Ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư phổ biến, thường gặp ở người trên 50 tuổi. Khối u ung thư có thể khởi phát từ các polyp, một dạng tổn thương có hình dạng giống khối u được hình thành từ sự tăng sinh niêm mạc đại trực tràng. Bệnh có xu hướng phát triển âm thầm và ít biểu hiện thành triệu chứng nên nhiều bệnh nhân thường bỏ qua, dẫn đến phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn. Một trong những triệu chứng thường gặp của bệnh lý này là đại tiện ra máu.

Đại tiện ra máu là một trong những dấu hiệu phổ biến của ung thư đại trực tràng. Ung thư đại trực tràng xảy ra khi các tế bào ở đại tràng hoặc trực tràng phát triển bất thường, hình thành khối u tại các vị trí này. Trong quá trình phát triển, khối u làm suy yếu niêm mạc đường tiêu hóa, gây chảy máu và khiến bệnh nhân đại tiện ra máu hay có máu lẫn trong phân.

Tùy vị trí của khối u mà màu sắc máu trong phân sẽ khác nhau. Máu đỏ tươi trong phân cho thấy tình trạng chảy máu xảy ra ở đoạn cuối của ống tiêu hóa, có thể là dấu hiệu của ung thư trực tràng. Ngược lại, máu trong phân có màu sẫm hoặc đen thường là dấu hiệu của tình trạng xuất huyết ở những phần đầu đại tràng như manh tràng, đại tràng lên, đại tràng ngang...

Điều này là do phân cần nhiều thời gian di chuyển trong đường tiêu hóa hơn, tạo điều kiện để hemoglobin trong máu phản ứng lại với enzyme và vi khuẩn, từ đó trở nên đậm màu. Máu trong phân càng sẫm màu thì vị trí chảy máu càng cao. Tình trạng máu trong phân đôi khi không quan sát được bằng mắt thường và chỉ được phát hiện bằng xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân.

Các triệu chứng khác của ung thư đại trực tràng

Trong nhiều trường hợp, đại tiện ra máu có thể là triệu chứng cảnh báo các bệnh lý đường tiêu hóa khác không phải ung thư như viêm dạ dày ruột, nứt hậu môn, trĩ, loét dạ dày, lỗ rò hậu môn... Nếu nhận thấy tình trạng máu trong phân kết hợp với các triệu chứng khác của ung thư đại trực tràng như dưới đây, bệnh nhân nên đến bệnh viện để được thăm khám.

Thay đổi thói quen đi tiêu: táo bón, tiêu chảy, đi tiêu không hoàn toàn hoặc đại tiện không tự chủ có thể là những triệu chứng của ung thư đại trực tràng. Nếu gặp phải các vấn đề này, nhất là khi chúng kéo dài trên 6 tháng và kèm đại tiện ra máu, bệnh nhân nên đến khám bác sĩ.

Hình dạng và kích thước phân bất thường: các khối u làm hẹp đại trực tràng, gây biến dạng phân khi đi qua các vị trí này. Phân của bệnh nhân bị ung thư đại trực tràng thường mỏng và hẹp hơn bình thường, đôi khi có hình bút chì hoặc lá lúa.

Đau bụng, khó chịu hoặc đầy hơi: Hhu hết mọi người sản xuất ra khoảng 1-4 lít khí trong cơ thể và cần thải khí (xì hơi) khoảng 21 lần mỗi ngày. Bất kỳ nguyên nhân nào gây tắc nghẽn ở đại trực tràng, kể cả ung thư, đều có thể cản trở khả năng thải khí và gây đầy hơi, khó chịu hoặc đau tại khu vực tắc nghẽn.

Sụt cân không rõ nguyên nhân: sụt cân nhanh chóng hoặc không rõ nguyên nhân là dấu hiệu của bệnh ung thư. Tình trạng này xảy ra do các tế bào ung thư tiêu thụ năng lượng của cơ thể để sinh sôi, đồng thời, hệ miễn dịch cũng dùng nguồn năng lượng này để chiến đấu và tiêu diệt khối u. Các khối u chặn ở đại trực tràng còn ngăn cản sự hấp thu chất dinh dưỡng và khiến bệnh nhân bị sụt cân.

Mệt mỏi, suy nhược: các tế bào ung thư nhân lên không kiểm soát và tiêu hao năng lượng liên tục, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, suy nhược dù bệnh nhân đã nghỉ ngơi đầy đủ.

Nếu đại tiện ra máu kèm theo các triệu chứng trên, bệnh nhân nên đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám. Những người trưởng thành có nguy cơ ung thư đại trực tràng cần tầm soát bệnh định kỳ từ tuổi 45. Tầm soát định kỳ giúp bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, từ đó điều trị kịp thời, giúp ngăn ngừa tiến triển của bệnh.

Phương Quỳnh (Theo Verywellhealth, Cancer Research UK)