Nguy cơ suy giảm trí nhớ thường tăng dần theo tuổi tác kết hợp với lối sống, bệnh lý, dùng thuốc, môi trường sống chưa phù hợp. Đây là tình trạng lão hóa tự nhiên, không thể chữa trị khỏi hoàn toàn nhưng có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Anh Duy Tùng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, cho biết các loại thực phẩm dưới đây chứa nhiều omega-3, choline, vitamin D và nhóm B, chất chống oxy hóa góp phần tăng cường trí nhớ.

Cá béo chứa nhiều axit béo omega-3, nhất là DHA và EPA quan trọng đối với sức khỏe não bộ. Trong đó, DHA giúp duy trì cấu trúc và chức năng tế bào thần kinh. EPA có tác dụng chống viêm, hỗ trợ não bộ duy trì hoạt động hiệu quả.

Người trưởng thành dùng cá béo ba lần mỗi tuần, ví dụ như cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá thu giảm nguy cơ tổn thương não thầm lặng. Từ đó suy giảm trí nhớ theo tuổi tác, còn gọi là bệnh Alzheimer, cùng có thể diễn ra chậm hơn.

Cà phê tăng cường trí nhớ nhờ hoạt chất caffeine. Chúng ức chế adenosine - một chất hóa học trong não có tác dụng làm chậm hoạt động của hệ thần kinh trung ương.

Caffeine còn kích thích não bộ sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và norepinephrine. Nhờ đó, người uống cà phê có thể tăng tỉnh táo và tập trung, hỗ trợ chức năng nhận thức và trí nhớ. Tuy nhiên, không nên lạm dụng cà phê vì có thể gây phản tác dụng.

Trà xanh có các hợp chất như catechin và L-theanine, có tác dụng tích cực lên não bộ. Trong đó, catechin là nhóm các hoạt chất chống oxy hóa mạnh có đặc tính kháng viêm, bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương do gốc tự do và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức theo tuổi tác. Còn L-theanine là axit amin giúp đem lại cảm giác thư giãn, thúc đẩy sự tập trung, hỗ trợ chức năng nhận thức.

Trà xanh cũng chứa một lượng nhỏ caffeine, kích thích hệ thần kinh trung ương, cải thiện lưu lượng máu đến não và trí nhớ.

Các loại quả mọng như dâu, nho, việt quất, mâm xôi... chứa lượng lớn chất chống oxy hóa flavonoid, bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương do oxy hóa và và viêm nhiễm. Các hợp chất flavonoid giúp người già cải thiện chức năng tim mạch và quá trình lưu thông máu lên não, từ đó tăng cường sức khỏe não bộ, bao gồm khả năng ghi nhớ và lưu trữ thông tin.

Rau củ nhiều màu sắc cung cấp đa dạng các chất chống oxy hóa. Trong đó, rau củ màu xanh chứa nhiều lutein; rau củ màu vàng và cam giàu carotenoid và flavonoid; rau củ màu đỏ có nhiều lycopene...

Các chất này giúp bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương do gốc tự do, hỗ trợ ngăn chặn các tình trạng viêm nhiễm vi mô trong não. Nhớ đó, chúng có thể làm chậm quá trình thoái hóa của các tế bào thần kinh, cải thiện trí nhớ.

Trứng cung cấp choline phong phú. Choline đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra acetylcholine, một chất dẫn truyền thần kinh (neurotransmitter) liên quan đến quá trình học tập và ghi nhớ. Bác sĩ Tùng dẫn nghiên cứu cho thấy ăn ít nhất một quả trứng mỗi tuần có thể duy trì trí nhớ tốt thêm khoảng 3-4 năm so với người ít ăn hoặc không ăn trứng.

Các loại hạt như hạnh nhân, điều, óc chó, bí ngô, lanh, chia... cung cấp omega-3 dưới dạng ALA. Loại omega-3 này có tác dụng cải thiện trí nhớ bằng cách thúc đẩy não bộ tổng hợp acetylcholine, hỗ trợ vỏ não phản ứng nhạy bén hơn với các kích thích đến từ giác quan, đồng thời tăng cường ghi nhớ thông tin chi tiết và chính xác.

Các loại hạt còn giàu chất chống oxy hóa như polyphenol, vitamin E và vitamin nhóm B... bảo vệ não khỏi tổn thương do stress oxy hóa, nguyên nhân chính gây suy giảm nhận thức.

Các loại đậu giàu vitamin nhóm B, magie, sắt góp phần giảm nồng độ homocysteine trong máu - một yếu tố liên quan đến suy giảm nhận thức và thúc đẩy bệnh Alzheimer tiến triển ở người già. Ăn đậu còn hỗ trợ cải thiện chức năng các dây thần kinh, tăng cường lưu lượng máu và oxy lên não, góp phần cải thiện trí nhớ.

Bác sĩ Duy Tùng cho biết xây dựng chế độ ăn uống khoa học hỗ trợ duy trì sức khỏe tổng thể và nâng cao chất lượng sống. Mỗi người có thể bổ sung thêm tinh chất thiên nhiên như từ blueberry (việt quất) và ginkgo biloba (bạch quả) góp phần tăng cường máu lên não, cải thiện các kết nối, chức năng thần kinh, hỗ trợ ghi nhớ.

Người có dấu hiệu suy giảm trí nhớ bất thường, đột ngột hoặc nghiêm trọng nên đi khám tại chuyên khoa thần kinh để bác sĩ được chẩn đoán, điều trị phù hợp.

Trường Giang