Theo thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Phước Lâm - Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, môi trường ô nhiễm, lối sống không lành mạnh, đồ ăn thức uống độc hại... khiến người mắc bệnh về đường tiêu hóa gia tăng. Trong đó, các loại ung thư tiêu hóa có tỷ lệ mắc bệnh cao như: ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng. Tuổi mắc bệnh ngày càng trẻ hóa.

Song, hiện nay, nhiều người dân chủ quan với các bệnh lý về tiêu hóa, thường chỉ đi thăm khám khi bệnh có triệu chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, sức khỏe. Đây chính là lý do bệnh thường được phát hiện muộn, khi tổn thương ác tính tiến triển xâm lấn các tổ chức, di căn hạch, khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn, tốn kém, tăng nguy cơ tử vong.

Theo bác sĩ Nguyễn Phước Lâm: "Chủ động thăm khám, tầm soát, phát hiện sớm các bệnh lý nói chung, bệnh về đường tiêu hóa nói riêng chính là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, tăng cơ hội chữa khỏi bệnh, hoặc kéo dài thêm sự sống".

Ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng có thể ngăn ngừa, điều trị có hiệu quả nếu phát hiện sớm. Các tổn thương tiền ung thư có thể xuất hiện trước đó nhiều năm, nhưng thường không có triệu chứng, khi xuất hiện đa số vào giai đoạn muộn, việc điều trị rất tốn kém, hiệu quả rất thấp.

Hiện nay, phương pháp nội soi tiêu hóa được các chuyên gia đánh giá cao trong việc tầm soát chẩn đoán sớm ung thư đường tiêu hóa. Nội soi cho phép chẩn đoán bệnh lý chính xác, nhanh chóng, hiệu quả. Phương pháp cũng cho phép điều trị một số bệnh lý đường tiêu hóa, ung thư ống tiêu hóa giai đoạn sớm ít đau, ít nguy cơ nhiễm trùng, nằm viện ngắn, mau phục hồi.

Nội soi tiêu hóa là gì?

Nội soi tiêu hóa là phương pháp kiểm tra trực quan ống tiêu hóa bằng cách dùng một ống soi dài và mềm, có gắn camera để luồn từ miệng, mũi (nội soi trên), hoặc từ hậu môn (nội soi dưới) vào đường tiêu hóa. Phương pháp này giúp chẩn đoán các bệnh lý về đường tiêu hóa, đôi khi cũng có thể được dùng để điều trị các bệnh lý ảnh hưởng đến thực quản, dạ dày, phần đầu của ruột non (tá tràng).

Nội soi đôi khi được kết hợp với siêu âm để tăng hiệu quả chẩn đoán trong những trường hợp đặc biệt, gọi là siêu âm nội soi. Một đầu dò siêu âm có thể gắn vào ống nội soi để tạo ra những hình ảnh chuyên biệt về thành thực quản, dạ dày hoặc giúp bác sĩ tạo ra hình ảnh của các cơ quan khó tiếp cận như tuyến tụy.

Đối tượng được chỉ định, không được chỉ định nội soi tiêu hóa?

Các loại nội soi tiêu hóa phổ biến trong các bệnh viện hiện nay như: nội soi thực quản, nội soi dạ dày, nội soi đại tràng, nội soi trực tràng... thường được chỉ định cho mục đích tầm soát hoặc điều trị một số tình trạng về đường tiêu hóa.

Chỉ định nội soi tiêu hóa: người bị xuất huyết tiêu hóa, thiếu máu không rõ nguyên nhân, thiếu máu Biermer; đau thượng vị, loét dạ dày, hành tá tràng, ung thư dạ dày, viêm dạ dày, polyp dạ dày; hẹp môn vị; giun chui ống mật; viêm ruột mãn tính (Crohn); tiền sử gia đình có người mắc ung thư đại trực tràng; máu ẩn trong phân dương tính; tiêu chảy kéo dài không rõ nguyên nhân, tiêu chảy cấp tính, rối loạn đại tiện, đi ngoài phân đen; viêm túi thừa; các bệnh về đại trực tràng; kiểm tra những bất thường được phát hiện trên chụp CT, MRI, X-quang, siêu âm; kiểm tra định kỳ người có polyp, chỉ định đối với cắt polyp; lấy dị vật; cầm máu; nong chỗ hẹp; điều trị xoắn đại tràng hoặc manh tràng hoặc cả hai; soi đại tràng theo dõi trong quá trình điều trị; soi kiểm tra định kỳ sau cắt polyp; viêm đại tràng có loạn sản nặng, ung thư đại trực tràng.

Chống chỉ định nội soi tiêu hóa: Người mắc các bệnh lý ở thực quản, có nguy cơ thủng thực quản khi nội soi như bỏng thực quản do hóa chất, người mắc bệnh lý phình giãn động mạch chủ, suy tim, suy hô hấp, nhồi máu cơ tim, cao huyết áp; khó thở; xơ gan cổ trướng; ho nhiều; gù vẹo cột sống; tụt huyết áp < 90/60 mmHg; người quá già yếu và suy nhược; bệnh nhân tâm thần không thể phối hợp; viêm phúc mạc; thủng đại tràng, mới mổ đại tràng, tiểu khung; phình động mạch chủ bụng; bệnh túi thừa cấp tính; bệnh nhân bị tắc mạch phổi; bệnh nhân đang trong tình trạng sốc; thai kỳ (3 tháng đầu và 3 tháng giữa).

Các loại nội soi tiêu hóa

Bác sĩ Nguyễn Phước Lâm cho biết, phương pháp nội soi tiêu hóa có hai dạng, nội soi thường, nội soi không đau. Người bệnh có thể được chỉ định hoặc lựa chọn phương pháp theo đề xuất của bác sĩ.

Nội soi tiêu hóa thường: phương pháp không gây mê, người bệnh được nội soi trong trạng thái hoàn toàn tỉnh táo, có thể theo dõi toàn bộ quá trình nội soi diễn ra. Do không được gây mê nên sau khi nội soi, người bệnh thường bị ám ảnh bởi cảm giác đau tức cổ họng (nội soi trên), đau tức bụng hậu môn (nội soi dưới), khó chịu, nôn ói, đau thắt khi ống nội soi được luồn vào đường tiêu hóa.

Nội soi tiêu hóa không đau: Là gây mê hoặc tiền mê trước khi luồn dụng cụ vào trong đường tiêu hóa. Sau khi được gây mê, người bệnh sẽ ngủ thiếp đi, không quan sát quá trình nội soi diễn ra như thế nào. Nhờ vậy, người bệnh không có cảm giác đau, khó chịu, bị ám ảnh khi ống nội soi luồn vào đường tiêu hóa.

Biến chứng nào có thể xảy ra trong hoặc sau khi nội soi?

Bác sĩ Lâm cho biết thêm, một số biến chứng có thể gặp phải trong hoặc sau khi nội soi tiêu hóa nếu bác sĩ thao tác không đúng quy trình kỹ thuật, sự cố trang thiết bị, không có phương tiện theo dõi người bệnh hoặc đường tiêu hóa của người được nội soi quá nhạy cảm. Do đó, điều quan trọng là người dân cần đi nội soi tiêu hóa ở các bệnh viện uy tín, chuyên nghiệp, có đủ trang thiết bị, trang thiết bị hiện đại, bác sĩ lành nghề, giàu kinh nghiệm. Điều này giúp tránh các rủi ro không mong muốn như rách, thủng đường tiêu hóa gây xuất huyết, nhiễm trùng ổ bụng.

Nội soi tiêu hóa có đau không?

Nội soi tiêu hóa thường (không gây mê hoặc tiền mê) có gây cảm giác khó chịu, đau tức cổ họng, đối với phương pháp nội soi trên, hoặc đau tức bụng, hậu môn đối với phương pháp nội soi dưới. Tuy nhiên, phương pháp nội soi không đau (có gây mê hoặc tiền mê) thì người bệnh sẽ không cảm thấy đau tức, khó chịu.

Nội soi có tầm soát được ung thư đường tiêu hóa không?

Hiện nay, nội soi là một trong những phương pháp hiệu quả hàng đầu trong việc tầm soát, phát hiện sớm ung thư tiêu hóa, được các bệnh viện áp dụng. Bác sĩ Lâm khuyến cáo, người dân nên làm nội soi tiêu hóa định kỳ ngay cả khi không có các triệu chứng bất thường để tầm soát, phát hiện bệnh sớm, nhất là các loại ung thư tiêu hóa dễ mắc phải. Cụ thể các bệnh không bộc lộ triệu chứng rõ ràng như ung thư dạ dày, đại trực tràng.

Khám nội soi tiêu hóa ở đâu, chi phí bao nhiêu?

Nội soi tiêu hóa được triển khai rộng rãi ở nhiều bệnh viện trong cả nước, tuy nhiên không phải bệnh viện nào cũng xây dựng được một quy trình thăm khám, chẩn đoán, điều trị theo phác đồ cá thể hóa chuyên sâu, hiệu quả.

Do đó, người dân nên nội soi tiêu hóa ở các bệnh viện uy tín, có đội ngũ bác sĩ tay nghề giỏi, giàu kinh nghiệm, được trang bị hệ thống máy móc, thiết bị hiện đại để được tầm soát, chẩn đoán, hội chuẩn và điều trị chuyên sâu ngay khi phát hiện bệnh. Việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời không chỉ tăng khả năng chữa khỏi bệnh, mà còn giảm chi phí điều trị, mau phục hồi (đối với bệnh lý tiêu hóa lành tính) và kéo dài sự sống (đối với ung thư tiêu hóa).

Nội soi tiêu hóa tại Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh giúp tầm soát sớm các bệnh lý về đường tiêu hóa, hội chẩn, xây dựng phác đồ điều trị ngay khi phát hiện bệnh lý. Điều này giúp tăng hiệu quả điều trị, phục hồi, hạn chế việc đi lại, thăm khám nhiều lần gây mất thời gian, cơ hội chạy chữa sớm.

Hiện, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giỏi nghề, giàu kinh nghiệm, tận tâm. Đơn vị trang bị các thiết bị, máy móc kỹ thuật cao, mới và hiện đại hàng đầu về chuyên khoa nội soi như: hệ thống phẫu thuật nội soi 3D/4K ICG Rubina Karl Storz, hệ thống nội soi Fuji 7000, dụng cụ nội soi Robot, Flexdex...

Ngoài ra, với cơ sở hạ tầng mới, hiện đại, theo tiêu chuẩn khách sạn cao cấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh còn cung cấp các phòng nội trú ngắn hạn hoặc dài ngày cho các bệnh nhân có nhu cầu điều trị. Hệ thống phòng khu nội trú mới, có cả phòng nghỉ minibar, được trang bị đầy đủ đồ dùng cá nhân thiết yếu, tivi màn hình LED, Internet, thiết bị kết nối nhân viên y tế 24/24, hệ thống khí y tế, các thiết bị cấp cứu được bố trí ngay tại giường... mang đến cho người bệnh sự chăm sóc, bảo vệ, thư giãn tốt nhất để yên tâm điều trị.

Lê Nguyễn
Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh