Nhồi máu cơ tim xảy ra khi quá trình lưu thông máu đến tim bị cản trở. Một phần của cơ tim không nhận đủ oxy và hoại tử. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây đột tử.

Nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này như xơ vữa động mạch (bệnh động mạch), tăng huyết áp, hút thuốc lá, thừa cân, đái tháo đường, cholesterol tăng cao, tiền sử gia đình mắc bệnh tim. Người không vận động, căng thẳng, uống nhiều rượu bia... cũng tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa.

ThS.BS.CKII Võ Anh Minh, Trưởng đơn vị Can thiệp mạch, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết có thể nhận biết cơn đau tim thông qua một số dấu hiệu cảnh báo như đau ngực hoặc khó chịu vùng ngực, đau phần trên cơ thể (trên rốn), nghẹn cổ, cứng hàm. Người bị đau mỏi vai hoặc tay, hụt hơi, khó thở, đổ mồ hôi, buồn nôn hoặc nôn mửa, mệt mỏi, chóng mặt... cũng có nguy cơ đau tim.

Theo bác sĩ Minh, sơ cứu đúng cách và ngay lập tức có thể tăng gấp đôi hoặc gấp ba cơ hội sống sót cho người bệnh bị ngừng tim ngoài bệnh viện. Dưới đây là những biện pháp sơ cứu khi có người bị nhồi máu cơ tim và những điều nên tránh.

Nên làm

Gọi ngay cho dịch vụ y tế khẩn cấp (cấp cứu 115 hoặc bệnh viện gần nhất). Nên gọi trợ giúp vì thời gian là yếu tố quan trọng để điều trị cơn nhồi máu cơ tim.

Giúp người bệnh ngồi ở vị trí thoải mái, cởi bớt áo khoác ngoài, nới rộng trang sức, phụ kiện (nếu có). Uống thuốc aspirin có thể giúp giảm quá trình đông máu, tăng lưu lượng máu tốt cho tim. Tuy nhiên cần được hướng dẫn bởi nhân viên y tế trước khi sử dụng.

Thực hiện hồi sức tim phổi ngay lập tức nếu bệnh nhân bất tỉnh và ngưng thở. Cần ép tim ngoài lồng ngực và hô hấp nhân tạo để duy trì lượng máu, oxy đến não, các cơ quan thiết yếu khác.

Khi chờ nhân viên y tế đến, hãy ở bên cạnh người bệnh và giữ họ bình tĩnh.

Nên tránh

Hoảng loạn: Điều quan trọng là phải giữ bình tĩnh và chú ý để đưa ra hỗ trợ y tế ban đầu cho người bị nhồi máu cơ tim.

Bỏ rơi người bệnh: Hãy ở bên người bệnh và xoa dịu họ cho đến khi có sự trợ giúp y tế.

Cho phép người đó lái xe, đi bộ hoặc chạy đến bệnh viện: Vận động quá mức có thể làm trầm trọng thêm tình trạng căng thẳng ở tim và khiến tình trạng tồi tệ hơn.

Bỏ qua các triệu chứng: Đừng cho rằng các triệu chứng chỉ là một cơn đầy hơi hoặc ợ chua tạm thời. Hãy quan sát kỹ và tham khảo ý kiến của bác sĩ, nhân viên y tế.

Phòng ngừa

Bác sĩ Minh lưu ý các biện pháp phòng ngừa cơn đau tim.

Bỏ thuốc lá: Hút thuốc có thể làm tăng đáng kể nguy cơ đau tim. Một trong những biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ trái tim là ngừng hút thuốc.

Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên có thể giảm nguy cơ đau tim, duy trì trái tim khỏe mạnh. Mỗi người nên tập khoảng 30 phút mỗi ngày.

Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh cho tim: Nguy cơ đau tim có thể giảm xuống nhờ chế độ ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc, chất béo lành mạnh.

Giảm cân: Béo phì hoặc thừa cân có thể làm tăng nguy cơ đau tim. Nguy cơ này có thể giảm bằng cách giảm cân thông qua chế độ ăn kiêng và tập thể dục.

Ngủ ngon: Ngủ đủ giấc để có sức khỏe toàn diện, bao gồm cả sức khỏe tim mạch. Mỗi người nên ngủ 7-8 tiếng mỗi đêm.

Tránh căng thẳng: Khả năng bị đau tim có thể tăng lên khi căng thẳng liên tục. Hoạt động thể chất, thiền định hoặc dành thời gian vui vẻ bên những người thân yêu giúp thư giãn tinh thần.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Huyết áp cao và cholesterol cao là hai yếu tố nguy cơ gây ra cơn đau tim. Khám sức khỏe định kỳ giúp phòng ngừa tình trạng này.

Theo Hội Tim mạch Việt Nam, mỗi năm, hơn 200.000 người Việt tử vong vì bệnh lý tim mạch, gấp đôi bệnh ung thư, nguyên nhân chủ yếu do chưa chủ động tầm soát và phòng bệnh. Sự gia tăng này do nhiều yếu tố bao gồm chế độ ăn uống không hợp lý, hút thuốc lá, uống rượu bia, lười vận động, stress kéo dài.

Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh ghi nhận trường hợp bệnh nhân nhồi máu cơ tim ở tuổi ngoài 20. Nhiều trường hợp người bệnh hơn 30 tuổi đã phải can thiệp mạch vành, đặt stent.

Minh Huyền