Trong nhiều trường hợp ngứa da có thể là một triệu chứng của ung thư hoặc thậm chí là dấu hiệu đầu tiên của ung thư. Ngứa xảy ra do da bị kích ứng trực tiếp chẳng hạn như ung thư da hoặc ung thư ở bộ phận khác đã lan rộng, di căn đến da. Có nhiều trường hợp ngứa là do tích tụ muối mật dưới da do ung thư máu, ung thư ống mật hoặc do các chất từ khối u gây nên.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia vẫn chưa chắc chắn tần suất ngứa liên tục 100% là dấu hiệu đầu tiên của ung thư. Ngứa liên quan đến ung thư đôi khi giống với ngứa do các vấn đề về da hoặc nguyên nhân lành tính khác (không phải ung thư) nhưng có một số đặc điểm có thể khác nhau.
Các dấu hiệu ngứa liên quan đến ung thư có thể bao gồm ngứa khi phản ứng với nước (ngứa do thủy sinh). Tình trạng ngứa không phát ban, đi kèm với sự hiện diện của các triệu chứng khác như da đổi màu vàng và các triệu chứng như gồm sốt, sụt cân và đổ mồ hôi ban đêm. Ngoài ra, ngứa liên quan đến ung thư thường biểu hiện nặng nhất ở phần cẳng chân và ngực, thường có cảm giác nóng rát.
Lý giải về nguyên nhân gây ngứa khi mắc ung thư, các nhà nghiên cứu đưa ra nhiều giả thuyết. Trong đó, cơ thể chứa các đầu dây thần kinh gây ngứa, tương tự như các cơ quan thụ cảm gây đau. Nói chung bất cứ thứ gì kích thích các đầu dây thần kinh này đều có thể gây ngứa.
Một số bệnh ung thư có nhiều khả năng dẫn đến ngứa hơn những bệnh khác như ung thư máu, ung thư da, ung thư gan, ung thư tuyến tụy, ung thư âm hộ, ung thư hậu môn... Cơn ngứa có thể dữ dội và thường xuyên hoặc cơn ngứa xảy ra liên tục chỉ sau khi tắm nước nóng hoặc tắm vòi hoa sen. Dưới đây là một số nguyên nhân do ung thư gây ngứa.
Viêm nhiễm
Các ung thư liên quan đến da hoặc màng nhầy lót các cấu trúc cơ thể có thể gây viêm ngứa. Ngứa do viêm có thể cảnh báo các loại ung thư da khác nhau như ung thư vú, bệnh Paget ở núm vú hoặc các loại ung thư di căn đến da. Viêm nhiễm trực tiếp cũng có thể làm tăng tình trạng ngứa liên quan đến ung thư âm hộ và ung thư hậu môn.
Tích tụ muối mật
Mật được sản xuất bởi gan và phần lớn được tạo thành từ muối mật. Khi các ống dẫn mật bị tắc nghẽn, các ống dẫn mật từ gan và sự phân hủy của các tế bào hồng cầu dẫn đến sự tích tụ muối mật dưới da, dẫn đến ngứa. Tích tụ muối dưới da xảy ra với ung thư máu do sự phân hủy tế bào máu. Một số bệnh ung thư vùng bụng như ung thư gan, túi mật và bất kỳ bệnh ung thư nào di căn đến gan như ung thư vú, phổi, ruột kết đều bị ảnh hưởng từ tình trạng tích tụ muối mật.
Hội chứng cận ung thư
Một nguyên nhân khác gây ngứa ở bệnh nhân ung thư là vì các chất do khối u ung thư tiết ra hoặc do cơ thể phản ứng với khối u làm ảnh hưởng đến nhiều hệ thống cơ thể dẫn đến ngứa thường được gọi là hội chứng cận ung thư (paraneoplastic). Tình trạng này thường gây ra ngứa nghiêm trọng ở chân.
Trong một số trường hợp, các triệu chứng như ngứa có thể xảy ra hàng tuần hoặc hàng tháng dẫn đến chẩn đoán ung thư như ung thư phổi không phải tế bào nhỏ, u lympho, ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng.
Một số yếu tố có thể góp phần gây ngứa như cytokine là các protein gây viêm được giải phóng từ các tế bào của hệ thống miễn dịch thường phản ứng với các khối u lympho; chất P là một chất truyền tín hiệu có thể được nhận biết bởi hệ thống miễn dịch và hệ thần kinh; prostaglandin là hormone ảnh hưởng đến tín hiệu đau và viêm.
Ngứa như một triệu chứng của ung thư có thể xảy ra đơn lẻ hoặc có thể kết hợp với phát ban như da đỏ và có vảy nghiêm trọng, bắt đầu thành từng mảng, lan rộng khắp cơ thể. Các tình trạng khác như da sẫm màu, dày lên ở các nếp gấp da, phát ban xuất hiện kèm theo yếu cơ, phát ban ngứa ở ngực và lưng...
Thay đổi nội tiết tố
Thay đổi nội tiết tố liên quan đến ung thư hoặc các phương pháp điều trị ung thư có thể dẫn đến ngứa. Thay đổi nội tiết tố thường xuất ở phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh hoặc ở cuối kỳ kinh nguyệt. Sự thay đổi nội tiết tố cũng có thể dẫn đến các cơn bốc hỏa. Những cơn bốc hỏa thường kèm theo mồ hôi và dễ dẫn đến ngứa.
Bên cạnh các nguyên nhân trên, ngứa liên quan đến ung thư có thể gồm nhiều nguyên nhân khác như các tế bào mast tiết ra histamine hoạt động quá mức với một số bệnh ung thư, đặc biệt là khi tiếp xúc với nước nóng, chẳng hạn như khi tắm nước nóng, phổ biến nhất với các bệnh ung thư liên quan đến máu.
Anh Chi (Theo VeryWellHealth)