, người bệnh cần tránh dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen, naproxen vì những thuốc này có thể làm tăng cơn đau và trầm trọng thêm các triệu chứng. Kết hợp thuốc ngắn hạn và phẫu thuật sau đó giúp người bệnh kiểm soát viêm loét đại tràng.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Thực phẩm không trực tiếp ảnh hưởng đến viêm đại tràng, nhưng chế độ ăn phù hợp sẽ làm giảm triệu chứng bệnh. Khi cơn đau đến, ăn nhiều bữa nhỏ và thức ăn nhạt có thể làm dịu sự khó chịu của bệnh. Áp dụng chế độ ăn ít đường, chất xơ, đặc biệt là chất xơ không hòa tan để kiểm soát. Thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên hoặc nhiều chất béo như bơ, bơ thực vật và kem có thể gây tiêu chảy. Caffeine, đồ uống có gas, các món cay sẽ làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh.

Theo Crohn's & Colitis Foundation (tổ chức chuyên tìm kiếm các phương pháp chữa trị bệnh crohn và viêm loét đại tràng), dùng thức ăn dễ tiêu hóa góp phần giảm nhẹ cơn đau trong lúc bệnh tái phát. Các thức ăn được khuyên dùng trong thực đơn hàng ngày của người bị viêm loét đại tràng là chuối, bánh mì trắng, bánh quy giòn làm bằng bột mì trắng (không phải bột ngũ cốc nguyên hạt), gạo trắng, nước hoa quả pha loãng, rau nấu chín, cá luộc hoặc hấp...

Đại tràng hấp thụ nước từ thức ăn và di chuyển chất thải rắn ra khỏi cơ thể. Khi bị viêm, đại tràng không hấp thụ nước đúng cách có thể dẫn đến tiêu chảy và mất nước. Nếu uống nước đá lạnh hoặc tiêu thụ quá nhiều chất lỏng cùng lúc có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy. Bạn nên uống từng ngụm đồ uống ấm hoặc mát và chia đều trong ngày.

Người bị viêm loét đại tràng có nguy cơ thiếu hụt các vitamin và khoáng chất như magie nếu bị tiêu chảy mạn tính, canxi nếu dùng prednisone (thuốc chống viêm), sắt khi mất máu nhiều do bệnh nặng. Tuy nhiên, việc bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thông qua ý kiến bác sĩ.

Quản lý căng thẳng

Căng thẳng làm trầm trọng thêm cơn đau và các triệu chứng khác của bệnh viêm loét đại tràng. Một số phương pháp để quản lý căng thẳng là ngồi thiền, tập yoga, thái cực quyền hoặc hít thở thật sâu để giảm căng thẳng, giảm đau do bệnh.

Tham gia một số nhóm chuyên về bệnh viêm loét đại tràng để được hỗ trợ, nhận lời khuyên, chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình kiểm soát bệnh. Nếu bạn gặp căng thẳng liên tục không thể tự chữa tại nhà thì nên tìm đến chuyên gia tâm lý để có hướng cải thiện.

Các liệu pháp bổ sung

Các liệu pháp như massage, châm cứu và thôi miên hữu ích đối với bệnh viêm loét đại tràng. Các biện pháp bổ sung này kết hợp với việc điều trị có thể làm giảm tần suất và cường độ của cơn đau cũng như các triệu chứng khác. Người bệnh nên thảo luận về các liệu pháp y học bổ sung và thay thế với bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ liệu pháp nào để biết được ưu và nhược điểm của liệu pháp đó.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là lựa chọn điều trị lâu dài cho bệnh viêm loét đại tràng. Khoảng 23-45% những người bị viêm loét đại tràng có thể phẫu thuật tại một thời điểm nhất định do các triệu chứng trở nên nghiêm trọng, khi thuốc không còn là phương pháp phù hợp để tiếp tục điều trị nữa. Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm cắt bỏ đại tràng, cắt bỏ ruột... Sau khi phẫu thuật, các biến chứng có thể xảy ra và mất một năm để hồi phục.

Huỳnh Long
(Theo Everyday Health)