Bé Trương Mạnh (13 tuổi, ngụ quận Tân Bình, TP HCM) bị lõm ngực bẩm sinh nhưng không phát hiện sớm. Gần đây, khi bước vào tuổi dậy thì, cơ thể bắt đầu phát triển nhanh nên vùng lõm phía trước ngực lộ rõ hơn. Em tự ti, mặc cảm khi đến trường nên gia đình đưa đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM thăm khám. Tại đây, bác sĩ xác định Mạnh bị lõm ngực bẩm sinh, cần phẫu thuật phòng biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe khi trưởng thành.

TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh TP HCM cho biết, tình trạng lõm ngực của bệnh nhi ở mức độ vừa nên chức năng tim phổi vẫn bình thường, cột sống không bị ảnh hưởng. Êkíp quyết định phẫu thuật nội soi lồng ngực đặt thanh dụng cụ nâng ngực để sửa chữa dị dạng.

Bác sĩ mở hai đường nhỏ phía trước bên thành ngực để tạo ra một đường hầm đưa thanh kim loại vào. Sau đó, thanh kim loại cong được xoay 180 độ lên trên, đẩy xương ức phồng lên, cố định vào khung sườn. Một camera được đặt vào lồng ngực trong suốt quá trình phẫu thuật, giúp bác sĩ quan sát rõ tim, mạch máu lớn để không tổn thương những cơ quan này. Sau phẫu thuật, dị dạng vùng ngực của Mạnh được khắc phục hoàn toàn, bệnh nhi ổn định sức khỏe, xuất viện sau 5 ngày.

Chị Ngọc Mai, mẹ bé Trương Mạnh chia sẻ, khi bác sĩ chẩn đoán bé bị lõm ngực bẩm sinh và cần phẫu thuật, gia đình lo lắng. Tuy nhiên, ca mổ diễn ra nhẹ nhàng, bé hồi phục nhanh. Bé không còn mặc cảm mà tự tin đến trường.

Kỹ thuật mới điều trị lõm ngực bẩm sinh

TS.BS Nguyễn Anh Dũng cho biết, trước đây phương pháp phổ biến để điều trị lõm ngực là phẫu thuật Ravitch. Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm là để lại sẹo lớn. Hiện, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh đã ứng dụng phẫu thuật Nuss trong điều trị lõm ngực cho bệnh nhi. Đây là kỹ thuật mới, việc sử dụng camera đặt vào lồng ngực, giúp bác sĩ quan sát rõ tim, mạch máu. Ngoài ra, so với phương pháp cũ phải cắt xương ức, sụn sườn, Nuss là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, hạn chế chảy máu, giảm đau, đảm bảo thẩm mỹ cho người bệnh.

Theo bác sĩ Dũng, tùy theo mức độ lõm, hình thái ngực lõm bác sĩ sẽ quyết định thời điểm để phẫu thuật. Những trường hợp nặng, ảnh hưởng chức năng tim phổi hay kết hợp dị tật tim bẩm sinh nên điều trị sớm. Nếu chỉ lõm ngực đơn thuần, mức độ vừa phải, độ tuổi phù hợp để điều trị là từ 6-18 tuổi. Nếu phẫu thuật sớm quá, xương chưa phát triển hoàn thiện, ngược lại nếu điều trị trễ quá khi khung xương định hình, bệnh nhi sẽ rất đau.

Sau mổ, trẻ được điều trị tại bệnh viện với mục đích giảm đau, chống nhiễm trùng. Hiện nay tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh áp dụng phương pháp giảm đau ngoài màng cứng. Trẻ nhanh hồi phục, có thể xuất viện sau 3-5 ngày.

"Sau khi xuất viện, trẻ có thể tiếp tục sinh hoạt, vui chơi, học tập bình thường. Tuy nhiên, cần giữ tư thế ngực thẳng, tránh xoay vặn, gù vẹo, làm lệch thanh nâng ngực. Bên cạnh đó, bé nên hạn chế tập những môn thể thao đối kháng, gắng sức. Việc làm này nhằm giảm thiểu nguy cơ xẹp phổi, tái phát lõm ngực về sau", bác sĩ Dũng chia sẻ.

Sau 2 năm phẫu thuật, khi xương ức ổn định, cứng chắc ở tư thế phẳng, bệnh nhân sẽ được phẫu thuật lần hai để rút thanh nâng ngực, kết thúc quá trình điều trị. Theo bác sĩ Dũng, trường hợp trẻ phẫu thuật sau 18 tuổi thường phải để lâu hơn, từ 3-4 năm mới rút thanh nâng ngực.

BS.CKII Nguyễn Đỗ Trọng, khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh TP HCM thông tin, lõm ngực bẩm sinh (hay còn gọi là ngực phễu) là dị dạng thành ngực bẩm sinh thường gặp nhất ở trẻ em và thiếu niên, xảy ra với tỷ lệ 1/300 - 1/400 trẻ sơ sinh, chiếm 90% trong tất cả biến dạng lồng ngực. Bệnh thường gặp ở trẻ trai hơn so với trẻ gái. Dị tật này có liên quan đến yếu tố gia đình (35%), vẹo cột sống (21%), có thể kèm theo các hội chứng bẩm sinh khác (Marfan, Ehlers-Danlos, Poland...).

Khiếm khuyết lõm ngực bẩm sinh hình thành khi có sự phát triển quá mức hoặc không cân bằng của sụn sườn phía dưới, đẩy xương ức ra phía sau tạo nên sự cong ra sau đột ngột, sâu của thân xương ức ngay trước chỗ tiếp nối với mỏm mũi kiếm. Lõm ngực ở trẻ có thể phát hiện ngay sau sinh hoặc khi đến tuổi dậy thì. Tình trạng có thể ảnh hưởng đến hoạt động thể lực, tâm sinh lý của trẻ, khiến trẻ thiếu tự tin, chậm phát triển, ngại giao tiếp.

* Tên nhân vật trong bài đã được thay đổi

Hạ Vũ