Thạc sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Hải, khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết thông tin trên, giải thích thêm rằng ký sinh trùng là sinh vật tồn tại dựa vào cơ thể vật chủ, lấy dinh dưỡng từ vật chủ, gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm. Trong hệ tiêu hóa, một số loại ký sinh trùng phổ biến có thể gây biến chứng nghiêm trọng, bao gồm ung thư.

Các loại ký sinh trùng như Clonorchis sinensis (sán lá gan nhỏ), Opisthorchis viverrini và Schistosoma haematobium là tác nhân làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan, dạ dày, đại trực tràng, thực quản.

Ung thư đường mật

Người nhiễm sán lá gan Clonorchis sinensis và Opisthorchis viverrini có nguy cơ ung thư đường mật. Bác sĩ Hải giải thích sán trưởng thành và đẻ trứng gây tắc nghẽn đường mật, kích thích viêm mạn tính, thúc đẩy phản ứng miễn dịch quá mức. Tình trạng viêm kéo dài làm tổn thương tế bào biểu mô đường mật, dẫn đến xơ hóa, kích thích quá trình tái tạo biểu mô đường mật. Quá trình tái tạo liên tục có thể làm xuất hiện các đột biến gene. Sán tiết ra các enzyme và chất chuyển hóa độc hại như peroxide lipid, axit mật thứ cấp gây tổn thương tế bào, tăng nguy cơ ung thư.

Triệu chứng ung thư đường mật do sán lá gan gồm vàng da, vàng mặt, ngứa, mệt mỏi, sụt cân, đau tức vùng hạ sườn phải, sốt và rối loạn tiêu hóa kéo dài. Theo bác sĩ Hải, nhiễm sán lá gan không chỉ gây tổn thương đường mật mà còn là nguyên nhân dẫn đến ung thư qua nhiều cơ chế sinh học phức tạp. Kiểm soát nhiễm ký sinh trùng, giữ vệ sinh và phát hiện bệnh sớm góp phần giảm nguy cơ ung thư.

Ung thư dạ dày

Nhiễm ký sinh trùng Strongyloides stercoralis (một loại giun lươn) gây ra phản ứng viêm kéo dài tại dạ dày, tương tự vi khuẩn Helicobacter pylori (HP). Phản ứng viêm này làm tổn thương niêm mạc dạ dày, kích thích quá trình tái tạo tế bào, tăng nguy cơ đột biến gene.

Giun lươn có thể gây stress oxy hóa tại niêm mạc dạ dày thông qua sản xuất các gốc tự do, làm tổn thương DNA tế bào, là bước khởi đầu cho quá trình ung thư. Nhiễm Strongyloides stercoralis thường đi kèm nhiễm HP hoặc các vi khuẩn khác, tăng sự tương tác, kích thích axit mật, cũng gây viêm loét.

Triệu chứng nhiễm giun lươn thường dễ nhầm lẫn với bệnh tiêu hóa thông thường như đau bụng vùng thượng vị (trên rốn), tiêu chảy, đầy bụng, mệt mỏi, sụt cân, thiếu máu... Strongyloides stercoralis không trực tiếp gây ung thư dạ dày nhưng góp phần tăng nguy cơ thông qua cơ chế viêm mạn tính, tổn thương niêm mạc và suy giảm miễn dịch. Phòng ngừa nhiễm giun lươn và phát hiện sớm tổn thương niêm mạc dạ dày thông qua xét nghiệm, nội soi dạ dày để điều trị ổn định, giảm nguy cơ ung thư.

Ung thư đại trực tràng

Ký sinh trùng Entamoeba histolytica là loại amip gây viêm loét trong niêm mạc đại tràng. Tình trạng này kéo dài khiến các tế bào phát triển bất thường, tăng khả năng ung thư. Ở một số bệnh nhân, nhiễm amip lâu dài có thể bị u giả (ameboma) trong đại tràng. Đây là khối u viêm lành tính, dễ nhầm với ung thư đại trực tràng trên lâm sàng. Tình trạng viêm xung quanh khối u giả có thể tăng nguy cơ tiến triển ung thư.

Ung thư gan

Nhiễm sán máng S. japonicum có thể gây tắc nghẽn các mạch máu nhỏ trong gan. Lâu dần hình thành xơ gan, sẹo mô gan, suy giảm chức năng gan. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) phân loại sán lá gan này là chất gây ung thư nhóm 2B (một chất hoặc sinh vật có thể gây ung thư).

Lục Bảo