Theo Hiệp hội Da liễu Mỹ (ADD), ung thư tế bào hắc tố phát triển trong các tế bào da. Hầu hết các trường hợp tử vong do ung thư da đều do u ác tính.
Nghiên cứu được công bố vào tháng 6/2022 trên tạp chí Các nguyên nhân và Kiểm soát Ung thư cho thấy, ăn nhiều cá như cá ngừ, cá không chiên có thể dẫn đến nguy cơ phát triển khối u ác tính cao hơn. Nghiên cứu theo dõi hơn 490.000 người Mỹ với độ tuổi trung bình là 62 và 90% người da trắng.
Những người tham gia báo cáo tần suất ăn cá chiên, không chiên và cá ngừ trong khẩu phần ăn. Kết quả cho thấy hơn 5.000 người phát triển ung thư hắc tố ác tính, hơn 3.200 người phát triển ung thư hắc tố giai đoạn 0 (khối u tại chỗ). Nghiên cứu quan tâm đến các yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả như chỉ số khối cơ thể, hoạt động thể chất, tiền sử hút thuốc, tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư, lượng rượu, caffeine, calo và tia cực tím trong khu vực sống.
Các chuyên gia cũng theo dõi lượng tiêu thụ cá ở mỗi loại và nguy cơ mắc ung thư tương ứng. So với người tiêu thụ cá thấp, những người ăn 14,2 gram cá ngừ, 17,8 gram cá không chiên mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư hắc tố ác tính cao hơn lần lượt là 20%, 18% và nguy cơ mắc ung thư giai đoạn 0 là hơn 17% và hơn 25%. Trường hợp người ăn cá chiên kết quả thu được không đáng kể.
Eunyoung Cho, Phó giáo sư Da liễu và Dịch tễ học tại Đại học Brown, tác giả nhóm nghiên cứu cho biết, có mối quan hệ giữa việc ăn cá và phát triển ung thư da. Các chất ô nhiễm sinh học như thủy ngân, asen nhiễm vào cá có thể là nguyên nhân dẫn đến ung thư.
Các chất gây ô nhiễm trong cá như asen, thủy ngân có trong cá có liên quan đến ung thư. Ảnh: Freepik
Một nghiên cứu khác cũng của nhóm Phó giáo sư Eunyoung Cho trên 29.000 người trưởng thành đã tìm kiếm mối liên hệ giữa thủy ngân và ung thư da không tế bào hắc tố. Những người có mức thủy ngân cao trong máu có khả năng bị ung thư da không tế bào hắc tố cao hơn 79% so với người có mức thấp. Mặc dù nghiên cứu này không chỉ ra cá hoặc các chất gây ô nhiễm làm tăng nguy cơ nhưng có bằng chứng cho thấy tiếp xúc với chất độc có thể liên quan.
Jeffrey Weber, bác sĩ tại bệnh viện NYU Langone Health (Mỹ) cho rằng, mức tăng rủi ro này khá thấp, khoảng 20%. Do đó, mọi người không nên bỏ cá ra khỏi thực đơn hằng ngày nhằm tránh nguy cơ mắc bệnh.
Giảm nguy cơ ung thư da
Các tác giả và giới chuyên môn không coi những phát hiện này là lý do để tránh ăn cá. Cách chủ yếu để giảm nguy cơ ung thư da là hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và dưới đây là một số gợi ý.
Tránh ra ngoài lúc nắng nóng: khoảng 95% các trường hợp ung thư hắc tố là do tiếp xúc với tia cực tím (UV) từ mặt trời. Do đó, mọi người nên hạn chế ra ngoài lúc cao điểm 10-16h.
Kem chống nắng: giúp bảo vệ da, tuy nhiên, một số tia UV vẫn xuyên qua được. Ngay cả kem chống nắng có SPF (chỉ số chống nắng) cao không có nghĩa là bạn có thể an toàn ở ngoài nắng lâu hơn. Bạn có thể tìm các loại kem chống nắng có khả năng bảo vệ tốt, ngăn chặn UVA, UVB.
Bạn có thể thoa kem vừa đủ để phủ lên cánh tay, chân, cổ và mặt. Thoa lại sau mỗi hai giờ hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đi bơi hoặc đổ mồ hôi nhiều. Thoa kem chống nắng trước khi tiếp xúc với tia cực tím 30 phút giúp kem có thể thẩm thấu vào da.
Thoa kem chống nắng đúng cách để bảo vệ cơ thể khỏi tia UV. Ảnh: Freepik
Tự kiểm tra da thường xuyên: khám da hàng năm với bác sĩ và tự kiểm tra da thường xuyên có thể giúp bạn ngăn chặn u ác tính ở giai đoạn đầu. Theo tờ Everyday Health, ung thư hắc tố da nếu phát hiện sớm có thể chữa khỏi hơn 98%. Kiểm tra dạ kỹ lưỡng bằng cách sử dụng gương soi toàn thân và gương cầm tay nhỏ giúp bạn nhìn thấy những vùng khó quan sát.
Huỳnh Long
(Theo Everyday Health)