Bác sĩ Trương Nguyễn Minh Tuấn, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8 TP HCM, cho biết hiện 50% bệnh nhân nam điều trị vô sinh tại hệ thống bệnh viện là người dưới 35 tuổi, tăng gấp ba lần so với hai năm trước.

"Nhờ phát hiện và điều trị sớm, tỷ lệ thụ tinh ống nghiệm (IVF) thành công ở nhóm tuổi này lên đến 70-80%, giảm chi phí so với bệnh nhân lớn tuổi", bác sĩ Tuấn nói, nhấn mạnh chất lượng tinh trùng và noãn ở người trẻ tốt hơn, tạo được nhiều phôi chất lượng cao.

Nguyên nhân vô sinh ở nam giới trẻ chủ yếu là đột biến gene, bất thường nhiễm sắc thể, viêm nhiễm vùng kín, mắc các bệnh lý nam khoa, rối loạn cương dương thoáng qua, suy sinh dục... Các trường hợp phổ biến là giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, thậm chí không có tinh trùng, do tắc nghẽn hoặc các hội chứng di truyền, biến chứng của bệnh quai bị.

Như anh Minh, 28 tuổi, ở Tiền Giang, kết hôn một năm nhưng chưa có tin vui, sau đó đi khám và được bác sĩ chẩn đoán vô sinh do không có tinh trùng. Xét nghiệm di truyền phát hiện nguyên nhân do đột biến vi mất đoạn AZFc trên nhiễm sắc thể giới tính Y.

Theo bác sĩ Tuấn, vô tinh do đột biến vi mất đoạn AZFc là tình trạng không thể cải thiện, khả năng sản xuất tinh trùng suy giảm theo thời gian và có thể di truyền cho con trai sau này. Phát hiện càng sớm thì tỷ lệ tìm thấy tinh trùng để IVF càng cao. Nếu điều trị muộn hơn có thể không tìm thấy tinh trùng, bệnh nhân phải xin tinh trùng hiến tặng để có con.

Trước đây, nam giới được phát hiện vô sinh chủ yếu trên 35 tuổi, thậm chí ngoài 40 tuổi, sau nhiều năm kết hôn không có con. Theo bác sĩ Tuấn, họ thường mang nặng tâm lý "phái mạnh" nên ngại đi khám, hoặc thiếu hiểu biết nên cho rằng nguyên nhân muộn con chỉ đến từ vợ. Nhiều năm trước, kỹ thuật điều trị vô sinh nam cũng còn hạn chế khiến thời gian điều trị kéo dài, tỷ lệ thành công chưa cao. Một số trường hợp phải xin tinh trùng để thụ tinh ống nghiệm nếu muốn có con, tức đứa trẻ sinh ra không cùng huyết thống với bố.

"Hiện nay giới trẻ dễ tiếp cận thông tin y tế, suy nghĩ cởi mở, quan tâm chăm sóc sức khỏe hơn, các chương trình khám sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân phổ biến hơn, giúp nam giới phát hiện bệnh ở độ tuổi trẻ để điều trị sớm", bác sĩ Tuấn nói thêm.

Như anh Minh được bác sĩ mổ vi phẫu trích tinh trùng từ tinh hoàn micro-TESE, tìm được 28 tinh binh đủ cho hai chu kỳ thụ tinh ống nghiệm. Một nửa được thụ tinh cùng noãn của người vợ, nuôi cấy được 5 phôi chất lượng tốt. Phôi được sinh thiết sàng lọc di truyền tiền làm tổ. Vợ anh Minh đậu thai ngay sau khi chuyển một phôi không mang bất thường di truyền vào lòng tử cung, thai kỳ hiện 8 tuần, khỏe mạnh. Số tinh binh còn lại được trữ đông giúp người bệnh có thêm con trong tương lai.

Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, hóa chất, hút thuốc lá, dùng chất kích thích, chế độ ăn uống thiếu khoa học, béo phì, lối sống ít vận động... là những yếu tố góp phần gia tăng bệnh tật nói chung và giảm khả năng sinh sản nói riêng ở nam giới trẻ. Tùy nguyên nhân và tình trạng người bệnh, bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp như hướng dẫn thay đổi lối sống, điều trị nhiễm trùng, thuốc và liệu pháp hormone.

Phẫu thuật được áp dụng trong những trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh, nối ống dẫn tinh, trích tinh trùng từ mào tinh và tinh hoàn cho nam giới vô tinh. Ngoài điều trị vô sinh, bệnh nhân cũng được khám và điều trị toàn diện các bệnh lý nam khoa, phẫu thuật chỉnh hình cơ quan sinh dục, chăm sóc sức khỏe sinh sản, cải thiện khả năng sinh lý.

Anh Long, 24 tuổi, là một trong những trường hợp trẻ nhất đang điều trị tại IVF Tâm Anh. Anh được bác sĩ chẩn đoán bị suy sinh dục trung tâm, các hormone vùng hạ đồi tuyến yên và testosterone đều thấp, không có tinh trùng, vô sinh. Trước khi đến IVF Tâm Anh, anh đã tiêm bổ sung hormone sinh dục testosterone trong 8 năm tại một bệnh viện khác, cơ bắp tăng nhẹ nhưng kích thước tinh hoàn không cải thiện nhiều, không xuất tinh như nam giới bình thường.

Theo bác sĩ Tuấn, phương pháp điều trị tối ưu cho người bệnh là liệu pháp gonadotropin. Bổ sung toàn diện các hormone sinh dục từ sớm thì khả năng phát triển cơ quan sinh dục và sản xuất tinh trùng lên đến 90%. Song anh Long đã bỏ lỡ "thời gian vàng" khiến quá trình điều trị hiện nay phải kéo dài hơn.

Người bệnh được tiêm liều hormone đầu tiên vào hai tháng trước, dự kiến tháng sau điều trị lần hai. Bác sĩ dự kiến đánh giá lại khả năng đáp ứng thuốc sau khoảng 4 tháng tới.

Các bác sĩ khuyến cáo nam giới khi có các bất thường ở hệ thống cơ quan sinh dục hoặc kết hôn sau một năm chưa có con nên đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản để được khám và điều trị kịp thời. Nam giới trẻ chưa kết hôn, nếu mắc các bệnh lý nguy cơ gây vô sinh, nên cân nhắc trữ đông tinh trùng bảo tồn khả năng sinh sản, chủ động thời điểm sinh con trong tương lai.

Tỷ lệ IVF thành công cũng phụ thuộc vào tuổi của người phụ nữ. Số lượng và chất lượng trứng bắt đầu giảm sau 30 tuổi và đặc biệt giảm mạnh sau 35 tuổi. Do đó, cả vợ và chồng nên đi khám, điều trị sớm để tỷ lệ có con cao, chi phí thấp.

Hoài Thương

*Tên người bệnh đã được thay đổi