Ráy tai được tạo ra trong ống tai để bảo vệ tai khỏi bụi bẩn, vi sinh vật và các yếu tố lạ từ môi trường bên ngoài, giúp da ở ống tai không bị kích ứng khi gặp nước. Tuy nhiên, nếu các tuyến tạo ra nhiều ráy tai hơn mức cần thiết, chúng có thể trở nên rắn lại và tích tụ trong tai. Tích tụ nhiều ráy tai sẽ gây khó chịu, đau tai, ù tai và ảnh hưởng tạm thời đến thính lực.

Tuy nhiên, theo BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, vệ sinh tai quá nhiều hoặc quá ít đều không tốt cho tai. Làm sạch tai không đúng cách còn có thể gây tổn thương và khiến ống tai dễ bị nhiễm trùng hơn. Bạn nên lưu ý thay đổi một số cách vệ sinh và chăm sóc có thể ảnh hưởng đến tai dưới đây.

Những cách lấy ráy tai chưa đúng

Dùng tăm bông ngoáy sâu trong ống tai

Tai có khả năng tự làm sạch. Khi ráy tai khô đi, việc nhai hay nói sẽ giúp ráy tai tự rơi khỏi lỗ tai. Lấy ráy tai thật sự không cần thiết tuy nhiên, nhiều người thường có thói quen ráy tai thường xuyên.

Bác sĩ Hằng khuyên, nếu cảm thấy ngứa tai, mọi người chỉ nên dùng tăm bông vệ sinh vùng ngoài vành và vùng nông của lỗ tai. Ngoáy sâu bằng tăm bông vô tình đẩy ráy tai sát hơn vào khu vực màng nhĩ, lâu dài tích tụ mảng bám gây nhiễm trùng cho lỗ tai. Ráy tai không được loại bỏ còn có thể bị tăm bông đẩy lên màng nhĩ gây giảm thính lực, nhiễm trùng tai.

Dùng dụng cụ vệ sinh tai cọ xát lâu hay quá mạnh có thể làm giảm độ ẩm tự nhiên của tai, dẫn đến đau rát và bong tróc. Chức năng tai cũng có thể bị ảnh hưởng bởi thói quen này. Bạn có thể lau sạch tai nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý vùng ngoài tai, nếu gặp phải vấn đề tai bị bít, nghẽn tai thì nên thăm khám sớm với bác sĩ.

Vệ sinh tai cho trẻ nhỏ quá sâu

Tăm bông được khuyến nghị chỉ nên dùng ở vùng ngoài tai và tránh chọc ngoáy sâu trong ống tai. Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, ba mẹ chỉ nên dùng tăm bông làm sạch tai khi bé trên 3 tuổi vì lỗ tai của trẻ sơ sinh rất nhỏ và mong manh. Ba mẹ có thể dùng bông gòn hoặc khăn giấy mềm lau nhẹ ống tai ngoài cho bé, ráy tai ướt và nước có thể tự thấm vào bông gòn hoặc khăn giấy mềm.

Vệ sinh tai bằng dụng cụ cứng

Bác sĩ Hằng chia sẻ, nhiều người thường chọn lấy ráy tai bằng dụng cụ cứng như tăm gỗ hay cây kim loại bán ngoài thị trường. Tuy nhiên, do cấu trúc ống tai có độ cong nhất định và chiều dài ống tai mỗi cá nhân là khác nhau, lấy ráy tai bằng que cứng kim loại không an toàn. Thói quen này gây nguy cơ tổn thương cho tai, dễ gây trầy xước nhiễm trùng hoặc rách tai không mong muốn.

Dùng ngón tay ngoáy tai lúc tắm

Móng tay vốn chứa nhiều vi khuẩn, có thể gây nhiễm trùng. Thói quen cho cả ngón tay vào và ngoáy vùng ống tai lúc tắm có thể gây nhiễm khuẩn cho tai hoặc trầy xước ống tai. Bệnh nhân mắc đái tháo đường hoặc tiền đái tháo đường thực hiện thói quen này cũng có thể gây biến chứng viêm tai, tạo vết thương khó lành.

Cách làm sạch tai tại nhà

Trên nguyên tắc, ống tai có cơ chế tự làm sạch nên chúng ta không cần thiết phải làm sạch định kỳ. Trong trường hợp, quá nhiều ráy tai được tạo thành gây ra cảm giác khó chịu bạn nên đến bác sĩ để được thăm khám và vệ sinh ống tai khi có chỉ định. Khi triệu chứng của bạn không quá nghiêm trọng, bạn có thể nhẹ nhàng lấy phần ráy tai nằm nông ngoài cửa tai bằng khăn giấy mềm hoặc bông gòn. Bạn cũng có thể nhỏ vài giọt các chế phẩm tan ráy tai có sẵn tại nhà.

Theo bác sĩ Hằng, bạn có thể lấy ráy tai khi chúng gây khó chịu. Khi bạn bị ráy tai gây bít tắc ống tai thì bạn nên đến khám bác sĩ tai mũi họng để bác sĩ lấy ráy tai cho bạn qua nội soi bằng các dụng cụ vô khuẩn, tránh tự lấy ráy tai tại nhà gây tổn thương tai.

Sau khi bơi hoặc tắm, vi khuẩn thường sẽ sinh sôi bên trong ống tai nếu tai bị ẩm ướt và không được lau khô. Bạn có thể giữ tai sạch, khô bằng cách nghiêng đầu sang một bên, chặn khăn mềm ở vị trí ngoài ống tai hút nước ra, thực hiện tương tự với bên tai còn lại. Đeo nút tai khi bơi cũng là cách hiệu quả tránh nước tràn vào ống tai, giúp giữ tai luôn sạch.

Bác sĩ Hằng lưu ý thăm khám tai mũi họng định kỳ để được bác sĩ kiểm tra, lấy ráy tai và vệ sinh tai đúng cách. Dung dịch nhỏ tai có tác dụng tốt khi tai sạch. Trường hợp bạn cảm thấy ù tai, đau tai đột ngột, giảm thính lực... thì nên thăm khám bác sĩ ngay, tránh biến chứng nguy hiểm.

Mai Trinh