Gãy xương là tình trạng mô xương bị tổn thương ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, biểu hiện qua nhiều mức độ khác nhau, từ vết nứt nhỏ cho đến vết đứt gãy hoàn toàn.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Anh Duy Tùng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, cho biết chế độ dinh dưỡng khoa học có vai trò quan trọng trong việc tái tạo, tăng cường sức mạnh và khả năng chịu đựng của xương. Người bị gãy xương nên ăn thực phẩm chứa nhiều canxi, phốt pho, sắt, kali, magie, kẽm, vitamin B6, B12, C, D3, K2, protein...

Sản phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai...) giàu canxi, vitamin D - hai chất dinh dưỡng cần thiết giúp duy trì sức khỏe xương. Canxi xây dựng và duy trì độ cứng của xương. Vitamin D hỗ trợ cơ thể hấp thụ canxi từ đường tiêu hóa.

Đậu nành chứa nhiều isoflavones - loại phytoestrogen tự nhiên. Isoflavones có khả năng kích thích nguyên bào tạo xương (osteoblast), ức chế tế bào hủy xương (osteoclast), từ đó thúc đẩy quá trình chữa lành, nhanh liền xương. Chế phẩm từ đậu nành cũng giàu vitamin B6, B9, B12, protein, magie, kali... góp phần tăng cường mật độ khoáng của xương.

Hạt bí chứa nhiều magie giúp tăng cường sự hấp thụ canxi - khoáng chất thiết yếu cho quá trình hình thành xương. Hạt bí cũng giàu kẽm - vi chất thúc đẩy quá trình tái tạo xương bằng cách gia tăng sự hiện diện của IGF-I (Insulin-like Growth Factor I) và TGF-β1 (Transforming Growth Factor-beta 1).

IGF-I là protein tăng trưởng kích thích nguyên bào tạo xương tạo ra mô xương mới. TGF-β1 là protein ảnh hưởng đến cả nguyên bào tạo xương và tế bào hủy xương, cân bằng quá trình tái tạo xương.

Ớt chuông nhiều vitamin C gấp 1,5 lần quả cam. Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh, giúp cơ thể tăng sinh collagen - protein cần thiết để hàn gắn và tái tạo mô xương. Vitamin K có nhiều trong ớt chuông hỗ trợ xương nhanh liền.

Đậu đen cung cấp nhiều khoáng chất quan trọng như canxi, magie, phốt pho bảo vệ xương. Sự cân bằng giữa canxi và magie trong đậu đen hỗ trợ hấp thụ, sử dụng canxi tối ưu cho xương.

Thịt nạc giàu protein chất lượng cao, chứa đủ 9 loại axit amin thiết yếu mà cơ thể cần để tái tạo collagen trong xương. Thịt nạc cũng có nhiều khoáng chất quan trọng như kẽm, phốt pho và magie, góp phần chữa lành xương theo nhiều cơ chế khác nhau, hỗ trợ xương hồi phục toàn diện.

Cá béo như cá hồi, cá mòi, cá saba... chứa axit béo omega-3 - chất chống viêm tự nhiên giảm sưng và đau ở vùng xương bị gãy. Cá béo còn là nguồn protein dồi dào, hỗ trợ tái tạo mô xương. Nhiều loại cá béo còn giàu vitamin D3, tăng cường hấp thụ canxi từ đường tiêu hóa, cần thiết cho quá trình phục hồi mật độ khoáng của xương.

Cải xoăn với lượng vitamin K dồi dào giúp điều chỉnh sự cân bằng giữa nguyên bào tạo xương và tế bào hủy xương, hỗ trợ cho quá trình hồi phục. Chất chống oxy hóa và chất chống viêm như flavonoids, glucosinolates... làm giảm sưng đau sau chấn thương.

Trứng chứa đủ 13 loại vitamin và khoáng chất cần thiết để xương phát triển, phục hồi toàn diện bao gồm vitamin nhóm B6, B9, B12, C, D3, K2, kali, canxi, phốt pho, sắt, magie, kẽm và protein. Trứng còn giàu chất chống oxy hóa như lutein và zeaxanthin hỗ trợ bảo vệ tế bào xương khỏi hư hại do gốc tự do tấn công (có thể làm chậm tiến trình phục hồi sau khi gãy).

Nho cung cấp chất chống oxy hóa như axit phenolic, flavonoids làm giảm viêm và bảo vệ tế bào xương. Resveratrol trong nho có khả năng tăng cường mật độ khoáng chất trong xương, giảm thoái hóa tự nhiên, giúp xương mau lành.

Mùi tây có nhiều vitamin K góp phần chữa lành xương bằng cách thúc đẩy quá trình biệt hóa, tăng cường nguyên bào xương, kích hoạt các protein liên quan đến xương. Bổ sung mùi tây để xương nhanh lành, giảm nguy cơ tái gãy.

Bác sĩ Tùng khuyến cáo người bị gãy xương nên kiêng dùng thực phẩm mặn, chứa nhiều muối (mì gói, pate, cá hộp, hoa quả ngâm, lạp xưởng, xúc xích, thịt xông khói, các loại mắm...). Người bệnh cũng tránh món ngọt, nhiều dầu mỡ và đường (kẹo, nước ngọt), thực phẩm chứa cồn (rượu bia, rau củ lên men), cà phê, trà đặc. Nên đi khám, điều trị theo bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp, tham vấn thêm bác sĩ dinh dưỡng về khẩu phần ăn khoa học, góp phần giúp xương nhanh hồi phục.

Kim Thành