Ngày 11/5, thạc sĩ, bác sĩ Cao Vĩnh Duy, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết ung thư bàng quang ở giai đoạn đầu điều trị đơn giản, có thể khỏi hoàn toàn bằng phương pháp cắt đốt nội soi và hóa trị tại chỗ. Nếu phát hiện trễ, bệnh nhân phải phẫu thuật cắt toàn bộ bàng quang.

Thông thường, nước tiểu tạo ra trong thận đi qua niệu quản xuống điểm chứa tại bàng quang rồi thải ra ngoài qua niệu đạo. Do không còn bàng quang, người bệnh cần có phương pháp chuyển lưu nước tiểu khác.

Bác sĩ có thể đặt ống dẫn vào hai niệu quản rồi đưa qua hai lỗ nhỏ ở hai bên hông, chuyển lưu trực tiếp nước tiểu từ thận ra ngoài cơ thể. Hoặc có thể tạo một túi chứa bằng ruột là nơi chứa nước tiểu từ thận, sau đó chuyển lưu ra ngoài cơ thể thông qua ống dẫn trên bụng. Tuy nhiên, với hai phương pháp này, người bệnh phải mang túi nước tiểu suốt đời.

Theo bác sĩ Duy, kỹ thuật tạo hình bàng quang trực vị giúp điều trị ung thư vừa hiệu quả vừa đảm bảo chất lượng sống cho người bệnh. Bác sĩ lấy một đoạn ruột non gần ruột già (gọi là hồi tràng) để tạo hình thành hình dạng giống bàng quang tự nhiên. Niệu đạo và hai niệu quản được khâu nối vào bàng quang mới, giúp người bệnh có thể đi tiểu tự nhiên qua niệu đạo.

Để áp dụng được kỹ thuật này, người bệnh cần đáp ứng một số điều kiện như khối u chưa xâm lấn niệu quản, cổ bàng quang và niệu đạo, chưa xâm lấn ra mô xung quanh, chưa di căn, hệ thống tiêu hóa tốt...

"Cắt bàng quang ung thư kết hợp tạo hình bàng quang bằng ruột là một trong những phương pháp phẫu thuật tiết niệu lớn, phức tạp nhất", bác sĩ Duy nói, thêm rằng một ca mổ thường kéo dài trong 6-8 tiếng. Để giảm mất máu cho người bệnh, hạn chế lượng thuốc mê, các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM nỗ lực rút ngắn tổng thời gian mổ xuống 4 tiếng.

Đây là trường hợp của ông Định, 68 tuổi, ung thư đã xâm lấn cơ bàng quang, may mắn chưa di căn sang các cơ quan khác. Người bệnh từng mổ phình động mạch và ung thư dạ dày với vết sẹo dài hơn 20 cm trên bụng nên ê kíp quyết định cắt bàng quang ung thư bằng hình thức mổ mở an toàn hơn.

Sau 70 phút phẫu thuật, lần lượt ống dẫn tinh, hai túi tinh, tuyến tiền liệt và bàng quang của người bệnh được lấy ra. Khối u bàng quang lớn cỡ quả chanh, rất cứng. Sau đó, các bác sĩ tiếp tục lấy đoạn hồi tràng dài 30-40 cm để tạo thành hình dạng giống bàng quang tự nhiên, khâu nối niệu đạo và hai niệu quản vào bàng quang mới.

Theo bác sĩ Duy, lấy một đoạn hồi tràng không ảnh hưởng đến chức năng của ruột non của người bệnh. Tuy nhiên, 2-3 ngày đầu sau mổ, nhu động ruột (chức năng co bóp, đẩy thức ăn của ruột) chưa phục hồi, ông Định cần ăn thức ăn lỏng, mềm, dễ tiêu hóa. Khi nhu động ruột phục hồi hoàn toàn, ông có thể ăn uống bình thường.

Thời gian đầu, dịch ruột tiết ra liên tục có thể làm tắc các ống chuyển lưu nước tiểu. Bàng quang mới cần được bơm rửa bằng nước muối sinh lý 2-3 lần mỗi ngày. Sau đó, niêm mạc ruột non xảy ra hiện tượng niệu mạc hóa (cấu tạo niêm mạc ruột non chuyển sang tương đồng với cấu tạo niêm mạc bàng quang tự nhiên), tình trạng tiết dịch ruột sẽ hết. Bàng quang bằng ruột non có thể từ từ giãn ra để chứa được nhiều nước tiểu hơn.

Người bệnh được tạo hình bàng quang trực vị đi tiểu bằng lực rặn từ ổ bụng thay vì lực co bóp của cơ bàng quang. Bàng quang bằng ruột đầy sẽ không phát ra tín hiệu buồn tiểu, người bệnh cần đi tiểu chủ động mỗi 3-4 tiếng mỗi lần.

Theo Tổ chức ghi nhận Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN), năm 2022 thế giới ghi nhận hơn 600.000 ca mắc ung thư bàng quang mới, với hơn 220.000 ca tử vong. Cùng năm, tại Việt Nam, các con số này lần lượt là 1.970 và 1.000.

Bác sĩ Duy lưu ý tiểu máu là triệu chứng ung thư bàng quang thường gặp nhất. Nguyên nhân do khối u ung thư gây tổn thương niêm mạc bàng quang, dẫn đến rỉ máu vào trong nước tiểu. Ở giai đoạn sớm, lượng máu trong nước tiểu rất ít nên người bệnh dễ bỏ qua.

Ung thư bàng quang có thể phát hiện từ sớm thông qua siêu âm, xét nghiệm nước tiểu. Bác sĩ Duy khuyên khám sức khỏe định kỳ nhằm sớm phát hiện bệnh, điều trị nhẹ nhàng, hiệu quả cao. Cần đến bệnh viện khám ngay khi nhận thấy trong nước tiểu có máu. Như ông Định đi khám và phát hiện ung thư bàng quang do tiểu máu khoảng một tháng nay.

Để phòng bệnh, không nên hút thuốc lá (bao gồm hút chủ động và thụ động); tránh tiếp xúc hóa chất độc hại; chọn thực phẩm lành mạnh, uống nhiều nước và đảm bảo chất lượng nguồn nước; thường xuyên tập thể thao; không tự ý sử dụng các loại thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

Thắng Vũ