Bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ, bác sĩ Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh TP HCM, cho biết suy tuyến sinh dục nam có thể xuất hiện ở bất kỳ giai đoạn nào trong cuộc đời của nam giới, từ bào thai, trước tuổi dậy thì hoặc khi trưởng thành. Tùy từng giai đoạn gặp phải mà tình trạng này sẽ gây ra những vấn đề khác nhau. Nhìn chung, việc suy tuyến sinh dục dẫn đến rối loạn chức năng tình dục và vô sinh ở nam giới.

Triệu chứng

Các dấu hiệu và triệu chứng của suy tuyến sinh dục nam sẽ khác nhau tùy từng thời điểm xuất hiện.

Trong giai đoạn bào thai

Việc cơ thể trẻ không sản xuất đủ testosterone trong giai đoạn bào thai sẽ gây ảnh hưởng đến sự phát triển của các cơ quan sinh dục ngoài. Suy tuyến sinh dục bẩm sinh khởi phát trong ba tháng đầu thai kỳ dẫn đến việc biệt hóa giới tính không đầy đủ, trẻ sinh ra có bộ phận sinh dục nữ hoặc bộ phận sinh dục không rõ ràng. Nếu xảy ra trong ba tháng giữa hoặc cuối thai kỳ, sự thiếu hụt testosterone có thể dẫn đến tình trạng dương vật nhỏ hoặc tinh hoàn lạc chỗ (tinh hoàn ẩn).

Trong tuổi dậy thì

Suy tuyến sinh dục nam có khả năng làm chậm quá trình dậy thì hoặc khiến bé trai phát triển bất thường. Theo đó, sự thiếu hụt testosterone sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển của giọng nói, cơ, lông, dương vật và tinh hoàn ở nam giới. Tình trạng này cũng thúc đẩy sự tăng trưởng của mô vú và khiến ngực nở nang.

Sau tuổi dậy thì

Ở nam giới trưởng thành, tình trạng suy tuyến sinh dục sẽ làm thay đổi một số đặc điểm thể chất và gây ảnh hưởng đến chức năng sinh sản bình thường. Người bệnh có thể nhận thấy các triệu chứng như:

Giảm ham muốn tình dục

Rối loạn cương dương

Giảm khối lượng cơ

Teo tinh hoàn

Giảm phát triển lông trên mặt và cơ thể

Phát triển mô vú (nữ hóa tuyến vú, vú to ở nam giới)

Loãng xương

Thay đổi cảm xúc và tinh thần, lo lắng, trầm cảm

Bốc hỏa, vã mồ hôi

Thiếu năng lượng, giảm khả năng tập trung và ghi nhớ

Nguyên nhân

Suy tuyến sinh dục nam được chia thành hai loại cơ bản là nguyên phát và thứ phát. Tùy từng loại cụ thể mà nguyên nhân gây bệnh có thể khác nhau.

Suy tuyến sinh dục nam nguyên phát

Suy tuyến sinh dục nam nguyên phát thường bắt nguồn từ những vấn đề ở tinh hoàn. Các nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng này bao gồm: hội chứng Klinefelter, tình trạng tinh hoàn lạc chỗ, viêm tinh hoàn do quai bị, giãn tĩnh mạch thừng tinh, chấn thương tinh hoàn, các phương pháp điều trị ung thư.

Suy tuyến sinh dục nam thứ phát

Tình trạng này xảy ra khi tinh hoàn không hoạt động bình thường do các vấn đề ở tuyến yên hoặc vùng dưới đồi. Hội chứng Kallmann, rối loạn tuyến yên, tình trạng viêm nhiễm ở tuyến yên và vùng dưới đồi, béo phì, HIV/AIDS hoặc tác dụng phụ của thuốc là những nguyên nhân gây suy tuyến sinh dục nam thứ phát.

Điều trị

Điều trị suy sinh dục nên được chú trọng đến hai vấn đề chính bao gồm bảo tồn chức năng sinh sản và duy trì sức khỏe nam giới. Đối với vấn đề sinh sản, bệnh nhân nên đến khám tại các trung tâm Hỗ trợ sinh sản để kiểm tra chức năng sinh tinh của tinh hoàn. Nếu chức năng sinh tinh bị suy giảm đáng kể, bệnh nhân cần được can thiệp các phương pháp hỗ trợ sinh sản kịp thời và có kế hoạch bảo tồn khả năng sinh sản như trữ lạnh tinh trùng.

Về mặt sức khỏe nam giới, suy tuyến sinh dục nam thường được điều trị bằng liệu pháp thay thế hormone. Liệu pháp này sẽ cung cấp cho nam giới lượng testosterone cần thiết để giúp đưa nồng độ hormone trong máu trở lại mức bình thường. Testosterone thường được dùng dưới dạng gel bôi, miếng dán thẩm thấu qua da hoặc đường tiêm. Các chế phẩm testosterone đường uống không được sử dụng để điều trị suy tuyến sinh dục nam do có khả năng ảnh hưởng đến gan.

Bên cạnh đó, nếu thuộc nhóm suy sinh dục thứ phát do tổn thương vùng hạ đồi - tuyến yên làm giảm hormone sinh dục từ tuyến yên là FSH và LH, bệnh nhân sẽ được điều trị đặc hiệu với liệu pháp bổ sung gonadotropin giúp phục hồi khả năng sinh tinh và điều trị suy giảm testosterone.

Phương Quỳnh