Tiếp xúc với mụn nước đã khô của người bệnh thì có lây nhiễm không? (Thanh Văn, Đà Nẵng)
Trả lời:
Giời leo (zona thần kinh) là bệnh nhiễm trùng do virus Varicella-Zoster (VZV) gây ra. Người nhiễm virus này lần đầu có biểu hiện của bệnh thủy đậu. Sau điều trị khỏi hoàn toàn, virus vẫn tồn tại và ẩn mình ở hạch thần kinh trong nhiều tháng, nhiều năm. Khi cơ thể suy giảm miễn dịch, căng thẳng, suy nhược..., virus có điều kiện phát triển trở lại, di chuyển dọc dây thần kinh để ra ngoài, gây ra những biểu hiện của bệnh giời leo.
Giời leo lây lan khi tiếp xúc trực tiếp với mụn nước trên cơ thể người bệnh. Người đã tiêm ngừa hoặc dùng chung khăn mặt, khăn tắm vẫn có thể mắc bệnh khi hệ miễn dịch suy giảm. Với trường hợp của bạn, mụn nước đã khô, tróc vảy thì không còn khả năng lây nhiễm.
Giời leo tiến triển qua ba giai đoạn. Giai đoạn tiền khởi phát xuất hiện vài ngày trước khi phát ban, ngứa ran, đau, cảm giác châm chích. Cơn đau thay đổi từng đợt, có thể kèm sốt, mệt mỏi, đau đầu.
Với giai đoạn bùng phát cấp tính, một dải mụn nước xuất hiện trên da gây viêm, ngứa, đau rát; có thể sưng và viêm hạch lân cận. Giai đoạn mạn tính hay đau dây thần kinh là biến chứng phổ biến nhất, gây đau rát nhiều tháng sau khi hết phát ban. Giai đoạn này phổ biến ở người lớn tuổi, kéo dài vài tháng, vài năm, thậm chí suốt đời.
Zona thần kinh có thể tự khỏi trong 2-3 tuần. Ba ngày đầu sau khi có những dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, người bệnh nên đến khám bác sĩ da liễu - thẩm mỹ da để kiểm tra và điều trị sớm, tránh để lại các biến chứng nguy hiểm. Giời leo được điều trị bằng các thuốc kháng virus, nếu xảy ra bội nhiễm cần dùng kháng sinh. Trường hợp bị đau, ngứa kéo dài dẫn đến mất ngủ, bác sĩ sử dụng một hoặc nhiều nhóm thuốc giảm đau phối hợp và kháng viêm, chống phù nề.
Để tránh lây sang người khác, người bệnh cần rửa tay sạch sẽ trước và sau khi chăm sóc vùng da tổn thương. Mặc quần áo thoải mái, không bó sát. Không gãi, chà xát hoặc để nước bẩn tiếp xúc với vùng da nhiễm bệnh nhằm hạn chế nguy cơ nhiễm trùng.
Giữ vùng da bị giời leo sạch sẽ, rửa vết thương bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn, thuốc màu. Tránh tiếp xúc với trẻ em, phụ nữ mang thai, người suy giảm miễn dịch. Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
BS.CKI Võ Thị Tường Duy
Chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM