Trả lời:

Sỏi thận rơi xuống niệu quản, gây tắc nghẽn đường tiểu là nguyên nhân chính gây ra cơn đau quặn thận (cơn đau bão thận). Hầu hết cơn đau bão thận do sỏi thận có kích thước lớn hoặc nằm ở vị trí nguy hiểm, dẫn đến tắc đường tiểu. Cơn đau bão thận nếu không cấp cứu và điều trị kịp thời có thể gây biến chứng nặng nề như ứ nước, ứ mủ, suy thận cấp, tử vong.

Anh không nên tự ý uống thuốc mà cần đến bệnh viện ngay khi xuất hiện các triệu chứng đặc trưng như đột ngột đau bụng dữ dội, kéo dài hàng giờ. Cơn đau khởi phát từ mạn sườn một bên, lan đến giữa xương sườn dưới và hông, xuất hiện từng đợt, kèm theo buồn nôn, tiểu ít, nước tiểu có máu, sốt, ớn lạnh. Sử dụng thuốc giảm đau paracetamol không đúng liều lượng có thể dẫn đến ngộ độc, tổn thương gan, thận.

Trường hợp anh được bác sĩ chẩn đoán bị cơn đau quặn thận thì cần dùng thuốc theo chỉ định. Đau nhẹ thì chỉ cần uống thuốc giảm đau có thành phần acetaminophen và theo dõi.

Khi cơn đau lên đến đỉnh điểm, không chịu đựng được, bác sĩ sẽ tiêm thuốc giảm đau và cho uống thuốc chống co thắt. Nếu người bệnh có biểu hiện nôn ói, bác sĩ tiêm thuốc chống nôn và truyền dịch khi mất điện giải. Trường hợp dùng thuốc giảm đau thông thường không hiệu quả, bác sĩ cho dùng thuốc giảm đau nhóm NSAIDs, thuốc giảm đau thần kinh.

Để giải quyết nguyên nhân triệt để của cơn đau quặn thận - sỏi thận, tùy kích thước, vị trí viên sỏi và sức khỏe người bệnh, bác sĩ tư vấn điều trị phù hợp. Các phương pháp như tán sỏi ngoài cơ thể, nội soi tán sỏi qua da, nội soi niệu quản ngược dòng tán sỏi bằng ống mềm, hoặc ống cứng, mổ mở...

Trong một số trường hợp, phương pháp đặt ống thông (sonde JJ) niệu quản cho bệnh nhân giúp giảm tắc nghẽn đường tiểu và sỏi tự đào thải ra ngoài. Trường hợp phải phẫu thuật tán sỏi, người bệnh cần tái khám định kỳ và dùng thuốc sau phẫu thuật theo chỉ định.

Nếu trước đây anh từng bị sỏi tiết niệu, bác sĩ sẽ kê toa các loại thuốc giúp giảm nguy cơ tái phát sỏi tiết niệu. Do đó, anh không nên tự ngưng thuốc đột ngột.

Nên uống đủ hai lít nước, ăn dưới 2 g muối mỗi ngày; hạn chế protein động vật thịt bò, hải sản; giảm lượng thức ăn có hàm lượng oxalate cao (các loại hạt, rau cải bó xôi). Cung cấp canxi từ các nguồn thực phẩm như phô mai, đậu lăng và rau lá xanh có thể phòng ngừa sỏi tiết niệu, cơn đau bão thận.

BS.CKII Đinh Cẩm Tú
Trưởng Đơn vị Thận nhân tạo, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM