Say tàu xe là tình trạng chóng mặt, khó chịu, buồn nôn, nôn khi đang di chuyển bằng tàu lửa, xe, máy bay, thuyền...

BS.CKI Trương Trọng Tuấn, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết say tàu xe xảy ra do những chuyển động mà mắt nhìn thấy khác với những gì tai trong cảm nhận được. Tai trong là một phần của hệ tiền đình, có chức năng xử lý các thông tin để kiểm soát sự cân bằng của cơ thể, bao gồm cả những chuyển động của mắt. Não bị rối loạn tín hiệu tới từ tai trong và mắt không đồng nhất. Lúc này, não không thể xử lý hết tín hiệu mâu thuẫn, gây say xe.

Say tàu xe có thể xảy ra với bất kỳ ai, thường gặp hơn ở người bị rối loạn tiền đình, đau nửa đầu, nữ giới, thai phụ, phụ nữ dùng thuốc tránh thai, trong kỳ kinh nguyệt, trẻ em. Bác sĩ Tuấn gợi ý một số món ăn có thể giảm nguy cơ say tàu xe.

Gừng tươi

Gừng hỗ trợ làm dịu những cơn buồn nôn, chóng mặt do say xe. Các hợp chất trong gừng giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn bằng cách thúc đẩy quá trình làm rỗng dạ dày, hạn chế cảm giác buồn nôn.

Gừng có đặc tính chống viêm, cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ cơ thể giải phóng các hormone điều hòa huyết áp. Người có dấu hiệu say xe có thể ngậm một chút gừng tươi.

Uống trà gừng khoảng một giờ trước lúc khởi hành cũng giúp giảm triệu chứng buồn nôn, chóng mặt khi đi tàu xe. Lượng trà gừng được khuyến nghị để tránh say xe khoảng 950 ml, nên ngâm gừng tươi thái lát trong nước nóng rồi uống từ từ.

Bánh quy

Các loại bánh quy làm giảm lượng nước bọt và dịch dạ dày giúp bớt buồn nôn, khó chịu. Người bị say xe có thể ăn bánh trước khi khởi hành và dự trữ thêm bánh để nhấm nháp trong suốt hành trình. Nên chọn bánh quy có hương vị mà bản thân yêu thích, không nên dùng loại có vị cay, mùi tỏi, hành tây... để tránh say xe nặng hơn.

Bánh mì

Ăn bánh mì nướng có thể ức chế các cơn buồn nôn, giảm ói mửa. Bánh mì nướng dễ tiêu hơn bánh mì thông thường. Lượng tinh bột trong bánh mì nướng giúp hấp thụ axit thừa, bớt khó chịu ở dạ dày. Khi ăn bánh mì, tuyến tụy còn tiết ra trypsin. Loại men này trao đổi chất với axit amin trong bánh mì, có tác dụng ổn định thần kinh, giảm cảm giác say xe.

Vỏ quýt, chanh tươi

Mùi vỏ quýt, chanh có thể làm phân tán sự mâu thuẫn trong các thông tin đưa về não, hạn chế sự xung đột trong nhận thức giác quan. Ngậm một chút vỏ quýt, chanh có thể có thể giảm cảm giác nôn nao, hạn chế nguy cơ ói mửa, buồn nôn khi di chuyển bằng tàu xe.

Khoai tây

Khoai tây chứa tinh bột và lượng calo dồi dào. Ăn khoai tây luộc, hấp, nướng hoặc nghiền với một ít bơ, sữa để bổ sung thêm calo, ổn định dạ dày, góp phần làm giảm tình trạng say xe.

Khoai lang

Khoai lang sống có tác dụng phòng chống tình trạng say xe, chống co thắt và trung hòa axit trong dạ dày, hạn chế buồn nôn. Nên ăn khoai lang tươi đã được làm sạch, nhai nuốt cả bã.

Kẹo cao su

Nhai kẹo cao su có hiệu quả trong việc giảm triệu chứng ói mửa, chóng mặt, buồn nôn... vì hạn chế những luồng thông tin xung đột đến não bộ. Cử động nhai khi dùng kẹo cao su góp phần phân tán sự chú ý của não bộ, giảm các tình trạng khó chịu này.

Bác sĩ Tuấn lưu ý trước khi khởi hành, người bị say tàu xe chỉ nên ăn lót dạ, tránh quá no hoặc để bụng đói. Ăn quá nhiều có thể dẫn đến đầy bụng, ợ hơi. Đói bụng khiến dạ dày cồn cào, dễ dẫn đến triệu chứng buồn nôn. Tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, chua cay. Nến uống từng ngụm nước nhỏ trong suốt chuyến đi. Người bị say xe nghiêm trọng có thể được bác sĩ tư vấn cách phòng tránh hiệu quả, an toàn hơn.

Kim Thành