BS.CKII Huỳnh Ngọc Long, Giám đốc Trung tâm Can thiệp mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết kỹ thuật chụp động mạch vành quay trục kép Cardiac Swing với cánh tay robot xoay 360 độ quanh người bệnh, kết hợp hệ thống siêu âm trong lòng mạch IVUS, với 2 lần chụp, sử dụng 7-8 ml thuốc cản quang, bác sĩ có thể ghi nhận hình ảnh 3D động mạch vành ở mọi góc độ. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ cần bơm 2 lần thuốc với liều lượng bằng 1/4 tổng lượng thuốc cản quang so với kỹ thuật thông thường để thu nhận kết quả tối ưu.

"Với kỹ thuật chụp mạch vành thông thường, bác sĩ phải chụp từ 6-8 góc, tương đương với 6-8 lần bơm thuốc cản quang. Trong đó, mỗi lần bơm từ 2-4 ml nên quy trình chụp lượng thuốc đưa vào cơ thể người bệnh có thể lên đến 30 ml. Với người bệnh suy thận, suy tim cần chụp mạch vành, nếu tiếp nhận lượng thuốc cản quang lớn sẽ khiến tình trạng suy thận, suy tim thêm trầm trọng", bác sĩ Long giải thích.

Chụp mạch vành là kỹ thuật tiêu chuẩn giúp chẩn đoán chính xác nhất tình trạng của động mạch vành. Thủ thuật này cần sử dụng thuốc cản quang đưa vào lòng động mạch vành để hiển thị hình ảnh trên màn hình tăng sáng. Dựa vào hình ảnh, bác sĩ đánh giá những tổn thương của động mạch vành như hẹp, tắc, bóc tách hay huyết khối... Từ đó, chuyên gia đưa ra phương án điều trị thích hợp. Tuy nhiên, thuốc cản quang sẽ làm tăng nặng tình trạng suy thận nếu cơ thể phải tiếp nhận một lượng lớn.

Bên cạnh đó, một số trường hợp sau khi chụp mạch vành, bệnh nhân có thể phải chụp bổ sung do góc chụp bị hạn chế, bác sĩ không thể chẩn đoán chính xác bệnh.

Theo bác sĩ Long, có nhiều bệnh nhân suy thận, suy tim vất vả khi điều trị bệnh mạch vành, bệnh thận, tim. Nếu như không chụp mạch vành, các bác sĩ không thể chẩn đoán đúng, có hướng điều trị chính xác, có thể dẫn đến suy tim, đột tử. Ngược lại, nếu chọn chụp, bệnh nhân phải chấp nhận bệnh suy thận nặng hơn do ảnh hưởng thuốc cản quang, có thể phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận.

Cụ thể như trường hợp bệnh nhân Hữu Quang (75 tuổi, ngụ TP HCM) được cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM trong tình trạng đau ngực dữ dội, vã mồ hôi liên tục. Nhận định bệnh nhân bị thiếu máu cơ tim, kèm theo nhiều bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường và suy thận giai đoạn 4. Trước đây, ông từng thăm khám ở nhiều bệnh viện khác và cũng được chỉ định chụp mạch vành. Tuy nhiên, với kỹ thuật thông thường (chụp động mạch một mặt phẳng hoặc hai mặt phẳng) phải tiếp nhận lượng thuốc cản quang lớn, khả năng làm tăng nặng tình trạng suy thận của ông, do đó ông từ chối chụp và mong muốn điều trị nội khoa trước. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng thuốc, ông vẫn bị đau ngực nhiều nên đến cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

Bệnh nhân được chụp mạch vành cản quang chọn lọc qua da bằng kỹ thuật Cardiac Swing để hạn chế ảnh hưởng đến chức năng thận. Kết quả cho thấy, bệnh nhân bị hẹp nặng ba nhánh mạch vành, can thiệp mổ bắc cầu mạch vành để đảm bảo an toàn tính mạng.

Bác sĩ Long thông tin thêm, hiện nay liều lượng bức xạ, thuốc cản quang không xa lạ nhưng chưa được quan tâm nhiều. Do đó, kỹ thuật chụp mạch vành Cardiac Swing tích hợp hệ thống siêu âm trong lòng mạch IVUS, Roadmap lần đầu được ứng dụng tại Việt Nam. Phương pháp hỗ trợ các bệnh nhân suy thận, suy tim mắc bệnh mạch vành cần chụp - can thiệp mạch vành. Bên cạnh việc sử dụng ít thuốc cản quang để hạn chế ảnh hưởng đến thận, tim, bệnh nhân còn được bác sĩ chẩn đoán, can thiệp chính xác nhờ hình ảnh chụp mạch vành rõ nét, định dạng 3D trực quan, góc nhìn 360 độ.

Ngoài ra, kỹ thuật mới này giúp tiết kiệm nhiều thời gian của bệnh nhân, bác sĩ. Kỹ thuật chụp mạch vành thông thường, bác sĩ phải điều chỉnh góc chụp thủ công bằng tay, mất từ 15-20 phút cho mỗi lần chụp. Với kỹ thuật Cardiac Swing, mọi ghi nhận hình ảnh đều hoàn toàn tự động, mất vài phút thực hiện.

Cardiac Swing có tên gọi trước đây là XperSwing, được hãng Philips giới thiệu vào năm 2009. Trên thế giới, kỹ thuật Cardiac Swing chứng minh tính hiệu quả thông qua các nghiên cứu, thực nghiệm. Theo một nghiên cứu đăng tải trên Thư viện Y khoa Quốc gia Mỹ, sau khi chụp động mạch vành bằng kỹ thuật Cardiac Swing cho 107 bệnh nhân và kỹ thuật thông thường cho 104 bệnh nhân, lượng thuốc cản quang cần dùng ở kỹ thuật Cardiac Swing giảm hơn 36% so với kỹ thuật thông thường. Ngoài ra, 64% bệnh nhân chỉ cần 2 lần chụp có hình ảnh động mạch vành hoàn chỉnh, đạt yêu cầu.

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.

Gia Hưng