Theo thống kê của Cơ quan nghiên cứu Ung thư quốc tế (Globocan) năm 2022, ung thư gan là một trong ba loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam. Tiến sĩ, bác sĩ Trần Hải Bình, Phó khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết tỷ lệ mắc ung thư gan có xu hướng tăng lên một phần do thói quen sinh hoạt, ăn uống không lành mạnh, tỷ lệ béo phì nhiều hơn. Tuy nhiên, ung thư gan có thể phòng ngừa bằng cách thay đổi lối sống.

Phòng tránh lây nhiễm viêm gan

Viêm gan virus B và C mạn tính không điều trị có thể tiến triển thành xơ gan, ung thư gan. Virus viêm gan B và C này có thể lây lan từ người sang người do dùng chung kim tiêm bị nhiễm bệnh, quan hệ tình dục không an toàn và sinh nở. Phòng ngừa lây nhiễm virus bằng cách không dùng lại kim tiêm đã sử dụng, dùng bao cao su khi quan hệ tình dục.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ khuyến cáo trẻ em và người lớn có nguy cơ mắc viêm gan B nên tiêm vaccine, nhờ đó phòng ngừa ung thư gan. Hiện chưa có vaccine phòng ngừa viêm gan C, do đó, ngăn ngừa nhiễm bệnh dựa trên hiểu và tránh một số nguy cơ lây truyền bệnh.

Điều trị viêm gan B và C mạn tính

Viêm gan B mạn tính không thể chữa khỏi nhưng thuốc điều trị có thể làm giảm tải lượng virus trong máu, qua đó hạn chế tổn thương gan và nguy cơ ung thư gan. Thuốc điều trị nhiễm viêm gan C mạn tính hỗ trợ loại bỏ virus và phòng ung thư.

Hạn chế uống rượu bia

Uống rượu có thể gây xơ gan dẫn đến ung thư gan. Uống nhiều rượu cũng có thể gây tổn thương các cơ quan khác như tuyến tụy, não, làm tăng huyết áp, tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Bác sĩ Bình khuyến cáo không nên uống rượu bia, nếu phải uống nam giới cần hạn chế liều lượng không quá hai ly và nữ giới là một ly mỗi ngày.

Bỏ hút thuốc lá

Bác sĩ Bình cho biết khói thuốc lá chứa hơn 4.000 hóa chất gây hại cho cơ thể con người, bao gồm cả gan. Người hút thuốc lá thường xuyên, kể cả thuốc lá thụ động có nguy cơ ung thư gan cao hơn người không hút thuốc. Bỏ thuốc lá không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc ung thư gan mà còn nhiều loại ung thư khác như ung thư phổi, thanh quản, vòm họng...

Duy trì cân nặng phù hợp

Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ và tiểu đường, đều có liên quan đến ung thư gan. Béo phì thúc đẩy phát triển ung thư vú, đại trực tràng, thực quản, thận, túi mật, tuyến tụy, gan... Theo phân loại của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), chỉ số khối cơ thể (BMI) trong khoảng 18,5-24,9 là bình thường, 25-29,9 là thừa cân, béo phì nếu từ 30 trở lên. Chỉ số BMI = cân nặng (kg)/ chiều cao (m)².

Duy trì chỉ số BMI trong khoảng bình thường bằng cách ăn uống lành mạnh, tăng cường bổ sung rau củ quả, hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn và đồ chiên rán. Thường xuyên tập thể dục giúp tăng cường trao đổi chất, ngăn tích tụ mỡ thừa.

Tránh ăn thực phẩm mốc

Lạc, gạo, ngô, đậu nành... bị mốc có thể sản sinh aflatoxin. Tiếp xúc lâu dài với những độc tố vi nấm aflatoxin là yếu tố nguy cơ chính gây ung thư gan, cao hơn ở người nhiễm viêm gan B hoặc C. Mọi người nên bảo quản thực phẩm đúng cách, nếu đã bị mốc thì nên bỏ.

Hoài Phạm