Bệnh thận xảy ra khi thận tổn thương dẫn đến suy giảm chức năng lọc máu, khiến các chất thải, chất lỏng thừa tích tụ trong cơ thể.

BS.CKII Ngô Đồng Dũng, khoa Thận - Lọc máu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, khuyến cáo người bệnh thận áp dụng chế độ dinh dưỡng khoa học theo hướng dẫn của bác sĩ, nhất là trong dịp Tết, khi nhu cầu ăn uống gia tăng hơn thường ngày.

Hạn chế muối

Mỗi ngày người bệnh thận chỉ nên nạp vào cơ thể 2 g muối trở xuống, bao gồm muối khi chế biến món ăn và muối có sẵn trong thực phẩm.

Giảm đạm

Lượng đạm người bệnh thận được tiêu thụ một ngày tùy theo giai đoạn bệnh và có đang điều trị lọc máu hay không.

Người bệnh chưa lọc máu:

Giai đoạn 1-2: lượng protein là 1 g/kg cân nặng một ngày.

Giai đoạn 3-4: lượng protein 0,6-0,8 g/kg cân nặng một ngày.

Giai đoạn 5: lượng protein là 0,6 g/kg cân nặng một ngày.

Người bệnh thận có chỉ định lọc máu:

Người bệnh chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng ba lần mỗi tuần: 1,2 g/kg cân nặng một ngày.

Người bệnh chạy thận nhân tạo hai lần một ngày: 1 g/kg cân nặng một ngày.

Người bệnh chạy thận nhân tạo một lần mỗi ngày: 0,8 g/kg cân nặng một ngày.

Giảm kali

Ăn thực phẩm giàu kali gây tăng kali máu, rối loạn nhịp tim, có thể ngưng tim đột ngột nên người bệnh thận cần hạn chế. Tùy từng giai đoạn bệnh và tần suất lọc máu, người bệnh thận cần giảm lượng kali tiêu thụ.

Người bệnh thận chưa lọc máu:

Dưới 4.000 mg một ngày với giai đoạn 1-2.

Dưới 3.000 mg một ngày với giai đoạn 3-4.

Dưới 1.500-2.000 mg một ngày với giai đoạn 5.

Người bệnh thận có lọc máu:

Chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng ba lần một tuần: 2.000-3.000 mg một ngày.

Chạy thận nhân tạo một lần mỗi tuần, lọc màng bụng hai lần một tuần: 1.500-2.000 mg một ngày.

Giảm phốt pho

Tùy giai đoạn bệnh, người bệnh thận chỉ nên nạp vào cơ thể dưới 0,8-1,2g phốt pho một ngày do tiêu thụ nhiều phốt pho làm tăng nguy cơ loãng xương. Một số thực phẩm giàu phốt pho người bệnh nên hạn chế như thịt chế biến sẵn (giăm bông, xúc xích, thịt xông khói, giò chả, lạp xưởng); nội tạng động vật, hải sản, phô mai...

Điều chỉnh nhu cầu nước

Người bệnh thận cần thường xuyên theo dõi lượng nước vào và ra, có thể kiểm soát lượng nước vào bằng công thức: Tổng lượng nước nạp vào cơ thể một ngày = 500 ml + lượng nước mất (đi tiểu, mồ hôi, hơi thở, nôn...). Trong đó, lượng nước đưa vào cơ thể bao gồm các loại đồ uống và nước trong thực phẩm.

Theo bác sĩ Dung, người bệnh suy thận có thể ăn cá, thịt gà, thịt vịt nhưng bỏ da và nội tạng; lòng trắng trứng; các loại rau (bông cải xanh, bông cải trắng, cải bẹ, khổ qua...) luộc chín kỹ; 1-2 ly sữa giảm đạm chuyên cho người bệnh thận.

Người bệnh thận cần tránh ăn thực phẩm chế biến sẵn (giò chả, lạp xưởng, xúc xích, thịt và hải sản khô...); thức ăn đóng hộp; món muối chua (dưa hành muối, củ kiệu...) vì có sẵn nhiều muối. Đồ ăn nhiều dầu mỡ; thịt bò, hải sản, nội tạng động vật; trái cây giàu kali (dưa hấu, chuối, xoài, nho, cam, bưởi, quýt, trái cây khô...) cũng không có lợi. Không chấm thêm nước chấm khi ăn; không uống bia, rượu, các loại nước ngọt có ga.

Ngoài ra, khi chế biến món ăn ngày Tết, người bệnh và người nhà cần tránh nêm nếm nhiều gia vị, không chiên xào hay đun lại nhiều lần.

Thắng Vũ