Quan hệ bằng miệng (oral sex) có thể lây lan các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) như lậu, mụn rộp sinh dục (herpes), giang mai, chlamydia, virus gây u nhú ở người (HPV). Trong đó, một số chủng HPV là nguyên nhân dẫn đến một số bệnh ung thư, trong đó có ung thư vòm họng.

HPV là nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục rất phổ biến. Hầu như người có quan hệ tình dục đều nhiễm HPV vào một thời điểm nào đó trong đời, nhưng thường không có triệu chứng. Có hơn 200 chủng HPV, trong đó khoảng 40 chủng có thể gây mụn cóc sinh dục hoặc ung thư ở người. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính năm 2019 có 620.000 ca ung thư mới ở phụ nữ và 70.000 ca ở nam giới do HPV.

HPV không trực tiếp gây ra ung thư vòm họng mà dẫn đến những thay đổi tiền ung thư trong tế bào. Vật liệu di truyền của virus trở thành một phần của tế bào ung thư, khiến chúng phát triển.

Cơ thể của người có hệ miễn dịch khỏe mạnh thường tự loại bỏ HPV trong vòng hai năm. Một số loại HPV có nguy cơ thấp có thể gây ra mụn cóc ở miệng và cổ họng. Tình trạng này thường lành tính nhưng có thể làm tắc nghẽn đường thở, biến chứng. Trong trường hợp ít gặp, những mụn cóc này trở thành ung thư. Ung thư vòm họng có xu hướng phát triển ở amidan hoặc phía sau lưỡi. Hút thuốc và uống rượu làm tăng nguy cơ HPV trở thành ung thư.

HPV thường tồn tại âm thầm trong cơ thể khiến nhiều người bệnh không biết mình nhiễm virus. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu của ung thư vòm họng, các mô trong miệng có thể bị đổi màu, xuất hiện các vết lở loét không lành sau ba tuần, đau khi nhai nuốt và cảm giác như thức ăn dính vào cổ họng. Người bệnh cũng có thể xuất hiện các cục sưng tấy trong miệng, đau họng liên tục hoặc giọng khàn kèm ho dai dẳng, tê ở miệng và môi, đau một bên tai kéo dài nhiều ngày. Nếu có những dấu hiệu này, người bệnh nên đi khám sớm để được chẩn đoán, điều trị kịp thời.

Ngoài HPV, các yếu tố nguy cơ khác khiến ung thư vòm họng phát triển bao gồm hút thuốc, uống rượu, tiếp xúc với các hóa chất độc hại... Để giảm nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục nói chung, mọi người nên sử dụng bao cao su hoặc các phương pháp bảo vệ khác khi quan hệ tình dục đường miệng. Tiêm vaccine giúp phòng một số chủng HPV nguy cơ cao gây các bệnh ung thư và mụn cóc sinh dục.

Anh Ngọc (Theo Medical News Today)