Sơn, 23 tuổi, ngụ Trà Vinh, bắt đầu rụng tóc từ khi học cấp hai. Sau 10 năm, tóc anh thưa thớt rõ, chỉ còn khoảng 1/3, sợi tóc yếu, mảnh, mọc chậm, dễ rụng, trong khi lông mày, lông mi, râu, lông ở tay chân rất rậm, dài. Gia đình không có ai bị hói.

Anh Sơn điều trị nhiều nơi, tìm mọi cách, không hiệu quả. Anh đổi loại dầu gội có tính làm sạch, tẩy mạnh sang loại dịu nhẹ dành cho tóc và da đầu nhạy cảm, sau đó chỉ gội bằng nước sạch, dùng dầu xả; bổ sung vitamin, kẽm, biotin, thoa các loại thuốc kích thích mọc tóc. Bác sĩ tư vấn cấy tóc tự thân nhưng anh từ chối.

Tương tự, chị Thương, 31 tuổi, ngụ TP HCM, khổ sở vì rụng tóc hơn 4 năm nay. Chị thực hiện "5 không" cho mái tóc, gồm không buộc, không chải bằng lược dày răng, không để ướt, không gội dầu có thành phần hóa chất, không để dài.

Chị cũng chi vài chục triệu đồng cho các sản phẩm dưỡng và kích mọc tóc, liệu trình 10 buổi chiếu laser ở spa. Chị dùng các loại dầu gội handmade với thành phần thảo mộc, hoặc ủ tóc với dầu dừa, nha đam, lòng trắng trứng... mà không hiệu quả.

Rụng tóc bệnh lý là tình trạng tóc rụng nhiều hơn 100 sợi mỗi ngày và không mọc lại. Hói đầu là hệ quả do rụng tóc quá nhiều.

Theo Thư viện Y học quốc gia Mỹ, rụng tóc là bệnh da liễu phổ biến thứ ba ở trẻ em và thiếu niên, với khoảng 40% bệnh nhân biểu hiện bệnh trước 20 tuổi. Hiệp hội Rụng tóc Mỹ cũng thống kê khoảng 25% nam giới bắt đầu rụng tóc trước tuổi 21, khoảng 66% ở tuổi 35. Hiện Việt Nam chưa có nghiên cứu về tỷ lệ rụng tóc.

Tiến sĩ, bác sĩ Đặng Thị Ngọc Bích, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết mỗi tháng bệnh viện này tiếp nhận trung bình 100 trường hợp đến khám các vấn đề liên quan đến rụng tóc, hói đầu, chiếm khoảng 5-7% tổng số lượt khám. Trong đó, khoảng 70% là người trẻ 10-40 tuổi, phần lớn là nam giới.

Điểm chung của người bệnh là rụng tóc từ khi còn rất trẻ, từ độ tuổi thiếu niên, đã điều trị nhiều nơi, tốn nhiều chi phí nhưng không hiệu quả. Một số người rụng tóc rồi phục hồi, sau đó tái phát; một số rụng tóc vĩnh viễn. Da đầu lộ rõ khiến họ tự ti vì diện mạo già hơn tuổi, nhất là khi nhìn từ phía sau. Với người chưa lập gia đình, áp lực càng trở nên nặng nề.

Nguyên nhân gây rụng tóc có thể do rối loạn nội tiết, nấm da, nhiễm trùng, di truyền, bệnh tự miễn, tác dụng phụ của các thuốc điều trị bệnh, hay thói quen giật, nhổ tóc...

Hiện, trên thị trường có nhiều nơi quảng cáo điều trị rụng tóc hiệu quả, cam kết điều trị hết hói, hết rụng tóc 100%. Tuy nhiên, bác sĩ Bích cho biết điều trị rụng tóc cần nhiều thời gian, người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ và có thể phải thử nhiều cách hoặc phối hợp nhiều phương pháp mới hiệu quả. Một số phương pháp điều trị có thể không phù hợp với tất cả mọi người, gây phản ứng dị ứng, biến chứng.

Anh Sơn và chị Thương được chẩn đoán rụng tóc không sẹo, tức rụng tóc không kèm theo tổn thương hay phá hủy nang tóc. Tóc đã rụng nhưng vẫn nhìn thấy được chân tóc và có khả năng mọc lại.

Các xét nghiệm cho thấy nguyên nhân không liên quan đến nội tiết, bệnh lý hay thói quen. Tuy nhiên, người bệnh có thể bị stress thầm lặng, tức các dấu hiệu của stress không rầm rộ, rõ rệt. Biểu hiện của tình trạng này là thường xuyên có giấc mơ tiêu cực, nổi mụn, đau bụng, thèm đồ ngọt, ngứa da... Bên cạnh đó, người bệnh có thể dị ứng với dầu gội đầu đang sử dụng, cơ thể mất cân bằng dinh dưỡng, môi trường ô nhiễm. Riêng chị Thương rụng tóc có thể do da đầu đổ quá nhiều dầu gây bết dính, bít tắc lỗ chân lông.

Theo liệu trình điều trị, chị Thương ban đầu uống thuốc bổ cho tóc. Chị cũng thoa thuốc mỗi sáng và tối giúp da đầu, nang tóc phục hồi khỏe mạnh, ngăn rụng và kích thích mọc tóc; đổi dầu gội thành loại kiềm dầu để kiểm soát nhờn; hạn chế nhuộm, uốn tóc, tránh cào gãi, để tóc ướt. Nếu tình trạng không cải thiện, có thể phối hợp thêm các phương pháp khác như tiêm thuốc kích mọc tóc hoặc huyết tương giàu tiểu cầu.

Vùng rụng tóc của anh Sơn lớn, kéo dài nhiều năm nên ngoài các phương pháp trên, bác sĩ Bích chỉ định tiêm vi điểm thuốc kích thích mọc tóc, liệu trình hai tuần mỗi lần, tối thiểu 8 lần. Thuốc được tiêm trực tiếp vào da đầu, bằng kim tiêm siêu nhỏ, mỗi điểm tiêm cách nhau khoảng 1 cm, rải đều khắp vùng tóc rụng.

Sau 4 lần tiêm, tình trạng rụng tóc của anh Sơn giảm từ vài trăm sợi còn dưới 50 sợi mỗi ngày, tóc con bắt đầu mọc lại. Để tóc giảm rụng hẳn, anh cần tiêm thuốc trong 4-6 tháng, để tóc mọc dày lại cần khoảng 9-12 tháng.

Không may mắn như hai người bệnh trên, nguyên nhân rụng tóc của anh Nam, 38 tuổi, ngụ Gia Lai, do bệnh tự miễn, tức hệ miễn dịch tấn công nhầm các nang tóc, khiến chúng bị phá hủy, tổn thương vĩnh viễn. Những khoảng trống do tóc rụng thường ngứa, mẩn đỏ, có sẹo. Theo bác sĩ Bích, khả năng mọc lại tóc của anh Nam rất thấp, dù đã áp dụng tất cả các phương pháp xâm lấn như tiêm vi điểm, lăn kim với thuốc mọc tóc, huyết tương giàu tiểu cầu...

Sau khi đội mũ, đội tóc giả, dán trực tiếp tóc giả vào da đầu thời gian dài để che đi mái tóc rụng gần hết, anh còn bị thêm ngứa, nấm da đầu vì dị ứng, da đầu luôn ẩm ướt vì đổ nhiều mồ hôi. Hiện, anh chấp nhận tình trạng bệnh, cạo hết tóc.

Bác sĩ Bích khuyến cáo người bị rụng tóc, hói đầu nên tới chuyên khoa da liễu để được khám, xét nghiệm tìm nguyên nhân rụng tóc. Ngoài điều trị bệnh gốc, các bác sĩ lên phác đồ chữa rụng tóc phù hợp. Những trường hợp rụng tóc do di truyền, nếu không liên quan đến bệnh tự miễn, vẫn có khả năng điều trị. Nếu điều trị sai, tình trạng rụng tóc có thể nặng nề hơn, nang tóc bị phá hủy diện tích lớn, dẫn tới hói vĩnh viễn.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM đang áp dụng nhiều phương pháp điều trị rụng tóc hiệu quả, đơn giản nhất là uống hoặc bôi thuốc có thành phần minoxidil và finasteride. Người bệnh cần duy trì sử dụng thuốc lâu dài. Tóc tiếp tục rụng nếu ngừng thuốc.

Lăn kim hoặc tiêm vi điểm thuốc kích thích mọc tóc và huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) cũng được nhiều người bệnh lựa chọn. Chi phí cho hai phương pháp này khá cao, phải thực hiện lặp lại mỗi 4 tuần với PRP, 2 tuần với thuốc kích mọc tóc.

Một cách khác là chiếu tia laser với xung năng lượng cực thấp vào da đầu giúp tăng tuần hoàn máu và kích thích nang tóc phát triển. Bác sĩ Bích cho biết phương pháp này ít xâm lấn, dễ thực hiện, rất ít tác dụng phụ và ít đau nhưng không có tác dụng với các nang tóc đã mất. Nhược điểm là giá thành cao.

Cấy tóc là thủ thuật y khoa xâm lấn, có chi phí cao nhất nhưng nguồn tóc khỏe của bệnh nhân phải đủ nhiều và đủ chất lượng. Người có cơ địa bệnh lý miễn dịch, dễ dị ứng, đang mắc bệnh nhiễm trùng, hói đầu lâu năm không nên thực hiện.

Nếu cấy tóc thất bại, bị nhiễm trùng, để lại sẹo thì khó có thể cấy lần hai, bởi lượng nang tóc là có hạn và không thể tái tạo. Chỉ bác sĩ được cấp phép, có chứng chỉ mới được cấy tóc cho người bệnh.

Anh Thư