Kết hôn năm 2020, sau một năm chưa có thai, chị Phượng, 36 tuổi, bàn với chồng cùng đi khám. Anh Hải gạt đi, cho rằng nguyên nhân không phải do anh.

Chị Phượng một mình đến bệnh viện khám, kết quả sức khỏe sinh sản hoàn toàn bình thường. Về nhà, vợ chồng vẫn chưa có tiếng nói chung, một lần nữa chị đơn độc đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM), tìm nguyên nhân vô sinh.

BS.CKI Châu Hoàng Phương Thảo, Phó giám đốc trung tâm, chỉ định các xét nghiệm cần thiết cho chị Phượng, kết quả như trước.

"Muốn có con vợ chồng cần đồng lòng, bác sĩ khám toàn diện mới biết được nguyên nhân, điều trị đúng sớm có con", bác sĩ Thảo động viên chị Phượng thuyết phục chồng.

Sau nhiều lần vợ thuyết phục, anh Hải đồng ý cùng đi khám vào đầu năm 2023. Bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ cho biết kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ của anh Hải ghi nhận tinh trùng yếu, di động kém, dị dạng, mật độ khoảng 2 triệu/ml, tổng số khoảng 5 triệu/ml. Nam giới bình thường có mật độ tinh trùng từ 15 triệu tinh trùng/ml, tổng số tinh trùng từ 39 triệu/ml, khả năng di động hơn 40%.

"Sinh lý tôi bình thường, khả năng tình dục sung mãn, tại sao tinh trùng lại yếu và dị dạng", anh Hải bất ngờ khi nhận kết quả xét nghiệm.

Trước đây khi một cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn, nguyên nhân thường được cho là do người vợ. Tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nguyên nhân vô sinh do nam giới chiếm khoảng 40%, tương đương nữ giới.

Bác sĩ Vỹ giải thích nam giới dù có khả năng tình dục sung mãn, xuất tinh bình thường vẫn không thể đảm bảo được chất lượng của tinh trùng. Quá trình sản xuất tinh binh cần sự hoạt động ổn định của tất cả bộ phận liên quan như tinh hoàn, vùng dưới đồi và tuyến yên. Bất cứ vấn đề nào xảy ra trong quá trình này đều có khả năng ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng của tinh binh.

Vợ chồng anh Hải thực hiện thụ tinh ống nghiệm (IVF) để có con. Mẫu tinh trùng được thu thập, các chuyên gia phôi học lọc rửa, lựa chọn những tinh binh khỏe mạnh, đủ điều kiện. Chị Phượng được kích thích buồng trứng, thu 15 trứng trưởng thành. Các chuyên gia chọn một tinh trùng tiêm vào bào tương trứng (kỹ thuật ICSI) để thụ tinh, tạo được 3 phôi chất lượng tốt.

Cuối tháng 4/2023, chị Phượng được chuẩn bị nội mạc tử cung đủ điều kiện và chuyển một phôi tốt, đậu thai sau lần thứ hai chuyển phôi. Hôm 15/1/2024, bé gái nặng 3,2 kg chào đời bằng phương pháp sinh mổ.

"Nhìn con ngủ ngoan, khỏe mạnh, vợ chồng tôi rất hạnh phúc", anh Hải nói, cho biết không còn chủ quan về sức khỏe và thương vợ nhiều hơn.

Có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng của nam giới, gồm các bệnh lý như giãn tĩnh mạch thừng tinh, nhiễm trùng, khối u, tình trạng mất cân bằng nội tiết tố, sử dụng một số loại thuốc điều trị... Nam giới tiếp xúc nhiều với hóa chất công nghiệp, kim loại nặng, tia xạ cũng có thể tác động tiêu cực đến tinh binh.

Ngoài ra, lối sống lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá, căng thẳng lo âu, trầm cảm, hoặc tình trạng thừa cân béo phì ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh dẫn đến giảm mật độ, số lượng và độ vận động của tinh binh, tăng tỷ lệ chết, dị dạng, di chuyển kém khiến khó thụ thai.

Bác sĩ Vỹ khuyên vợ chồng sau một năm kết hôn, quan hệ tình dục đều đặn mà chưa có con nên đến trung tâm hỗ trợ sinh sản để được khám toàn diện, điều trị với phác đồ phù hợp giúp sớm có con. Với nam giới độc thân, khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường ở cơ quan sinh dục nên khám và điều trị sớm, trữ tinh trùng khi có chỉ định để bảo tồn sức khỏe sinh sản kịp thời.

Hoài Thương

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi