Cắt bàng quang tận gốc là một phẫu thuật đặc biệt phức tạp, được áp dụng trong điều trị ung thư bàng quang đã xâm lấn vào các lớp cơ. Ở nam giới, phẫu thuật này bao gồm cắt bỏ túi tinh, tuyến tiền liệt. Ở nữ giới, cắt bàng quang được thực hiện đồng thời với cắt bỏ tử cung và buồng trứng. Sau cắt toàn bộ bàng quang, bác sĩ có thể dùng một đoạn ruột để tạo hình bàng quang hoặc tạo lỗ mở trên thành bụng để dẫn nước tiểu ra ngoài.

Thạc sĩ -Bác sĩ Nguyễn Trường Hoan, Trung tâm Tiết niệu thận học, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TPHCM, cho biết, sau phẫu thuật khoảng 7-12 ngày, người bệnh được xuất viện. Các ống thông niệu quản đã được rút. Người bệnh được hướng dẫn cách chăm sóc lỗ thông ra da ở nhà, thời gian thay băng và lịch tái khám.

Với người cắt bàng quang, nhiễm trùng rất nguy hiểm. Vi khuẩn phát triển nhanh trong nước tiểu, nên người bệnh được khuyến khích đi tiểu thường xuyên và xả sạch túi đựng nước tiểu. Thông thường, người bệnh nên xả nước tiểu khi túi đầy khoảng 1/3 - 1/2 hoặc sau mỗi 2-4 giờ. Khi xả nên thao tác nhẹ nhàng để tránh làm nước bắn tung tóe, lau khô lại bằng giấy vệ sinh.

Tùy theo khuyến cáo của nhà sản xuất mà thời gian thay túi khác nhau. Có thể thay túi hàng ngày, 3 ngày/lần hoặc 1 tuần/lần. Thời gian thay túi đựng nước tiểu thường cố định, không chờ khi rò rỉ mới thay. Người bệnh được khuyến khích thay túi chứa nước tiểu vào buổi sáng, khi chưa ăn uống hoặc thay sau khi uống nước 1-2 giờ. Trước và sau khi thay túi, cần rửa tay sạch sẽ và đặt tất cả các vật dụng cần thiết lên một bề mặt khô ráo, sạch sẽ.

Khu vực da xung quanh lỗ thông ra da mềm và dễ bị đau. Bác sĩ Nguyễn Trường Hoan cho biết để tránh nguy cơ kích ứng da, người bệnh nên sử dụng túi nước tiểu có kích thước phù hợp, làm sạch da quanh lỗ thoát nước tiểu, hạn chế dùng các loại băng keo dính, cạo sạch lông vùng da quanh chỗ đặt ống và tuyệt đối không thoa bất kỳ loại thuốc gì khi chưa có ý kiến của bác sĩ.

Sau mổ cắt bàng quang, người bệnh được truyền dịch để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng trước khi có thể ăn bằng đường miệng. Trong vài ngày đầu, người bệnh được khuyến khích ăn lỏng dần chuyển sang đặc vì ruột mới tái tạo khó hấp thu và hoạt động chưa hiệu quả. Khi uống nên chọn thức uống giàu đạm. Tăng cường uống nước, từ 2-2,5 lít/ngày để làm sạch vết thương nhanh hơn. Khi đã xuất viện, thường không có hạn chế ăn uống. Tuy nhiên, nếu thận đã bị tổn thương, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh theo dõi lượng protein và muối ăn vào, một số thực phẩm và thuốc gây mùi hoặc thay đổi màu sắc, ảnh hưởng đến việc theo dõi chất lượng nước tiểu.

Người bệnh được cắt bàng quang tạo hình bằng ruột non có thể tắm rửa bình thường sau khi vết thương lành. Nếu mang túi đựng nước tiểu bên ngoài nên tránh tắm bồn, vòi sen mạnh. Khi tắm, xả sạch xà phòng để hóa chất không bám dính trên da, không dùng sữa tắm quanh lỗ thoát nước tiểu ra ngoài.

Để thúc đẩy tốc độ hồi phục, người cắt bàng quang sẽ được bác sĩ vật lý trị liệu hướng dẫn một số bài tập, cách vận động phù hợp. Sau khoảng 6 tuần, người bệnh có thể quay lại với các hoạt động sinh hoạt thường nhật, nhưng tránh làm việc nặng. Các hoạt động cần dùng sức sẽ an toàn hơn sau phẫu thuật 3 tháng.

Người bệnh và người chăm sóc nên lưu ý dấu hiệu nguy hiểm để liên lạc với bác sĩ và đến bệnh viện ngay lập tức, bao gồm: chấn thương lỗ thoát nước tiểu, chảy máu, kích ứng da, xuất hiện vết loét, kích thước và màu sắc lỗ thông qua da thay đổi, nước tiểu có mùi, sốt...

Theo bác sĩ Trường Hoan, cắt bàng quang là một trong những giải pháp điều trị ung thư bàng quang hiệu quả. Hiện nay có 2 cách cắt bàng quang tận gốc thông qua mổ mở hoặc nội soi. Phẫu thuật nội soi được ưu tiên lựa chọn nhờ ưu điểm giúp người bệnh ít đau, giảm chảy máu, nhanh hồi phục và được thực hiện thường quy tại Trung tâm Tiết niệu thận học. Người bệnh cần phải tuân thủ khuyến cáo của bác sĩ, tái khám theo lịch 6 tuần và 3 tháng. Sau đó, cứ mỗi 6 tháng nên xét nghiệm máu và chụp phim kiểm tra để đảm bảo sức khỏe ổn định.

Hân Thái