Ngày thứ 15 sau sinh, chị Thảo uống mỗi ngày 6 viên thuốc giảm đau, sau đó giảm xuống ba viên nhưng không bớt đau. 30 ngày từ khi con chào đời, chị thiếu ngủ, không khép được hai tay, không ẵm được con, sụt 10 kg.

Chị Thảo ráng chịu đau nhức, cho con bú sữa mẹ đến tháng thứ 9 thì cai sữa, song tình trạng sưng không giảm, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám. Kết quả siêu âm ngực và nách cho thấy chị có tuyến vú phụ ở hai nách, chu vi bên phải 10 cm và bên trái 5 cm, đều lành tính.

Ngày 17/6, BS.CKI Phạm Anh Tú, khoa Ngoại Vú, cho biết hai tuyến vú phụ đều có sữa nhưng không thoát ra được nên gây cương sữa, đau nhức. Vú phụ còn được gọi vú đa hình hoặc vú thừa có một phần hoặc toàn bộ mô vú, là dạng bất thường bẩm sinh. Tuyến vú phụ nhỏ ở nách thường không gây triệu chứng. Các mô vú này thường bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi nội tiết tố. Khi nội tiết tố tăng đến đỉnh điểm (mang thai, cho con bú), vú phụ tăng kích thước.

Chị Thảo có thể chọn phẫu thuật hoặc không. Tuy nhiên, nếu giữ tuyến vú phụ, chị Thảo khó cử động tay, mang thai và sinh con ở lần tiếp theo; tình trạng đau đớn, căng tức tiếp diễn và khó dứt điểm. Người bệnh luôn có cảm giác cộm hai bên nách và mặc áo dài tay để che khuyết điểm khi u sưng to ảnh hưởng chất lượng cuộc sống. Sau khi cân nhắc, chị quyết định phẫu thuật.

Bác sĩ Tú và ê kíp khoa Ngoại Vú phẫu thuật, rạch da khoảng 5 cm ở đường lằn nách phải và 3 cm ở đường lằn nách trái. Kíp mổ tách hai tuyến vú phụ, bảo tồn các tuyến vú chính, cắt da thừa ở hai bên và tạo lại đường nét hài hòa cho vùng nách, may thẩm mỹ để vết thương phẳng, tránh sẹo gồ ghề, phì đại. Sau phẫu thuật, vùng nách chị Thảo phẳng trở lại, cử động tay dễ dàng, hết vướng víu, xuất viện sau 12 giờ theo dõi.

Người có tuyến vú phụ bị hạn chế cử động cánh tay, đau vùng nách và dọc theo giữa cánh tay, đồng thời không thể mặc áo sát nách, khó lựa chọn trang phục, ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Bác sĩ Tú cho biết các tuyến vú phụ ở nách xuất hiện khoảng 0,4-6% ở nữ giới, 1-3% ở nam giới. Tuyến vú phụ khác nhau về kích thước, hình dạng, có thể có nhũ hoa hoặc quầng ngực.

Tuyến vú phụ của phụ nữ sau sinh giảm kích thước nhưng không biến mất. Trong những lần mang thai, sinh con tiếp theo, tuyến vú phụ tăng kích thước trở lại, sản xuất sữa, cương sữa gây đau nhức. Hầu hết tuyến vú phụ lành tính không cần điều trị. Tuy nhiên, để đảm bảo thẩm mỹ và chấm dứt các bất tiện trong sinh hoạt, người bệnh có thể chọn phẫu thuật.

Tuyến vú phụ sưng có thể gây nhầm lẫn với tình trạng nguy hiểm như hạch nách sưng do ung thư vú. Người bị sưng hay nổi u ở vùng nách, phụ nữ không mang thai, không sinh con nhưng tuyến vú phụ tăng kích thước bất thường nên đi khám sớm để xác định nguyên nhân.

Nguyễn Trăm

*Tên người bệnh đã được thay đổi