BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng - Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, ảnh hưởng của polyp dây thanh khiến cho giọng nói của người bệnh bị khàn tiếng liên tục, kéo dài. Polyp dây thanh thực sự không trở thành u ác tính (ung thư) nhưng để có thể khẳng định thì bác sĩ cần sinh thiết khối u gửi giải phẫu bệnh để xác định chắc chắn không phải tổn thương ác tính.

Nguyên nhân

Bệnh polyp dây thanh thường là do tổn thương phù nề niêm mạc dây thanh kéo dài, dẫn đến thoái hóa niêm mạc tạo polyp dây thanh với nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân như viêm nhiễm vùng họng thanh quản, nói nhiều, nói to kéo dài, lạm dụng giọng nói hoặc do nghề nghiệp như làm nghề giảng dạy, phát thanh viên, hướng dẫn viên du lịch, kinh doanh...

Người thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu bia: ảnh hưởng vùng họng và dây thanh bị phù nề, gây viêm dây thanh kéo dài, tổn thương nặng dẫn đến hình thành polyp dây thanh.

Một yếu tố thuận lợi được đề cập đến là do có sự kích thích cơ học bởi sự tác động làm dây thanh căng quá mức, từ đó, dẫn đến các mạch máu nhỏ trên dây thanh bị vỡ gây tụ máu, hậu quả là polyp xuất huyết dây thanh xuất hiện.

Sự thay đổi nội tiết tố: phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt thường có sự thay đổi về nội tiết tố, dây thanh xuất hiện xuất huyết nhẹ. Nếu như bạn nói nhiều, nói to, la hét, hát liên tục sẽ làm dây thanh bị tổn thương và dễ phát sinh polyp dây thanh.

Triệu chứng

Bác sĩ Thúy Hằng cho biết thêm, rối loạn giọng là triệu chứng xuất hiện đầu tiên cảnh báo bạn có polyp thanh quản. Nguyên nhân do hai dây thanh âm không khép kín được, dây thanh rung động không đều dẫn đến hiện tượng khàn tiếng khi người bệnh nói, giọng hát bị thay đổi.

Mức độ rối loạn giọng phụ thuộc vào kích thước của polyp, khi polyp càng to thì càng làm cho khoảng hở thanh môn khi phát âm rộng hơn. Do đó, khi nói giọng khàn càng nhiều.

Do khàn tiếng nên càng nói càng mất hơi nhiều, người bệnh thường nói mệt, hụt hơi và không nói được lâu. Khàn tiếng lúc đầu chỉ xảy ra từng đợt, dần dần, khàn tiếng xảy ra liên tục. Mức độ nặng nhẹ của khàn tiếng tùy thuộc polyp dây thanh to hay nhỏ, mức độ ảnh hưởng sóng niêm mạc và rung động dây thanh.

Với loại polyp có chân, khi nói polyp có thể di động khi thanh môn đóng mở, do đó, người bệnh có cảm giác vướng vùng cổ họng như có sợi tóc hay dị vật cản trở nên hắng giọng nhiều, càng làm cho polyp phù nề và giọng càng khàn đặc.

Chẩn đoán

Việc chẩn đoán polyp dây thanh thường được thực hiện bằng nội soi thanh quản sử dụng ống mềm qua đường mũi hoặc ống cứng qua đường miệng.

Nội soi thanh quản thường quy: sử dụng hệ thống nội soi Tai Mũi Họng cùng ống nội soi thanh quản để quan sát tổn thương dây thanh.

Nội soi hoạt nghiệm thanh quản: sử dụng nguồn sáng sợi quang học quay lại hình ảnh di chuyển chậm của hoạt động dây thanh. Kỹ thuật này giúp khảo sát được hình thể và chức năng dây thanh, các tổn thương dây thanh gây ảnh hưởng chức năng phát âm.

Điều trị

Không phải tất cả polyp dây thanh đều phải can thiệp điều trị bằng phẫu thuật. Tùy theo mức độ, giai đoạn bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị thích hợp nhất. Polyp dây thanh có thể được phát hiện sớm khi người bệnh thăm khám Tai Mũi Họng được nội soi thanh quản. Sau một thời gian xuất hiện polyp sẽ tăng kích thước, tác động đến giọng nói, gây khàn tiếng nhẹ. Lúc này, nếu người bệnh đi khám sẽ được bác sĩ tư vấn điều trị nội khoa trước khi phẫu thuật.

Người cắt polyp dây thanh cần lưu ý những điều sau để hạn chế nhiễm trùng, nhanh chóng hồi phục sau khi phẫu thuật như hạn chế nói chuyện ít nhất trong vòng 3-5 ngày đầu; chú ý không la hét, ca hát, tằng hắng, ho khạc; nghỉ ngơi, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, kiêng thức uống có cồn và thuốc lá, uống thuốc theo toa...

Biến chứng

Tác hại của polyp dây thanh sẽ làm cho giọng nói của người bệnh, nhất là người làm các công việc phải sử dụng giọng nói liên tục (giáo viên, ca sĩ, hướng dẫn viên du lịch, phát thanh viên, kinh doanh, buôn bán...) bị khàn tiếng kéo dài.

Polyp dây thanh là bệnh lành tính, không phát triển thành u ác tính (ung thư) như các loại polyp khác, nhưng polyp ở thanh quản với kích thước to có thể làm bệnh nhân khó thở. Polyp sẽ không tự nhiên biến mất, do đó, người bệnh cần được chẩn đoán chính xác tổn thương và điều trị kịp thời.

Phòng ngừa

Để phòng ngừa nguy cơ mắc polyp dây thanh quản, chúng ta cần lưu ý và tuân thủ các nguyên tắc như: tránh sử dụng gắng sức dây thanh (hạn chế nói nhiều, nói to, la hét, hát liên tục); giảm hút thuốc, giảm caffeine, giảm uống rượu bia; uống đủ nước. Ngoài ra, cũng cần tránh trào ngược dạ dày thực quản bằng cách ăn đúng bữa, tránh ăn khuya, uống thuốc dạ dày. Những người phải thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại, ô nhiễm thì nên sử dụng khẩu trang phòng hộ và vệ sinh mũi họng thường xuyên.

Tuệ Diễm