Tiểu không kiểm soát có thể xảy ra cả ngày lẫn đêm. Tình trạng này thường xuất hiện ở trẻ nhỏ (còn gọi là đái dầm) do cơ chế kiểm soát nước tiểu của bàng quang và thần kinh chưa ổn định. Ước tính, 7% trẻ trai và 3% trẻ gái bị tiểu không kiểm soát ở tuổi lên 5. Tỷ lệ này giảm xuống khi trẻ được 10 tuổi và tự mất đi khi trẻ lớn dần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tiểu không kiểm soát vẫn có thể xuất hiện ở người trưởng thành.

Theo TTƯT.PGS.TS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu Thận học, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, nếu tiểu không kiểm soát vẫn xuất hiện ở tuổi trưởng thành thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý liên quan đến tiết niệu và thần kinh.

Một số nguyên nhân có thể gây ra chứng tiểu không kiểm soát như:

Yếu tố thần kinh, tâm lý: Hệ thống thần kinh không ổn định gây mất kiểm soát trong việc tự chủ đi tiểu khi bàng quang căng đầy. Ngoài ra, nếu tiểu không kiểm soát xuất hiện lại khi trưởng thành có thể là do tâm lý. Khi người bệnh gặp phải áp lực hoặc vấn đề trong cuộc sống, thần kinh sẽ khiến tiềm thức trỗi dậy và gây ra hiện tượng tiểu không kiểm soát với mong muốn tìm lại cảm giác được quan tâm, bảo vệ như lúc còn bé.

Viêm nhiễm vùng cơ quan sinh dục như viêm da quy đầu, viêm tuyến tiền liệt, viêm âm đạo, viêm cổ tử cung...là những bệnh lý khiến cơ thể dễ bị kích thích, cơ vòng không kiểm soát gây ra tình trạng này.

Thói quen không hợp lý như mặc quần áo chật làm kích thích, giải phóng không kịp dễ gây tiểu không kiểm soát. Uống nước nhiều vào ban đêm cũng góp phần làm tăng khả năng dẫn đến tình trạng này.

Tăng sản xuất nước tiểu về đêm: Ban đêm, não sẽ tạo ra hormone vasopressin, làm giảm lượng nước tiểu sản xuất ở thận. Vì vậy, nếu cơ thể xảy ra bất thường làm sản xuất không đủ hormone này có thể gây tiểu không kiểm soát .

Người đa niệu về đêm hoặc có bệnh lý tuyến tiền liệt: Dù hiếm khi xảy ra nhưng tình trạng tiểu không kiểm soát có thể xuất hiện những người mắc các bệnh lý này.

Tiểu không kiểm soát khiến người bệnh có tâm lý tự ti, e ngại và gặp nhiều bất tiện trong sinh hoạt. Để kiểm soát tình trạng này, theo bác sĩ Chuyên, người bệnh nên tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh và thay đổi thói quen sinh hoạt trước khi nghĩ đến những phương pháp điều trị khác. Một số lời khuyên dành cho người bệnh mắc chứng tiểu không kiểm soát:

Hạn chế hình thành nước tiểu trước khi ngủ bằng cách không uống nhiều nước, ăn canh và những món có gia vị kích thích như tiêu, tỏi, ớt, hành... trước khi ngủ. Những thực phẩm này sẽ khiến lượng nước tiểu tạo ra nhiều hơn, bàng quang nhanh đầy, kết hợp với hệ thần kinh yếu sẽ làm tình trạng tiểu không kiểm soát nặng hơn.

Tạo thói quen sinh hoạt mới như mặc đồ thoáng mát, không bó sát để tránh gây kích thích; tiểu trước khi ngủ và tiểu thêm giữa đêm, trước thời điểm chứng tiểu không kiểm soát thường diễn ra.

Điều trị những bệnh lý về đường tiết niệu như viêm nhiễm đường âm đạo, nấm da quy đầu...

Việc điều trị tiểu không kiểm soát đòi hỏi người bệnh phải kiên nhẫn và tuân thủ đúng chỉ định. Một số loại thuốc có thể hỗ trợ trị kiểm soát tình trạng này như thuốc ức chế thần kinh bàng quang, ức chế sự phân tiết nước tiểu trước khi ngủ... Tuy nhiên, tất cả các loại thuốc đều có hại cho cơ thể nếu sử dụng lâu dài và không đúng chỉ định. Ví dụ thuốc ức chế hormone ADH chống đa niệu về đêm sẽ gây ra tăng huyết áp, tăng kali, tăng natri máu... Thuốc ức chế tránh bàng quang tăng hoạt gây khô môi. Do đó, người bệnh cần phải tham vấn bác sĩ chuyên khoa và sử dụng đúng liều lượng chỉ định.

Đức Huy