Ở nam giới, tuyến tiền liệt nằm sau xương mu, phía dưới bàng quang và trước trực tràng. Tuyến tiền liệt bao quanh niệu đạo, tạo ra tinh dịch và giúp vận chuyển tinh trùng trong quá trình sinh sản. Ung thư tuyến tiền liệt do các tế bào tuyến tiền liệt phát triển không bình thường hay mất kiểm soát. Ở giai đoạn đầu, bệnh thường phát triển chậm không triệu chứng.

PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu - Thận học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết, nếu phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể sống thêm được nhiều năm, thậm chí là chữa khỏi hoàn toàn. Ở giai đoạn muộn, ung thư tiến triển rất nhanh, có khả năng gây tử vong.

Ung thư tuyến tiền liệt có 4 giai đoạn:

- Giai đoạn một: Mô ung thư được phát hiện ở tuyến tiền liệt, trông giống như mô tuyến tiền liệt bình thường.

- Giai đoạn hai: Khối u khu trú trong tuyến tiền liệt, có thể được phát hiện khi thăm khám trực tràng, xét nghiệm PSA trong máu hoặc cắt đốt tuyến tiền liệt nội soi.

- Giai đoạn ba: ung thư xâm lấn mô xung quanh tuyến tiền liệt, túi tinh.

- Giai đoạn bốn: Tế bào ung thư di căn tới hạch bạch huyết, xâm lấn cơ quan lân cận như trực tràng, bàng quang hoặc di căn xa đến xương, gan, phổi.

Chẩn đoán và điều trị

Theo Phó giáo sư Vũ Lê Chuyên, bác sĩ chẩn đoán bệnh cho bệnh nhân dựa vào khám tuyến tiền liệt qua trực tràng (DRE), xét nghiệm PSA (PSA là kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt), siêu âm, chụp MRI, sinh thiết tuyến tiền liệt.

"Sự kết hợp giữa thăm khám tuyến tiền liệt qua trực tràng, định kỳ làm xét nghiệm PSA máu và sinh thiết tuyến tiền liệt khi có nghi ngờ cho phép chẩn đoán trên 90% ung thư ở giai đoạn khu trú, góp phần đáng kể vào hiệu quả chữa trị ung thư tuyến tiền liệt", Phó giáo sư Vũ Lê Chuyên nói.

Theo Phó giáo sư Vũ Lê Chuyên, ở giai đoạn khu trú, ung thư tuyến tiền liệt có khả năng chữa khỏi. Khi đó, bác sĩ phẫu thuật hoặc xạ trị để loại bỏ triệt căn những tế bào ung thư và các hạch huyết tại vùng chậu. Nếu ung thư chuyển sang giai đoạn khu trú tiến triển, khả năng điều trị khỏi sẽ thấp hơn nhiều. Những phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn này bao gồm: phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt hoặc xạ trị với điều trị nội tiết hỗ trợ.

Ở giai đoạn tiến xa, ung thư tuyến tiền liệt đã di căn, các phương pháp điều trị chỉ có thể giúp người bệnh cải thiện tình trạng bệnh và kéo dài thời gian sống. Tuổi thọ của người bệnh sẽ phụ thuộc vào thể trạng, tuổi tác và khả năng đáp ứng điều trị. Người bệnh có thể sống được vài năm khi tuân thủ tốt phác đồ điều trị.

Tùy vào từng giai đoạn bệnh và khả năng đáp ứng điều trị của bệnh nhân, bác sĩ sẽ có sự chọn lựa, tư vấn và chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị như:

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt: "Bác sĩ thường chỉ định phương pháp điều trị này cho các trường hợp ung thư giai đoạn một hoặc hai. Ước lượng người bệnh có thể sống trên 10 năm. Tế bào ung thư còn khu trú chưa phá vỡ vỏ bao của tuyến. Phẫu thuật lấy hết mô ung thư tới ranh giới an toàn (bờ phẫu thuật không còn mô ung thư). Tỷ lệ tái phát vào thời điểm 5 năm sau mổ khoảng dưới 10%", Phó giáo sư Vũ Lê Chuyên cho biết.

Xạ trị: Phương pháp điều trị này mang lại hiệu quả tức thì, có thể được chỉ định ở nhiều giai đoạn bệnh tùy theo mục đích điều trị. Với người bệnh ở giai đoạn sớm có thể điều trị khỏi bằng xạ trị ngoài hoặc xạ trị trong. Phương pháp xạ trị thường được áp dụng nhiều nhất với ung thư giai đoạn ba. Trong một số trường hợp, như người bệnh lớn tuổi hoặc tình trạng sức khỏe không tốt, bác sĩ có thể cân nhắc không xạ trị do ung thư tiến triển chậm.

Hóa trị: Phương pháp này thường được chỉ định khi tế bào ung thư đã lan ra bên ngoài tuyến tiền liệt và điều trị nội tiết không còn hiệu quả.

Liệu pháp nội tiết: Liệu pháp nội tiết sẽ làm giảm nội tiết tố nam (testosterone) để kìm hãm sự phát triển của bệnh. Có hai phương pháp điều trị là triệt tiêu nội tiết tố nam bằng phẫu thuật cắt bỏ hai tinh hoàn và bằng thuốc nội tiết. Sử dụng thuốc khi người bệnh có chống chỉ định phẫu thuật hoặc từ chối phẫu thuật.

Ở ung thư giai đoạn muộn, khi khối u đã di căn, người bệnh có thể được điều trị kết hợp liệu pháp nội tiết và xạ trị, tùy thuộc vào thể trạng của mỗi người.

Liệu pháp miễn dịch: Với liệu pháp miễn dịch, bác sĩ sẽ sử dụng những loại thuốc để kích thích hệ thống miễn dịch của người bệnh, giúp hệ miễn dịch cơ thể có thể nhận ra và tiêu diệt những tế bào ung thư hiệu quả hơn.

Ung thư tuyến tiền liệt thường phát triển âm thầm trong thời gian dài. Người bệnh có thể không có triệu chứng hoặc không nhận ra. Do đó, bác sĩ khuyến cáo nam giới từ 50 tuổi trở lên có rối loạn tiểu như: tiểu khó, tiểu không hết, tiểu ngắt quãng, tia tiểu yếu, tiểu nhiều lần... thì nên đến bệnh viện thăm khám, để được kiểm tra toàn diện, phát hiện ung thư tuyến tiền liệt và điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm

Anh Thái