Sắt là khoáng chất cần thiết cho nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể như vận chuyển oxy, điều hòa gene, tổng hợp DNA, hoạt động não và cơ xương. Sắt được hấp thụ từ thực phẩm qua ruột non, lưu trữ chủ yếu tại gan, lá lách, cơ xương, tủy xương, một phần nhỏ dưới dạng hemosiderin trong các mô khác. Thiếu sắt khiến cơ thể khó duy trì các chức năng sinh lý bình thường.
Bác sĩ Trần Thị Trà Phương, khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết trẻ thiếu sắt có thể bị ảnh hưởng trí não, suy giảm sức khỏe cảm xúc, rối loạn miễn dịch, suy yếu cơ, mệt mỏi. Rối loạn tuyến giáp, tăng động giảm chú ý, hội chứng chân không yên, khiếm khuyết thị giác là những bệnh có thể xảy ra khi trẻ thiếu sắt.
Trẻ sơ sinh và trẻ em cần 10 mg sắt, thanh thiếu niên cần 12-15 mg sắt mỗi ngày. Trong giai đoạn phát triển mạnh, bé trai cần thêm 2,9 mg, bé gái cần 1,1 mg mỗi ngày. Trẻ sơ sinh nên bú sữa mẹ hoàn toàn. Trẻ từ 6 tháng tuổi có thể ăn các loại thực phẩm giàu sắt dưới đây.
Ăn nhiều thịt: Thịt bò, thịt lợn, thịt gà và thịt gà tây là nguồn sắt động vật tốt. Các thực phẩm giàu sắt khác như nội tạng, cá, trứng, rau lá xanh, đậu khô, đậu Hà Lan, bột mì nguyên cám, bánh mì bổ sung, ngũ cốc tăng cường sắt và bơ đậu phộng. Nếu trẻ ăn chay chỉ cần tăng lượng thực phẩm giàu sắt trong thực vật như rau bina, cải cầu vồng, cải xoăn...
Nạp vitamin C: Vitamin C có nhiều trong chanh, cam, kiwi, ổi, ớt chuông, cà chua, súp lơ, đu đủ, dưa lưới và dâu tây. Thêm chanh vào món ăn, uống nước cam (không đường) hoặc ăn trái cây cùng trứng vào bữa sáng giúp tăng cường hấp thụ sắt cho trẻ.
Rau lá xanh: Cha mẹ thêm bắp cải, rau bina hoặc rau diếp vào chế độ ăn hàng ngày của con để đảm bảo đủ chất dinh dưỡng. Ngoài sắt, rau lá xanh cũng cung cấp kali, chất xơ.
Các loại đậu: Đậu nành, đậu thận, đậu gà và đậu lăng đều giàu sắt. Ba mẹ có thể dùng đậu để nấu súp đậu, chế biến các loại sữa đậu để trẻ uống hàng ngày.
Các loại hạt và trái cây khô: Hạt điều, hạt dẻ cười, trái cây khô như mận khô, chà là và nho khô... cung cấp cho trẻ một lượng sắt dồi dào. Ba mẹ có thể thêm những loại hạt này vào salad trái cây hoặc cho trẻ ăn nhẹ.
Nếu chế độ ăn không đáp ứng được nhu cầu sắt cần thiết cho trẻ, bác sĩ Phương khuyến cáo ba mẹ đưa con đến trung tâm dinh dưỡng hoặc bệnh viện có chuyên khoa dinh dưỡng khám. Bác sĩ đánh giá lâm sàng, chỉ định xét nghiệm vi chất trong cơ thể bằng máy sắc ký lỏng hiệu năng cao UPLC và kiểm tra các chất mà trẻ đang thiếu hoặc thừa. Sau đó, các bác sĩ hướng dẫn xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp với trẻ.
Bình An
Độc giả đặt câu hỏi về dinh dưỡng tại đây để bác sĩ giải đáp |