Trước đó anh cứ ngỡ nguyên nhân kết hôn 6 năm không có con là do vợ. Vì vậy, anh sốc khi kết quả xét nghiệm tinh dịch cho hay anh không có tinh trùng dẫn đến vô sinh.

Bác sĩ tiến hành vi phẫu tinh hoàn tìm tinh trùng cho anh không thành công. Anh Vinh càng tự ti, kiệm lời, né tránh điều trị và nhiều lần đề nghị ly hôn nhưng vợ là chị Hương, 35 tuổi, kiên trì động viên chồng. Năm 2023, họ đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM) tìm cơ hội cuối, "nếu không thành sẽ chấp nhận số phận không con".

Tương tự, anh Tân, 24 tuổi, ngụ Bà Rịa - Vũng Tàu, không tin khi bác sĩ chẩn đoán không có tinh trùng, vô sinh dù còn rất trẻ. Nguyên nhân là anh từng mắc quai bị dẫn đến teo tinh hoàn.

Suốt ba năm, anh uống các loại thuốc đông y "tráng dương bổ thận" vẫn không có kết quả. "Nhắc tới uống thuốc, chữa vô sinh là tôi chán nản, căng thẳng, không muốn ở nhà", anh Tân nói.

ThS.BS.CKII Dương Quang Huy, Trưởng Đơn vị Nam học, IVF Tâm Anh TP HCM, cho hay khác với nữ giới thường chấp nhận tình trạng vô sinh khá nhanh, bình tĩnh đối diện và kiên trì chữa trị, hầu hết nam giới đều sốc, mặc cảm và né tránh điều trị.

Lý giải điều này, bác sĩ Huy cho rằng nam giới thường tự mặc định khả năng sinh sản thuộc bản lĩnh đàn ông. Do đó, khi phát hiện vô sinh, tâm lý họ bị tác động mạnh, cảm xúc thay đổi tiêu cực. Nhiều người xấu hổ, sợ bị đánh giá "sinh lý yếu". Một số trường hợp có cảm giác tội lỗi, khủng hoảng, bế tắc nếu điều trị thất bại kéo dài. Thậm chí việc đến khám ở các cơ sở sản phụ khoa, gặp toàn chị em phụ nữ, khiến họ e dè khi quay lại.

"Để họ vượt qua mặc cảm và điều trị, rất cần sự thấu hiểu, đồng hành, kiên nhẫn hỗ trợ từ gia đình, đặc biệt là người vợ", bác sĩ Huy nói.

Trước khi điều trị, các bác sĩ tư vấn cặn kẽ nguyên nhân vô sinh giúp người đàn ông hiểu rõ tình trạng bệnh, phương pháp xử lý, tỷ lệ thành công. Từ đó, họ giải tỏa tâm lý, yên tâm bước vào quá trình điều trị.

Thực tế, nguyên nhân do người chồng chiếm khoảng 50% trường hợp vô sinh hiếm muộn. Nhiều nam giới có khả năng sinh lý bình thường, thậm chí sung mãn, vẫn vô sinh. Tình trạng không có tinh trùng chủ yếu do các nguyên nhân như bệnh lý giãn tĩnh mạch thừng tinh (chiếm 1/3 trường hợp vô sinh nam), biến chứng sau mắc bệnh quai bị, đột biến gene, di truyền, chấn thương tắc nghẽn ống dẫn tinh, lối sống thiếu khoa học, hay tiếp xúc với hóa chất độc hại, tia xạ...

Hầu hết trường hợp này hiện có thể điều trị bằng kỹ thuật vi phẫu tích mô tinh hoàn tìm tinh trùng micro-TESE. Với sự hỗ trợ của hệ thống kính phóng đại 30 lần, tỷ lệ tìm thấy tinh trùng là 50-60%, trường hợp vô tinh do biến chứng quai bị lên đến gần 100%. Tại IVF Tâm Anh TP HCM, phương pháp này giúp hơn 70% nam giới vô tinh tìm được tinh binh, kết quả IVF tương đương tinh trùng lấy trong mẫu tinh dịch.

Các bác sĩ giúp anh Tân tìm được 5 tinh binh hiếm hoi để trữ đông sau vi phẫu micro-TESE. Vợ anh chọc hút được 7 trứng trưởng thành, thụ tinh ống nghiệm cùng tinh trùng rã đông của chồng tạo được 3 phôi. Bác sĩ chuyển một phôi vào tử cung người vợ giúp đậu thai. Cuối năm 2023, họ đón con gái khỏe mạnh nặng 3,2 kg chào đời.

Trường hợp anh Vinh được bác sĩ Huy chẩn đoán vô tinh do giãn tĩnh mạch thừng tinh độ nặng, gây tổn thương tinh hoàn, thoái hóa các ống sinh tinh. Anh được phẫu thuật thắt tĩnh mạch thừng tinh giãn, giúp cải thiện khả năng tưới máu nuôi tinh hoàn tốt hơn.

Cuối tháng 4/2024, bác sĩ Huy cùng ê kíp thực hiện vi phẫu micro-TESE tìm được 15 tinh binh cho anh Vinh. Toàn bộ đem trữ đông để thụ tinh ống nghiệm thời gian tới.

"Tôi suýt vuột mất cơ hội làm bố vì mặc cảm của người đàn ông", anh Vinh nói.

Bác sĩ Huy khuyên nam giới sau kết hôn một năm chưa có con hoặc có bất thường ở cơ quan sinh dục nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm. Người chưa kết hôn, khi phát hiện nguyên nhân vô sinh, nên cân nhắc trữ tinh trùng, bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai. Nam giới cũng cần tạo dựng lối sống lành mạnh, góp phần cải thiện khả năng sinh sản.

Hoài Thương

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi